Digital Currency: డిజిటల్ కరెన్సీ వైపు రిజర్వ్ బ్యాంక్ చూపు..డిజిటల్ కరెన్సీ గురించి పూర్తి వివరాలు తెలుసుకోండి!
భారతదేశంలో లావాదేవీల విధానం త్వరలో మారబోతోంది. డిజిటల్ కరెన్సీని విడుదల చేయడానికి భారతీయ రిజర్వు బ్యాంక్ కసరత్తులు చేస్తోంది.
Digital Currency: భారతదేశంలో లావాదేవీల విధానం త్వరలో మారబోతోంది. డిజిటల్ కరెన్సీని విడుదల చేయడానికి భారతీయ రిజర్వు బ్యాంక్ కసరత్తులు చేస్తోంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా బిట్‌కాయిన్, ఈథర్ వంటి ప్రైవేట్ క్రిప్టోకరెన్సీలకు ప్రత్యామ్నాయంగా ఇప్పటికే పలు దేశాల బ్యాంకులు తమ దేశాల్లో డిజిటల్ కరెన్సీని తీసుకురావడానికి ప్రయత్నాలు ప్రారంభించాయి. వాటిమాదిరిగానే భారతీయ రిజర్వు బ్యాంక్ కూడా డిజిటల్ కరెన్సీపై దృష్టి సారించింది. ఈ విషయంపై గత వారం, ఆర్బిఐ డిప్యూటీ గవర్నర్ టి రబీ శంకర్ విధి ‘సెంటర్ ఫర్ లీగల్ పాలసీ వెబ్‌నార్‌’లో భారతదేశానికి డిజిటల్ కరెన్సీ అవసరమని చెప్పారు. ఇది ప్రైవేట్ వర్చువల్ కరెన్సీ అంటే బిట్‌కాయిన్ వంటి క్రిప్టోకరెన్సీలలో పెట్టుబడి పెట్టడం వల్ల కలిగే నష్టం నుండి ప్రజల్ని రక్షిస్తుంది. ఈ డిజిటల్ కరెన్సీ పై రిజర్వ్ బ్యాంక్ పనిచేస్తోందని కూడా ఆయన చెప్పారు.
కరెన్సీ నోట్ల నుండి ఈ డిజిటల్ రూపాయి ఎంత భిన్నంగా ఉంటుంది? దీనిలో బిట్‌కాయిన్ లాగా పెట్టుబడి పెట్టవచ్చా? బ్యాంకుల పాత్ర ఎలా ఉంటుంది? మనం చేస్తున్న డిజిటల్ చెల్లింపుల నుండి ఈ డిజిటల్ రూపాయి ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది? వంటి ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ (CBDC) అంటే..
ఇది నగదుకు ఎలక్ట్రానిక్ రూపం. మీరు నగదు లావాదేవీలు చేస్తున్నట్లే, డిజిటల్ కరెన్సీ లావాదేవీలు చేయగలరు. సీబీడీసీలు కొంతవరకు క్రిప్టోకరెన్సీల వలె పనిచేస్తాయి (బిట్‌కాయిన్ లేదా ఈథర్ వంటివి). దీనితో, లావాదేవీ ఏ మధ్యవర్తి లేదా బ్యాంకు లేకుండా జరుగుతుంది. మీరు రిజర్వ్ బ్యాంక్ నుండి డిజిటల్ కరెన్సీని పొందుతారు. మీరు చెల్లించిన లేదా బదిలీ చేసిన వారికి ఇది చేరుతుంది. ఏ వాలెట్‌కి గానీ, బ్యాంక్ ఖాతాకు గానీ వెళ్లదు. నగదు లాగా పని చేస్తుంది, కానీ డిజిటల్‌గా ఉంటుంది.
ఈ డిజిటల్ రూపాయి డిజిటల్ చెల్లింపుకు ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది?
చాలా భిన్నంగా ఉంటుంది. డిజిటల్ లావాదేవీలు బ్యాంక్ బదిలీలు, డిజిటల్ వాలెట్‌లు లేదా కార్డ్ చెల్లింపుల ద్వారా జరుగుతాయని మీకు తెలిసిందే. అప్పుడు డిజిటల్ కరెన్సీ ఎలా భిన్నంగా మారింది అనే అనుమానమూ మీకు కలగడం సహజమే. అయితే, చాలా డిజిటల్ చెల్లింపులు చెక్కుల వలె పనిచేస్తాయని అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఈ విధానంలో మీరు బ్యాంకుకు సూచనలు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. బ్యాంకులు మీ ఖాతాలో డిపాజిట్ చేసిన మొత్తం నుండి ‘నిజమైన’ రూపాయల చెల్లింపు లేదా లావాదేవీ చేస్తాడు. ఈ ప్రక్రియను పూర్తి చేసే ప్రతి డిజిటల్ లావాదేవీలో అనేక సంస్థలు, వ్యక్తులు పాలుపంచుకుంటారు.
ఉదాహరణకు, మీరు క్రెడిట్ కార్డ్‌తో చెల్లింపు చేసినట్లయితే, అవతలి వ్యక్తి వెంటనే దాన్ని పొందగలరా? లేదు..ఈ చెల్లింపు ఫ్రంట్-ఎండ్ ఖాతాకు చేరుకోవడానికి ఒక నిమిషం నుండి 48 గంటల వరకు పడుతుంది. అంటే, చెల్లింపు తక్షణం కాదు, దీనికి ఒక ప్రక్రియ ఉంది.
మీరు డిజిటల్ కరెన్సీ లేదా డిజిటల్ రూపాయి గురించి చూస్తేకానుక, మీరు చెల్లిస్తారు.. వెంటనే అవతలి వ్యక్తి దాన్ని పొందుతారు. అది దాని విధానం. ఇప్పుడు జరుగుతున్న డిజిటల్ లావాదేవీ బ్యాంకు ఖాతాలో జమ చేసిన డబ్బు బదిలీ. కానీ సీబీడీసీ కరెన్సీ నోట్లను భర్తీ చేయబోతోంది.
ఈ డిజిటల్ రూపాయి బిట్‌కాయిన్ వంటి క్రిప్టోకరెన్సీల నుండి ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది?
డిజిటల్ కరెన్సీ భావన కొత్తది కాదు. ఇది 2009 లో ప్రారంభించిన బిట్‌కాయిన్ వంటి క్రిప్టోకరెన్సీల నుండి వచ్చింది. దీని తరువాత, ఈథర్, డాగ్‌కోయిన్ వంటి యాభై క్రిప్టోకరెన్సీలు దాకా ప్రారంభం అయ్యాయి. సంవత్సరాలుగా, ఇది ప్రజలు పెట్టుబడి పెట్టే కొత్త ఆస్తి తరగతిగా అభివృద్ధి చెందింది. ఈ ప్రైవేట్ క్రిప్టోకరెన్సీలను ప్రైవేట్ వ్యక్తులు లేదా కంపెనీలు జారీ చేస్తాయి. ప్రభుత్వాలు దీనిని పర్యవేక్షించావు. ప్రజలు అనామకంగా లావాదేవీలు చేస్తున్నారు. దీని కారణంగా ఉగ్రవాద సంఘటనలు..చట్టవిరుద్ధ కార్యకలాపాలలో క్రిప్టోకరెన్సీలు ఉపయోగిస్తున్నారు. వారికి ఏ సెంట్రల్ బ్యాంక్ మద్దతు లేదు. ఈ కరెన్సీ పరిమితం, దీని కారణంగా దాని విలువ సరఫరా..డిమాండ్‌ని బట్టి మారుతుంది. ఇటీవల ఒక బిట్‌కాయిన్ విలువ 50%వరకు పడిపోయింది.
కానీ, మీరు ప్రతిపాదిత డిజిటల్ రూపాయి గురించి చూస్తే కనుక.. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న సెంట్రల్ బ్యాంక్ ద్వారా విడుదల కాబోతోంది. పరిమాణ పరిమితి లేదా ఆర్థిక , ద్రవ్య స్థిరత్వ సమస్య లేదు. ఒక రూపాయి నాణెం, డిజిటల్ రూపాయి సమాన బలాన్ని కలిగి ఉంటాయి. కానీ డిజిటల్ రూపాయి పర్యవేక్షణ చేయవచ్చు. ఎవరి వద్ద ఎంత డబ్బు ఉందో, అది రిజర్వ్ బ్యాంక్‌కు తెలుస్తుంది.
అయితే, భారతదేశంలోని అతిపెద్ద క్రిప్టోకరెన్సీ ఎక్స్ఛేంజీలలో ఒకటైన వాజిర్ఎక్స్‌లో ఏవీపీ – మార్కెటింగ్ అయిన పరిన్ లాథియా, ఆర్బీఐ డిజిటల్ కరెన్సీని ప్రారంభించడం బిట్‌కాయిన్ లేదా క్రిప్టోకరెన్సీలను ప్రభావితం చేయదని చెప్పారు. క్రిప్టోకరెన్సీ ఒక రకమైన ఆస్తిగా మారింది. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా వర్తకం చేయబడుతోంది. ఇందులో భారతదేశం వెనుకబడి ఉండదని అయన అభిప్రాయపడ్డారు.
ఇప్పటి వరకు ఏదైనా దేశం డిజిటల్ కరెన్సీని ప్రారంభించిందా?
అవును. ఆరు సంవత్సరాల పరిశోధన తర్వాత, పీపుల్స్ బ్యాంక్ ఆఫ్ చైనా 2020 ఏప్రిల్‌లో రెండు పైలట్ ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించింది. లాటరీ వ్యవస్థ ద్వారా ఇ-యువాన్‌లు పంపిణీ చేయబడ్డాయి. జూన్ 2021 నాటికి, 24 మిలియన్ ప్రజలు, కంపెనీలు ఇ-సిఎన్‌వై లేదా డిజిటల్ యువాన్ వాలెట్‌లను సృష్టించాయి. చైనాలో, వినియోగ బిల్లులు, రెస్టారెంట్లు, రవాణాలో 3450 మిలియన్ డిజిటల్ యువాన్ (40 వేల కోట్ల రూపాయలు) లావాదేవీలు జరిగాయి. 2025 నాటికి చైనా ఆర్థిక వ్యవస్థలో డిజిటల్ యువాన్ వాటా 9% కి పెరుగుతుందని బ్లూమ్‌బెర్గ్ నివేదిక పేర్కొంది. ఇది విజయవంతమైతే, సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీని ప్రారంభించిన ప్రపంచంలోనే మొదటి దేశంగా చైనా అవతరిస్తుంది.
జనవరి 2021 లో, బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంటర్నేషనల్ సెటిల్మెంట్స్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా 86% సెంట్రల్ బ్యాంకులు డిజిటల్ కరెన్సీపై పనిచేస్తున్నాయని నివేదించింది. బహామాస్ వంటి చిన్న దేశాలు ఇటీవల ఇసుక డాలర్లను సీబీడీసీగా కూడా ప్రారంభించాయి. కెనడా, జపాన్, స్వీడన్, స్విట్జర్లాండ్, యూకే, యునైటెడ్ స్టేట్స్ అలాగే యూరోపియన్ యూనియన్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంటర్నేషనల్ సెటిల్మెంట్స్ సహకారంతో డిజిటల్ కరెన్సీపై పని చేస్తున్నాయి. దీనితో, డిజిటల్ కరెన్సీ లావాదేవీలు త్వరలో రియాలిటీగా మారబోతున్నాయి.
డిజిటల్ కరెన్సీపై ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న కేంద్ర బ్యాంకుల ఆసక్తి ఎందుకు పెరిగింది?
డిజిటల్ కరెన్సీకి నాలుగు పెద్ద ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి-
సమర్థత: ఇది తక్కువ ఖర్చుతో కూడుకున్నది. లావాదేవీలు కూడా వేగంగా జరగవచ్చు. పోల్చి చూస్తే, కరెన్సీ నోట్ల ప్రింటింగ్ ఖర్చు, లావాదేవీ ఖర్చు కూడా ఎక్కువ. ఆర్థిక చేరిక: డిజిటల్ కరెన్సీ కోసం బ్యాంక్ ఖాతా అవసరం లేదు. ఇది ఆఫ్‌లైన్‌లో కూడా ఉండవచ్చు. అవినీతి నివారణ: ప్రభుత్వం డిజిటల్ కరెన్సీపై నిఘా ఉంచుతుంది. డిజిటల్ రూపాయిని ట్రాక్ చేయడం సాధ్యమవుతుంది, ఇది నగదుతో సాధ్యం కాదు. ద్రవ్య విధానం: డిజిటల్ రూపాయిని ఎంత, ఎప్పుడు జారీ చేయాలి అనేది రిజర్వ్ బ్యాంక్ చేతిలో ఉంటుంది. మార్కెట్‌లో డబ్బు అధికంగా ఉండటం లేదా కొరతను నిర్వహించవచ్చు.
భారతదేశంలో డిజిటల్ కరెన్సీపై ఆర్బీఐ ప్రయత్నాలు ఏమిటి?
భారతదేశంలో డిజిటల్ కరెన్సీ గురించి రెండు-మూడేళ్లుగా చర్చ జరుగుతోంది. కానీ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఏ పరిశోధనను ప్రచురించలేదు. ఎటువంటి పైలట్ ప్రాజెక్ట్‌ను ప్రారంభించలేదు. సీబీడీసీలకు ప్రత్యామ్నాయాలు పరిశోధనలో ఉన్నాయని రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా డిజిటల్ చెల్లింపుల వెబ్‌పేజీ పేర్కొంది.
ఏ దేశంలోనూ డిజిటల్ కరెన్సీని పెద్ద ఎత్తున జారీ చేయకపోవడం కూడా సమస్య. చైనాలో కూడా పైలట్ ప్రాజెక్టులు జరుగుతున్నాయి. దీని కారణంగా, ముందు మోడల్ లేదు. డిజిటల్ యువాన్ పేటెంట్ కోసం చైనా ప్రయత్నాలను ముమ్మరం చేసింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ గవర్నర్ శక్తికాంత దాస్ కొన్ని రోజుల క్రితం మేము డిజిటల్ కరెన్సీపై పని చేస్తున్నామని, అయితే సాంకేతిక ఆవిష్కరణకు సంబంధించిన సవాళ్లు ఉన్నాయని చెప్పారు. ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని కూడా చూడాలని పేర్కొన్నారు. ఇటీవల 2021 క్రిప్టోకరెన్సీ , అధికారిక డిజిటల్ కరెన్సీ బిల్లు యొక్క నియంత్రణ జారీ చేశారు. ఇది భారతదేశ డిజిటల్ రూపాయి వైపు ఒక పెద్ద అడుగు అని చెబుతున్నారు. కానీ ఈ బిల్లు చట్టపరమైన చట్రాన్ని మాత్రమే తెలుపుతుంది. డిజైన్ ప్రణాళిక, అమలు ప్రక్రియ ఇందులో స్పష్టంగా లేదు.
