Anticipatory Bail: ముందస్తు బెయిల్ నిరాకరించినా..నిందితుడిని అరెస్ట్ చేయకుండా ఉండొచ్చు..సుప్రీం కోర్టు 

Anticipatory Bail:  ఒక వ్యక్తికి ముందస్తు బెయిల్ ఇవ్వడానికి కోర్టులు నిరాకరించినా.. సరైన కారణం ఉంటే అతనిని అరెస్ట్ చేయకుండా ఉండవచ్చని సుప్రీం కోర్టు చెబుతోంది. “అసాధారణ పరిస్థితులలో” న్యాయస్థానాలు నిందితులకు ముందస్తు బెయిల్ నిరాకరించినప్పుడు కూడా అరెస్టు నుండి రక్షణ కల్పించే విచక్షణను కలిగి ఉన్నాయి. అయితే, ఆ అధికారాన్ని ఇష్టం వచ్చినట్టు ఉపయోగించలేము. సహేతుకమైన కారణం ఉంటేనే ఆ ఉత్తర్వులు ఇవ్వగలము.” అని సుప్రీం కోర్టు శుక్రవారం ఒక తీర్పు చెప్పింది. “కోర్టులు ఎదుర్కొంటున్న పరిస్థితుల గురించి మేము విస్మరించలేము .. ముందస్తు బెయిల్ దరఖాస్తులతో వ్యవహరించేటప్పుడు. నిందితుడికి ముందస్తు బెయిల్ ఇవ్వడానికి కోర్టు మొగ్గు చూపకపోయినా, అసాధారణమైన పరిస్థితుల కారణంగా, కొంతకాలం అరెస్టు చేసిన వ్యక్తిని రక్షించాల్సిన అవసరం ఉందని హైకోర్టు అభిప్రాయపడిన పరిస్థితులు ఉండవచ్చు.”అని చీఫ్ జస్టిస్ ఎన్వి రమణ మరియు న్యాయమూర్తులు సూర్య కాంత్, అనిరుద్ద బోస్ ధర్మాసనం తెలిపింది.

దీనిని ఇంకా స్పష్టంగా చెప్పేందుకు ఇలా ధర్మాసనం ఉదాహరణ ఇచ్చింది. “దరఖాస్తుదారుడు అతని / ఆమె కుటుంబ సభ్యుల ప్రాధమిక సంరక్షకుడు లేదా ప్రధాన కుటుంబ పోషకుడు అయినందున కొంతకాలం రక్షణను అభ్యర్థించవచ్చు. వారికి ఏర్పాట్లు చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ఇటువంటి అసాధారణ పరిస్థితులలో, ముందస్తు బెయిల్ మంజూరు కోసం కఠినమైన కేసును తయారు చేయనప్పుడు, లేదా, దర్యాప్తు అధికారం కస్టోడియల్ దర్యాప్తు కోసం ఒక కేసును తయారుచేసినప్పుడు న్యాయం నిర్ధారించడానికి హైకోర్టుకు అధికారం లేదని చెప్పలేము.” “దీనికి ప్రస్తావన అవసరం లేదు, కానీ ఈ కోర్టు అటువంటి అధికారాన్ని ఇవ్వడానికి రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 142 ప్రకారం తన అధికారాలను కూడా ఉపయోగించుకోవచ్చు.”

“అయితే, ఇటువంటి విచక్షణా శక్తిని అప్రధానమైన రీతిలో ఉపయోగించలేము” అని సుప్రీం కోర్టు తెలిపింది. “సెక్షన్ 438, Cr.PC, (ఇది ముందస్తు బెయిల్‌తో వ్యవహరిస్తుంది) కింద చట్టబద్ధమైన పథకాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి …. అలాగే, దర్యాప్తు సంస్థ, ఫిర్యాదుదారు, సమాజం యొక్క ఆందోళనలను దఖాస్తుదారుడు సమతుల్యం చేయాలి. అందువల్ల, దర్యాప్తు అధికారం యొక్క ఆందోళనలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటూ, దరఖాస్తుదారుడి ప్రయోజనాలను పరిరక్షించడానికి ఇటువంటి ఉత్తర్వు తప్పనిసరిగా ఇవ్వవలసినదిగా ఉండాలి. అలాంటి ఉత్తర్వు తప్పక సహేతుకమైనది ”అని సిజెఐ ధర్మాసనం పేర్కొంది.

ముందస్తు హై బెయిల్ కోసం నిందితుల ప్రార్థనను తిరస్కరిస్తూ, ట్రయల్ కోర్టు ముందు లొంగిపోవాలని, 90 రోజులలోపు సాధారణ బెయిల్ దరఖాస్తును దాఖలు చేయాలని కోరిన రెండు హైకోర్టు ఆదేశాలకు వ్యతిరేకంగా కోర్టు అప్పీల్స్ పై ధర్మాసనం విచారణ చేసింది. అరెస్టుకు ముందస్తు తిరస్కరించినందున హైకోర్టు వారికి మరింత రక్షణ కల్పించలేదనే కారణంతో ఈ కేసును సుప్రీం కోర్టులో సవాలు చేశారు. దీనిపై సుప్రీం కోర్టు ధర్మాసనం పై విధంగా స్పందించింది.

ఈ సందర్భంగా ఆకర్షణీయంగా కనబడుతున్నప్పటికీ, ఈ నిబంధన యొక్క విశ్లేషణ అసంపూర్ణంగా ఉందని అభిప్రాయపడుతున్నట్టు చీఫ్ జస్టిస్ చెప్పారు. “సెక్షన్ 438, Cr.P.C. లోని నిబంధనల యొక్క ఏదైనా వివరణ అంత సమగ్రంగా లేదు. సెక్షన్ 438, Cr.P.C. కింద ఒక దరఖాస్తు మంజూరు లేదా తిరస్కరణ అనే వాస్తవాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి. ఒక వ్యక్తి యొక్క జీవన హక్కు మరియు స్వేచ్ఛపై ప్రాథమిక హక్కును కలిగి ఉంటారు. ఈ అధికార పరిధి యొక్క పుట్టుక రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21 లో ఉంది. ఒక వ్యక్తి జీవితాన్ని, స్వేచ్ఛను రక్షించడానికి సమర్థవంతమైన మాధ్యమం ఈ ఆర్టికల్. అందువల్ల ఈ నిబంధనను సరళంగా చదవాల్సిన అవసరం ఉంది. భాషలో ఏదైనా అస్పష్టత ఉపశమనం కోరుతూ దరఖాస్తుదారునికి అనుకూలంగా పరిష్కరించబడాలి.” అని పేర్కొన్నారు. అయితే, ఈ కేసులో, అరెస్టుకు ముందే వారిని రక్షించడం ద్వారా హైకోర్టు “తీవ్రమైన లోపం” చేసిందని, అయితే అరెస్టుకు ముందు బెయిల్ నిరాకరించి, హైకోర్టు ఉత్తర్వులను పక్కన పెట్టిందని ధర్మాసనం తెలిపింది.

Also Read: సాగర్ రానా హత్య కేసులో రెజ్లర్ సుశీల్ కుమార్ కు పెద్ద దెబ్బ !..ప్రభుత్వ అప్రూవర్ గా మారనున్న సన్నిహితుడు ప్రిన్స్

Name Change: మీ పేరు మార్పు చేసుకోవాలనుకుంటున్నారా..? ఈ విధానాలను మీరు తప్పకుండా అనుసరించాలి..!