Demonetization: భారతదేశంలో నోట్లను రద్దు చేసే నిర్ణయం ఎవరు తీసుకుంటారు? రూల్స్‌ ఏంటి?

Demonetization: ఏ దేశానికైనా డీమోనిటైజేషన్ ఒక పెద్ద నిర్ణయం. కానీ ఈ నిర్ణయం తీసుకోవడానికి ఎవరు బాధ్యత వహిస్తారో మీకు తెలుసా? మన భారతదేశంలో చూస్తే ఇటీవల కొన్ని పెద్ద నోట్లు రద్దయిన విషయం తెలిసిందే. మరి ఈ నోట్లను ఎవరు రద్దు చేస్తారు? నోట్లను రద్దు చేసే నిర్ణయం ఎవరికి ఉంటుంది..? పూర్త వివరాలు తెలుసుకుందాం..

నోట్ల రద్దు:

పాత కరెన్సీ నోట్లను ఉపసంహరించుకోవడం, కొత్త నోట్లను ప్రవేశపెట్టడం అనేది ఏ దేశం అయినా తీసుకోగల అతిపెద్ద ఆర్థిక నిర్ణయాలలో ఒకటి. కానీ భారతదేశంలో ఇంత ముఖ్యమైన నిర్ణయం ఎవరు తీసుకుంటారనే ప్రశ్న తలెత్తుతుంది? నోట్ల రద్దు వెనుక అనుసరించిన ప్రక్రియ ఏమిటి?

భారతదేశంలో కరెన్సీ నోట్లను రద్దు చేసే అధికారం ఎవరికి ఉంది?:

రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా కరెన్సీని జారీ చేసి నియంత్రిస్తుండగా, నోట్లను రద్దు చేసే అంతిమ అధికారం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఉంది. రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ చట్టం 1934 ప్రకారం.. ప్రభుత్వం చట్టబద్ధమైన కరెన్సీగా ఉన్న ఏదైనా కరెన్సీని రద్దు చేయవచ్చు. నవంబర్ 8, 2016న ఇదే జరిగింది. రూ.500, రూ.1000 నోట్లను రాత్రికి రాత్రే రద్దు చేస్తున్నట్లు కేంద్రం ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే.

ఈ మొత్తం ప్రక్రియలో ఆర్‌బిఐ కూడా కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. దేశ ద్రవ్య అధికారంగా, ఇది ప్రభుత్వానికి సాంకేతిక, ఆర్థిక, కార్యాచరణ ఇన్‌పుట్‌లను అందిస్తుంది. కొత్త నోట్లు చెలామణికి సిద్ధంగా ఉన్నాయని ఆర్‌బిఐ నిర్ధారిస్తుంది. భద్రతా లక్షణాలను అంచనా వేస్తుంది. అలాగే పాత నోట్లను ఉపసంహరించుకోవడం, కొత్త నోట్లను జారీ చేయడం వంటి ప్రధాన లాజిస్టిక్‌లను అమలు చేయడంలో సహాయపడుతుంది. ప్రభుత్వం నిర్ణయాలు తీసుకుంటుంది. అలాగే వ్యవస్థ సజావుగా నడుస్తుందని ఆర్‌బిఐ నిర్ధారిస్తుంది.

ఇది కూడా చదవండి: PAN Card: బిగ్‌ అలర్ట్‌.. జనవరి నుంచి ఈ పాన్‌ కార్డులు చెల్లవు.. అప్పుడేం చేయాలి?

డీమోనిటైజేషన్ ప్రక్రియ ఎలా పనిచేస్తుంది?:

2016 డీమోనిటైజేషన్ ప్రక్రియ. ఈ ప్రక్రియ స్పష్టమైన నివేదికను అందిస్తుంది. నల్లధనాన్ని అరికట్టడం, నకిలీ నోట్ల ప్రసరణను ఆపడం లేదా అక్రమ రుణాలను అరికట్టడం వంటి నిర్దిష్ట లక్ష్యాలను సాధించడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక విధాన నిర్ణయంతో ప్రారంభమవుతుంది. నిర్ణయం తీసుకున్న తర్వాత కొత్త కరెన్సీ సరఫరాను అంచనా వేయడానికి, డిజైన్‌ను మెరుగుపరచడానికి, మెరుగైన భద్రతా లక్షణాలను పరీక్షించడానికి ఆర్‌బిఐ ఆర్‌బిఐతో కలిసి పనిచేస్తుంది.

ఇది కూడా చదవండి: Anant Ambani Watch: అనంత్ అంబానీ ధరించిన వాచ్ ధర ఎంతో తెలిస్తే మతిపోతుంది!

ఆ తరువాత ప్రభుత్వం ఆర్బీఐ చట్టంలోని నిబంధనల ప్రకారం.. అధికారిక నోటిఫికేషన్ జారీ చేస్తుంది. ఈ నోటిఫికేషన్ ఒక నిర్దిష్ట తేదీ నుండి పాత నోట్లను చెల్లదని అధికారికంగా ప్రకటిస్తుంది. ఆ తర్వాత అవి చట్టబద్ధంగా చెల్లవు. నోట్ల రద్దు ప్రకటించిన వెంటనే అమలు దశ ప్రారంభమవుతుంది. ఆర్బీఐ బ్యాంకులకు కొత్త కరెన్సీ నోట్లను సరఫరా చేస్తుంది. అదనంగా ఆర్బీఐ నగదు ప్రవాహాన్ని నిర్వహిస్తుంది. నోట్ల రద్దు చేసిన నోట్ల మార్పిడి లేదా డిపాజిట్ కోసం మార్గదర్శకాలను నిర్దేశిస్తుంది.

ఇది కూడా చదవండి: RBI: జీరో బ్యాలెన్స్ బ్యాంక్ ఖాతాలు ఉన్నవారికి ఆర్‌బీఐ శుభవార్త.. అదేంటో తెలిస్తే ఎగిరి గంతులేస్తారు!

కొత్త నోట్లు చెలామణిలోకి ఎలా వస్తాయి?:

పాత నోట్ల ఉపసంహరణతో ఆర్థిక వ్యవస్థలో ద్రవ్యతను కొనసాగించడానికి కొత్త నోట్లను ప్రవేశపెట్టడం చాలా ముఖ్యం అవుతుంది. ఆర్‌బిఐ కొత్త డిజైన్ల నోట్లను జారీ చేస్తుంది. ఈ కొత్త నోట్లు బ్యాంకులు, ఎటిఎంలు, నగదు పంపిణీ పాయింట్ల ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థలోకి ప్రవేశిస్తాయి.

ఇది కూడా చదవండి: PAN Card: బిగ్‌ అలర్ట్‌.. జనవరి నుంచి ఈ పాన్‌ కార్డులు చెల్లవు.. అప్పుడేం చేయాలి?

మరిన్ని బిజినెస్ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి