Russia Ukraine Crisis: ఆ గట్టునుంటావా.. ఈ గట్టుకు వస్తావా.. రష్యా-ఉక్రెయిన్ వివాదంలో భారత్ పరిస్థితి ఇది..

ఫిరంగులు గర్జిస్తున్నాయి. కాల్పుల మోతతో దద్దరిల్లిపోతోంది. వందల సంఖ్యలో యుద్ధ ట్యాంకులు మోహరించాయి. గగనతలంలో యుద్ధ విమానాల చక్కర్లు.. రష్యా, ఉక్రెయిన్‌ మధ్య టెన్షన్‌..టెన్షన్‌ నెలకొంది. తూర్పు ఉక్రెయిన్‌ బాంబుల మోతతో దద్దరిల్లిపోతోంది. రెండ్రోజులుగా వందల సంఖ్యలో వరుస పేలుళ్లు జరుగుతున్నాయి. తాజాగా డాన్‌బాస్‌ ప్రాంతంలో దాదాపు 500 పేలుళ్లు జరిగాయి. ఈ కాల్పులతో పశ్చిమ దేశాలు ఉలిక్కిపడుతున్నాయి. ఐతే ఉక్రెయిన్‌ సైన్యమే కవ్వింపు చర్యలకు పాల్పడుతోందని బుకాయిస్తోంది రష్యా. దాడులు, ప్రతిదాడులతో స్థానిక ప్రజలను రష్యాకు తరలిస్తున్నారు వేర్పాటువాదులు. ఓ వైపు యుద్ధాన్ని కోరుకోవడం లేదంటూనే..మరోవైపు దూకుడు ప్రదర్శిస్తోంది రష్యా. తమ బలగాలను వెనక్కి రప్పిస్తున్నామని చెబుతూనే కాల్పులకు పాల్పడుతోంది. వేర్పాటువాదులకు మద్దతిస్తూ రెచ్చగొడుతోంది. ఉక్రెయిన్‌ సైనికులు, వేర్పాటువాదుల మధ్య భీకర కాల్పులు జరుగుతున్నాయి.

రష్యా-ఉక్రెయిన్ వివాదంలో భారత్ ఎటువైపు అనేది తేల్చుకోలేని పరిస్థితి నెలకొంది. అమెరికా, రష్యా, ఉక్రెయిన్ , ఐరోపా సంఘాతో భారత్ కు మంచి సంబంధాలు ఉన్నాయి. ఆయా దేశాలు భారత్ మద్దతును ఆశిస్తున్నాయి. ఇప్పటికే అమెరికా బహిరంగంగానే భారత్ ను భాగస్వామ్యంగా ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో ఒకరి పక్షం వైపు చేరిపోవాలి.. అయితే దౌత్య పరంగా చాలా ఇబ్బందికర పరిస్థితి ప్రస్తుతం నెలకొంది.

అయితే ఇలాంటి సమయంలో రష్యా, ఉక్రెయిన్ సరిహద్దుల్లో నెలకొన్న పరిస్థితులపై భారత్ తొలిసారిగా స్పందించింది. దౌత్యపరంగా సమస్యను పరిష్కరించుకోవాలని సూచించింది. రష్యా, అమెరికా మధ్య కొనసాగుతున్న ఉన్నత స్థాయి చర్చలను నిశితంగా పరిశీలిస్తున్నామని పేర్కొంది.  ఈ ప్రాంతంలో వెలుపల దీర్ఘకాలిక శాంతి, స్థిరత్వం కోసం నిరంతర దౌత్య ప్రయత్నాల ద్వారా పరిస్థితిని శాంతియుతంగా పరిష్కరించాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం పిలుపునిచ్చింది. సంక్షోభ నివారణకు అమెరికా ప్రతిపాదనలలో హేతుబద్ధమైన అంశాలను అంగీకరించినప్పటికీ, దౌత్యపరమైన ప్రయత్నాలు ఇప్పటివరకు పరిమిత విజయాన్ని సాధించాయని తెలిపారు.

రష్యా, అమెరికాలతో సన్నిహిత సంబంధాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని భారత ప్రభుత్వం ఈ సమస్యపై తటస్థ వైఖరి ప్రదర్శిస్తోంది. తీవ్ర పరిణామాలకు దారితీయకుండా సంక్షోభం సమసిపోతుందని భారత్ కోరుకుంటోంది. భద్రతా పరిస్థితిని దృష్టిలో ఉంచుకుని ఉక్రెయిన్‌లో ఉన్న 18,000 మంది విద్యార్థుల సహా భారతీయ పౌరులను భారత్ తీసుకొచ్చే పనిలో పడింది. ఇప్పటికే చాలా మంది విద్యార్థులను భారత్‌కు తీసుకొచ్చింది.

స్థానిక పరిణామాలను భారత రాయబార కార్యాలయం నిశితంగా పరిశీలిస్తోందని విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ ఇప్పటికే ప్రకటించింది. రష్యాకు చైనా బహిరంగ మద్దతు ప్రకటించడం భారత్‌కు కొంత ఇబ్బందికరంగా పరిస్థితి నెలకొంది. ఈ నేపథ్యంలో సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించడానికి దౌత్యపరమైన ప్రయత్నాలు కొనసాగిస్తోంది.

ఇదిలావుంటే.. రష్యా, NATO/EU మధ్య ఉక్రెయిన్‌పై ప్రతిష్టంభన అనేది ఒక సంక్లిష్టమైన వ్యవహారం. ఇది ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం వారసత్వ సమస్య. ఉక్రెయిన్ మాజీ సోవియట్ యూనియన్ (FSU)లో ముఖ్యమైన భాగం. FSU స్టేబుల్ నుంచి భారతదేశం చాలా సైనిక పరికరాలు ఉక్రెయిన్ ఫ్యాక్టరీల నుంచి దిగుమతి చేసుకుంది. ఒకప్పుడు FSUని ఏర్పాటు చేసిన మొత్తం 15 CIS రాష్ట్రాలతో మాకు స్నేహం ఉంది. రష్యాతో ప్రత్యేక సంబంధం కొనసాగింది. పోటీ ప్రయోజనాల ద్వారా సవాలు చేయబడిన కొన్ని సందర్భాలు మినహా.. ఎఫ్‌ఎస్‌యు ఉచ్ఛస్థితిలో ఉన్న సమయంలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌పై దండయాత్ర..  దశాబ్ద కాలం పాటు అక్కడ పోరాడిన సమయంలో కూడా భారతదేశం దానికి మద్దతు ఇచ్చింది.

ఇది ఇప్పటికీ ప్రచ్ఛన్న యుద్ధంలో చాలా భాగం.. 1971 నాటి ఇండో-పాక్ సంఘర్షణ సమయంలో FSU మాకు అందించిన మద్దతుకు చాలా దగ్గరగా చరిత్రలో ఒక ఘట్టం. యుద్ధం. మహమ్మారి, అనంతర కాలం కూడా సమలేఖనాలను మార్చడం.. ప్రపంచంలోని కల్లోలంగా ఉండే ప్రాంతాలపై దృష్టి సారించడంతో కొంత మార్పును చూస్తోంది భారత్. అమెరికా సందర్భంలో పశ్చిమాసియా తాత్కాలికంగా నిలిపివేయబడినట్లు కనిపిస్తోంది. అయితే ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌తో ప్రమాదం ఆమోదయోగ్యమైనదిగా కనిపిస్తుంది.

ఈ రెండు దేశాల వివాదం ఇప్పటిది కాదు. 1969 నుంచి  అమెరికా ప్రయత్నాలను ఓసారి చూడవచ్చు. చైనాతో స్నేహం చేయడానికి.. అది FSUతో ఎలాంటి సంభావ్య కమ్యూనిస్ట్ టై అప్.. సహకారంలో భాగం కాదని నిర్ధారించుకోవాలి. హెన్రీ కిస్సింజర్ దౌత్యాన్ని అమలు చేయడానికి ఆకర్షణ శక్తి కలిగి ఉంది. వ్యూహాత్మక సహకారం కోసం చైనా-రష్యన్ బంధాన్ని నిరోధించడానికి అమెరికా- రష్యాతో సరిగ్గా ఆ పని చేస్తుందని చూడాలి. ఇండో పసిఫిక్‌లో చైనా ఎదుగుదలను నిరోధించాలని లేదా కనీసం నిర్వహించాలని అమెరికా కోరుకుంటే రష్యాను బోర్డులోకి తీసుకువచ్చే విధానాన్ని తప్పనిసరిగా నిర్ధారించాలి. సరిగ్గా దీనికి విరుద్ధంగా ఉంది. అది జరగడం భారతదేశ ప్రయోజనాలకు సంబంధించినది కాదు.

అయితే రష్యా అణచివేతకు గురైంది. ప్రచ్ఛన్నయుద్ధం తర్వాత ఐరోపాలో ఉద్రిక్తత తగ్గుముఖం పట్టడం చూసి ప్రపంచ దేశాలు సంతోషించాయి. బ్రస్సెల్స్ (యూరోపియన్ యూనియన్, NATO రెండింటికీ ప్రధాన కార్యాలయం) ఈ దశను నిర్వహించే విధానం 1919లో వెర్సైల్లెస్ ఒప్పందాన్ని గుర్తుచేస్తుంది. జర్మన్ జాతీయవాదం హిట్లర్ ఎదుగుదలకు దారితీసింది. NATO వెళ్లి 14 మాజీ వార్సా ఒడంబడిక దేశాలు,  FSU రిపబ్లిక్‌లను తన మడతలో చేర్చుకుంది.

ఉక్రెయిన్‌లో 30 శాతం ఉండే డాన్‌బాస్‌ ప్రాంతంలోని రెండు రిపబ్లిక్‌లూ 2014 మార్చి నుంచి వివాదాస్పదమే. అప్పట్లో రష్యా దాడి చేసి, క్రిమియన్‌ ద్వీపకల్పాన్ని తనలో కలుపుకొంది. రష్యా అండ ఉన్న డాన్‌బాస్‌ ప్రాంత వేర్పాటువాదులు ఉక్రెయిన్‌ నుంచి తమ ప్రాంతానికి స్వాతంత్య్రం కోరుతూ అదే ఏప్రిల్‌లో రిఫరెండమ్‌ పెట్టారు. అప్పటి నుంచి ఆ ప్రాంతంలోని తిరుగుబాటుదారు లకూ, ఉక్రేనియన్‌ సేనలకూ మధ్య చిన్నపాటి యుద్ధాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. ఇప్పటికి 14 వేల మంది ప్రాణాలు కోల్పోగా, 15 లక్షల మంది దేశంలోనే అంతర్గత నిరాశ్రయులయ్యారు. యుద్ధ విరమణ, రాజకీయ పరిష్కారానికి ఉక్రెయిన్‌తో 2014–15ల్లో కుదుర్చుకున్న మిన్‌స్క్‌ ఒప్పందాలను పక్కనపెట్టి, రష్యా ఆ రిపబ్లిక్‌ల స్వాతంత్య్రాన్ని గుర్తించడంతో అగ్నికి ఆజ్యం పోసినట్టయింది.

కాగా, ఈ అంశంపై విదేశాంగ మాజీ కార్యదర్శి కన్వాల్ సిబల్ మాట్లాడుతూ.. భౌగోళిక రాజకీయంగా వివాదానికి సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉన్నందున సుదీర్ఘ ప్రయత్నాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని భారత్ రష్యా పక్షం వహించినట్లు చూడరాదని అన్నారు. ‘భారత్ తటస్థంగా ఉండగలిగితే రష్యా సంతోషిస్తుంది.. పరిస్థితి క్షీణిస్తే యూరప్‌కు ప్రమాదం చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది.. మనకు దౌత్యపరంగా నష్టం.. ఐరాస భద్రతా మండలిలో ఈ అంశాన్ని ప్రస్తావించినా ఇప్పటికే భారత్ తన వైఖరిని వెల్లడించం మంచిదైంది’ అని సిబల్ చెప్పారు.

అయితే ఈ ప్రతిష్టంభన నుంచి లాభం పొందేది చైనా మాత్రమే.. భారతదేశం తీసుకునే ఎలాంటి నిర్ణయమైనా కంత్రి కంట్రీ చైనాకు ఆనందంగా మారుతుందనే చెప్పాలి.

ఇవి కూడా చదవండి: Nawab Malik: మహారాష్ట్ర మంత్రి నవాబ్ మాలిక్‌ అరెస్ట్.. దావూద్ ఇబ్రహీంతో ఉన్న లింకులపై ఈడీ ఆరా..