Lok Sabha Elections 2024: రాష్ట్రానికి లోక్ సభ సీట్లు ఎలా లెక్కిస్తారు.. అధిక పార్లమెంట్ సీట్లు ఎక్కడంటే..

భారతదేశ ప్రజాస్వామ్యంలో అతిపెద్ద ఓట్ల జాతర కొనసాగుతోంది. ఇప్పటి వరకు ఐదు దశల్లో జరిగిన ఎన్నికల్లో ఓటర్లు చాలా మంది తన నియోజకవర్గ అభ్యర్థుల భవితవ్యాన్ని ఈవీఎంలలో భద్రపరిచారు. 18వ లోక్‌సభ సభ్యులను ఎన్నుకునేందుకు మే 25న దశలో ఓటింగ్ జరగనుంది. యూపీలో అత్యధికంగా 80 లోక్‌సభ స్థానాలు ఉండగా, లడఖ్‌లో ఒక్క లోక్ సభ సీటు మాత్రమే ఉండటంపై అనేక ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి. మరి, ఈ సీట్ల సంఖ్యను ఎలా నిర్ణయిస్తారు? ఈ విధంగా రాష్ట్రంలోని అసెంబ్లీ స్థానాల సంఖ్యను నిర్ణయిస్తారో ఇప్పడు పూర్తి వివరాలు తెలుసుకుందా.

భారతదేశంలో లోక్‌సభ, శాసనసభ సభ్యుల సంఖ్య అక్కడి జనాభా ప్రాతిపదికన నిర్ణయించబడుతుంది. స్వాతంత్య్రానంతరం మొదటి లోక్‌సభ ఏర్పడే సమయంలో, గరిష్టంగా లోక్ సభ సభ్యుల సంఖ్య 500గా నిర్ణయించబడింది. అంటే దేశవ్యాప్తంగా 500 మంది లోక్‌సభ ఎంపీలు ఉన్నారు. ఒక రాష్ట్రంలోని లోక్‌సభ స్థానాల సంఖ్యను దాని జనాభా ఆధారంగా నిర్ణయించారు. తరువాత, గరిష్ట సభ్యుల సంఖ్య 552 కి పెరిగింది, అందులో ఇద్దరు సభ్యులు ఆంగ్లో-ఇండియన్ కమ్యూనిటీకి చెందినవారు. వారిని కేంద్ర ప్రభుత్వ సలహా మేరకు రాష్ట్రపతి నామినేట్ చేశారు. ఈ సభ్యుల సంఖ్య 1971 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా నిర్ణయించబడింది. అప్పట్లో ప్రతి దశాబ్దానికి సంబంధించిన జనాభా లెక్కల ఆధారంగా సభ్యుల సంఖ్యను నిర్ణయించేవారు.

అయితే, 104వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం-2019 ద్వారా ఆంగ్లో-ఇండియన్ సభ్యుల వ్యవస్థ రద్దు చేయబడింది. కొత్త విధానం 2020 జనవరిలో అమలులోకి వచ్చింది. ప్రస్తుతం లోక్‌సభలో 543 మంది సభ్యులు ఉన్నారు, ఇది గరిష్టంగా 550 వరకు ఉండవచ్చు. అదే సమయంలో, లోక్‌సభలో గరిష్ట స్థానాలను పొందడానికి రాష్ట్రాల మధ్య పోటీ కారణంగా జనాభా నియంత్రణ ప్రభావితం కావడం ప్రారంభమైంది. కాబట్టి ఈ ప్రక్రియ 1976లో రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా నిలిపివేయబడింది. 84వ రాజ్యాంగ సవరణ (2001) ద్వారా తదుపరిసారి 2026లో లోక్‌సభ సభ్యుల సంఖ్యను నిర్ణయించాలని నిర్ణయించారు.

ఇవి కూడా చదవండి

ఎమ్మెల్యే పిన్నెల్లి అరెస్ట్..? ఈవీఎం ధ్వంసం కేసులో ఈసీ సీరియస్..

ఈవీఎంలు భద్రపరిచే గది ప్రత్యేకతలు ఇవే.. వీటి భద్రత పర్యవేక్షణ ఇలా

పీఓకే మాది, మేం తీసుకుంటాం: అమిత్ షా

రిజల్ట్స్‌కి సమయం దగ్గరపడుతోన్న వేళ ఈసీ యాక్షన్ ప్లాన్‌.. కీలక

సీట్ల పంపకంలో తేడా వచ్చింది..

అందుకే వాస్తవంలో ప్రస్తుతం జనాభా ప్రాతిపదికన సభ్యుల పంపిణీ సరిగ్గా కనిపించడం లేదు. ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్‌ల ఉమ్మడి జనాభా దేశ మొత్తం జనాభాలో 25.1 శాతం. అయినప్పటికీ, యుపిలో కేవలం 80 సీట్లు, బీహార్‌లో 40 సీట్లు ఉన్నాయి. తమిళనాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్, కేరళ, కర్ణాటకల మొత్తం జనాభా దేశ జనాభాలో 21 శాతం కాగా, వారికి లోక్‌సభలో 129 సీట్లు ఉన్నాయి. సభ్యుల సంఖ్య పెరగకపోవడంతో ప్రస్తుతం నియోజకవర్గాల సరిహద్దులు మాత్రమే మారుతున్నాయి. ఇందుకోసం జనాభా లెక్కల ఆధారంగా ప్రతి దశాబ్దానికి ఒక సరిహద్దు డీలిమిటేషన్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేస్తారు. గతంలో ఈ కమిషన్ లోక్‌సభ స్థానాల సంఖ్యను కూడా నిర్ణయించేది.

డీలిమిటేషన్ కమిషన్ ఏం చేస్తుంది?

భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 82 ప్రకారం, జనాభా లెక్కల తర్వాత ప్రతిసారీ డీలిమిటేషన్ చట్టం అమలు చేయబడుతుంది. ఆర్టికల్ 170 ప్రకారం, ప్రతి జనాభా గణన తర్వాత డీలిమిటేషన్ చట్టం ప్రకారం రాష్ట్రాలు కూడా ప్రాంతీయ నియోజకవర్గాలుగా విభజించబడ్డాయి. ఈ చట్టం అమల్లోకి వచ్చిన తర్వాత కేంద్ర ప్రభుత్వం డీలిమిటేషన్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేస్తుంది. మొదటి డీలిమిటేషన్ 1950-51 సంవత్సరంలో జరిగినప్పటికీ, డీలిమిటేషన్ కమిషన్ చట్టం 1952లో ఆమోదించబడింది. దీని తరువాత, ఈ చట్టాలు 1962, 1972, 2002లో కూడా ఆమోదించబడ్డాయి. వీటి ఆధారంగా 1952, 1963, 1973, 2002లో డీలిమిటేషన్ కమిషన్లు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.. వాటి ద్వారా నియోజకవర్గాల విభజన జరిగింది. అయితే, 1981, 1991 జనాభా లెక్కల తర్వాత డీలిమిటేషన్ జరగలేదు. డీలిమిటేషన్ కమీషన్ ఎటువంటి కార్యనిర్వాహక ప్రభావం లేకుండా పని చేయడం.. రాజ్యాంగం ప్రకారం, ఈ కమిషన్ నిర్ణయమే అంతిమమైనది కావడం కూడా గమనార్హం. దాని నిర్ణయాన్ని కోర్టులో సవాలు చేయలేము, ఎందుకంటే అలా చేయడం వల్ల ఎన్నికలు ఆలస్యం అయ్యే అవకాశం ఉంది. డీలిమిటేషన్ కమిషన్ నిర్ణయాన్ని లోక్ సభ లేదా రాష్ట్ర అసెంబ్లీ సవరించలేవు.

రాష్ట్రాల వారీగా లోక్‌సభ స్థానాలు ఇలా..

ప్రస్తుతం రాష్ట్రాల వారీగా లోక్‌సభ స్థానాల గురించి మాట్లాడితే, అత్యధికంగా 80 స్థానాలు ఉన్న రాష్ట్రం ఉత్తరప్రదేశ్. మహారాష్ట్రలో 48, పశ్చిమ బెంగాల్‌లో 42, బీహార్‌లో 40 లోక్‌సభ స్థానాలు ఉన్నాయి. మధ్యప్రదేశ్‌లో 29, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 25, తమిళనాడులో 25, గుజరాత్‌లో 26, కర్ణాటకలో 28, కేరళలో 20, అరుణాచల్ ప్రదేశ్, మేఘాలయ, మిజోరాం, త్రిపుర, గోవాలో ఒక్కొక్కటి 2, అస్సాంలో 14, హర్యానాలో 10, జార్ఖండ్‌లో 14, 14 లో ఛత్తీస్‌గఢ్ 11, హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లో 4, జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో 5, నాగాలాండ్, మణిపూర్, లడఖ్, సిక్కిం, అండమాన్ – నికోబార్, చండీగఢ్, దాద్రా అండ్ నగర్ హవేలీ, డామన్ అండ్ డయ్యూ, లక్షద్వీప్, పుదుచ్చేరి, ఒడిశాలో 21. రాజస్థాన్‌లో 13, తెలంగాణలో 17, ఉత్తరాఖండ్‌లో 5, ఢిల్లీలో ఏడు స్థానాలు ఉన్నాయి.

మరిన్ని ఎన్నికలకు సంబంధించిన వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..