Coins Deposit In The Bank: బ్యాంకుల్లో ‘చిల్లర’ పంచాయితీ తెగట్లేదా? అస్సలు ఎన్ని నాణేలు డిపాజిట్ చేయాలో తెలుసా?

స్సలు ఒక్కసారికి బ్యాంకులో ఎన్ని నాణేలు డిపాజిట్ చేయాలి? నిబంధనలు ఏం చెబుతున్నాయో ఓ సారి తెలుసుకుందాం. ప్రస్తుత రోజుల్లో వ్యక్తుల వద్ద పేరుకుపోతున్న నాణేలను బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్ చేయడం అవసరం. అలాగే నాణేల డిపాజిట్‌పై ఉన్న నిబంధనలను తెలుసుకోవాలి.

coins

Srinu |

Updated on: Jun 02, 2023 | 4:45 PM

డిజిటల్ చెల్లింపులు పెరగడంతో భారతదేశంలో చిల్లర నాణేల వినియోగం గణనీయంగా తగ్గింది. అయితే కొంతమంది ఇప్పటికీ చిల్లర నాణేలను దాస్తూ ఉంటారు. ముఖ్యంగా చిన్నపిల్లలైతే చిల్లర నాణేలతో దాచుకుని తమకు నచ్చిన వస్తువును ఆ నాణేలతో కొనుగోలు చేయడానికి ఇష్టపడుతుంటారు. ఇప్పటికీ పుణ్య క్షేత్రాల్లో వేసిన చిల్లర నాణేల లెక్కించడం అనేది ఓ ప్రహసనంగా మారింది. ఈ మధ్య కాలంలో ఓ వ్యక్తి చిల్లర నాణేలతో బైక్ కొన్నారనే వార్త హల్‌చల్ చేసింది. అలాగే కోర్టుల విడాకులు పొందిన ఓ భర్త తన భార్యకు భరణం కింద చిల్లర నాణేలును ఇచ్చాడని కూడా కొన్ని వార్తలు చూశాం. అయితే చిల్లర నాణేలు చాలా మంది వ్యాపారస్తులు తీసుకోవడానికి ఇష్టపడరు. దీంతో ఇబ్బడిముబ్బడిగా పేరుకుపోతున్న చిల్లర నాణేలను మార్చడానికి బ్యాంకులను ఆశ్రయిస్తారు. అయితే అక్కడ సిబ్బంది కొరతగా ఉందని నాణేలను స్వీకరించమని తెగేసి చెబుతూ ఉంటారు. కొంత కొంత మాత్రమే డిపాజిట్ చేసుకుంటామని మరికొంతమంది చెబుతూ ఉంటారు. అస్సలు ఒక్కసారికి బ్యాంకులో ఎన్ని నాణేలు డిపాజిట్ చేయాలి? నిబంధనలు ఏం చెబుతున్నాయో ఓ సారి తెలుసుకుందాం. ప్రస్తుత రోజుల్లో వ్యక్తుల వద్ద పేరుకుపోతున్న నాణేలను బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్ చేయడం అవసరం. అలాగే నాణేల డిపాజిట్‌పై ఉన్న నిబంధనలను తెలుసుకోవాలి. సంవత్సరాలుగా రూపాయి, రెండు, ఐదు, పది రూపాయలతో సహా వివిధ డినామినేషన్లలో నాణేలను మార్కెట్లో ప్రవేశపెడుతూ ఉంటారు.

ఈ నాణేలు మొదట్లో చిన్న మొత్తాల లావాదేవీలకు విస్తృతంగా ఉపయోగించారు. అయితే, డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థల పెరుగుదలతో వాటి వినియోగం తగ్గిపోయింది. నేడు నాణేలు ప్రధానంగా డిజిటల్ లావాదేవీలు సాధ్యం కాని లేదా సౌకర్యవంతంగా లేని సందర్భాల్లో ఉపయోగిస్తున్నారు. భారతదేశంలో నాణేల జారీ మరియు నియంత్రణకు ఆర్బీఐ బాధ్యత వహిస్తుంది. నాణేల చట్టం 2011 ప్రకారం ముద్రించాల్సిన నాణేల పరిమాణం, రూపకల్పన, విలువను నిర్ణయించే అధికారాన్ని ఆర్బీఐకు మంజూరు చేస్తుంది. ఈ చట్టం దేశవ్యాప్తంగా నాణేల తయారీ, పంపిణీ, వినియోగాన్ని నియంత్రించే మార్గదర్శకాలను కూడా ఏర్పాటు చేసింది. ప్రతి సంవత్సరం ప్రభుత్వం, ఆర్‌బీఐతో సంప్రదించి ముద్రించాల్సిన నాణేల పరిమాణాన్ని నిర్ణయిస్తుంది. ఆర్థిక డిమాండ్ వినియోగ విధానాలు, నాణేల తగినంత సరఫరాను నిర్వహించాల్సిన అవసరం వంటి అంశాలు ఈ ప్రక్రియలో పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు. అలాగే సాంస్కృతిక వారసత్వం, చారిత్రక ప్రాముఖ్యత లేదా జాతీయ చిహ్నాలను ప్రతిబింబించే నాణేల రూపకల్పనను నిర్ణయించే అధికారం ప్రభుత్వానికి ఉంది. ముఖ్యంగా నాణేలను బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్ చేయాలంటే అవి చెల్లుబాటు అయ్యే కరెన్సీ అయి ఉండాలి. అంటే వారు తప్పనిసరిగా ఆర్‌బీఐ సూచించిన డిజైన్, బరువు మరియు ఇతర స్పెసిఫికేషన్‌లకు కట్టుబడి ఉండాలి. డిపాజిట్ చేసే నాణేల ప్రామాణికత, చెల్లుబాటును ధ్రువీకరించే బాధ్యత బ్యాంకులదే. నకిలీ లేదా పాడైపోయిన నాణేలు చట్టబద్ధమైన టెండర్ హోదాను కలిగి ఉండవు కాబట్టి వాటిని ఆమోదించకూడదు.

రెండు వేల రూపాయల నోట్ల డిపాజిట్ చుట్టూ ఉన్న నిబంధనల మాదిరిగా కాకుండా బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసే నాణేల సంఖ్యపై నిర్దిష్ట పరిమితులు లేవు. ఒకేసారి డిపాజిట్ చేసే నాణేల పరిమాణంపై ఆర్‌బీఐ ఎలాంటి పరిమితులను విధించలేదు. అందువల్ల, వ్యక్తులు తమ బ్యాంకు ఖాతాల్లో ఎంత మొత్తంలోనైనా నాణేలను డిపాజిట్ చేసే స్వేచ్ఛను కలిగి ఉంటారు. ఆర్బీఐ మార్గదర్శకాలకు అనుగుణంగా, భారతదేశంలోని అన్ని బ్యాంకులు తమ కస్టమర్ల నుండి నాణేల డిపాజిట్లను అంగీకరించడానికి బాధ్యత వహిస్తాయి. అలాంటి డిపాజిట్లను తిరస్కరించే అధికారం ఏ బ్యాంకుకూ లేదు. మీ వద్ద కొన్ని నాణేలు ఉన్నా లేదా గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉన్నా మీరు మీ సమీపంలోని బ్యాంక్ బ్రాంచ్‌ని సందర్శించి ఎలాంటి పరిమితులు లేకుండా వాటిని మీ ఖాతాలో జమ చేయవచ్చు. చెల్లుబాటు అయ్యే కారణాలు లేకుండా నాణేల డిపాజిట్లను బ్యాంక్ తిరస్కరించిన అరుదైన సందర్భాల్లో ఆ వ్యక్తులు ఆర్బీఐ పోర్టల్ ద్వారా ఫిర్యాదు చేసే అవకాశం ఉంటుంది. ఆర్బీఐ కస్టమర్ ఫిర్యాదులను తీవ్రంగా పరిగణిస్తుంది. అలాగే మార్గదర్శకాలను పాటించడంలో విఫలమైన బ్యాంకులపై తగిన చర్యలు తీసుకునేలా చూస్తుంది.

ఇవి కూడా చదవండి