Budget 2022: దేవుడిపై భారం వేసి బతకాల్సిందే.. కేంద్ర బడ్జెట్‌పై సంజయ్ ఝా విమర్శనాస్త్రాలు!

Sanjay Jha on Budget 2022: కేంద్ర ఆర్ధిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ (Nirmala Sitharaman) మంగళవారం పార్లమెంటు(Parliament)లో కేంద్ర వార్షిక బడ్జెట్‌(Budget 2022)ను ప్రవేశ పెట్టారు. వరుసగా నాలుగోసారి కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశ పెట్టిన ఆమె వచ్చే ఇరవైఐదేళ్లు భారత్‌ను అగ్రదేశంగా నిలబెట్టేందుకు నాలుగు సూత్రాల ఆధారంగా ప్రణాళికలను రూపొందించామని తెలిపారు. ప్రధాని గతిశక్తి యోజన, సమీకృత అభివృద్ధి, అభివృద్ధి ఆధారిత పెట్టుబడులు, పరిశ్రమలకు ఆర్థిక ఊతం ఇచ్చే విధంగా కేంద్ర బడ్జెట్ 2022-2023 రూపొందించినట్టు ఆమె పేర్కొన్నారు. దాదాపు గంటన్నరకు పైగా బడ్జెట్ ప్రసంగం కొనసాగింది.

కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అనేక అంచనాలను అందజేసిందా లేదా 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరానికి ఆమె బడ్జెట్ ఎలా ఉందన్న దానిపై ప్రముఖ రాజకీయ విశ్లేషకులు సంజయ్ ఝా తన అభిప్రాయాన్ని పంచుకున్నారు. ముందుగా, భారతదేశం ప్రస్తుత పరిస్థితులను పరిశీలిస్తే.. గత కొన్ని రోజుల క్రితం మీడియాలో వస్తున్న వార్తలను చూస్తుంటే, నిజమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ స్థితిని తెలియజేస్తున్నాయన్నారు. ఒక వైపు, స్టాక్ మార్కెట్ హెచ్చు తగ్గులు, మరో నిరుద్యోగం పరిస్థితులు అద్దంపడుతున్నాయి. భారతదేశంలోని నిరాశకు గురైన విద్యావంతులైన నిరుద్యోగ యువత ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్ రాష్ట్రాల నుండి రైళ్లను తగులబెట్టి ఆందోళనలు చేపట్టారు. ఇటువంటి ఘటనలు చూస్తుంటే, పరధ్యానంలో మునిగిపోయిన ఒక అసంబద్ధమైన ప్రభుత్వం దృష్టిని ఆకర్షించింది. భారతదేశం ఎదుర్కొంటున్న సంక్షోభానికి ఇది నిదర్శనం. ఫిబ్రవరి 1, 2022న సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్, ఛెతేశ్వర్ పుజారా T-20 మ్యాచ్ ఆడుతున్నట్లుగా ఉంది. ఇది ప్రస్తుత కాలానికి సరికానిదిగా అనిపించిందన్నారు.

ఇది కేవలం భారతదేశానికే కాదు, ఆచరణాత్మకంగా చాలా దేశాలకు కష్ట సమయమని సంజయ్ ఝా అభిప్రాయపడ్డారు. కానీ భారతదేశం మరింత తీవ్రమైన అంతర్గత లోపాలతో కొట్టుమిట్టాడుతోంది. దేశంలో 23 శాతం మంది దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన నివసిస్తున్నారు. లక్షలాది మంది సరిహద్దు రేఖకు దిగువన జీవిస్తున్నారు. ఫలితంగా, భారతదేశంలో దాదాపు 500 మిలియన్ల మంది ప్రజలు ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకువచ్చిన నోట్ల రద్దు ప్రయోగం, GST పంచ్, అధోముఖ ఆర్థిక స్లయిడ్ నుండి ఇప్పడిప్పుడే బయటపడుతున్నామనుకున్న సమయంలోనే COVID-19 మహామ్మారి వచ్చి పడింది. భారతదేశం క్షీణించినందున (FY 2020-21లో -7.3 శాతం GDP) వృద్ధి క్షీణతకు దారితీసింది. ఇది G-20 అధ్వాన్నంగా పని చేసే దేశంగా మారింది. దేశ ప్రజలకు కేంద్రం V-ఆకారపు రికవరీ వాగ్దానం చేసింది. ముఖ్యంగా కేంద్ర సర్కార్ పగటి కలలు కంటుంది.

మరోవైపు కేంద్ర ప్రభుత్వం తీరు చూస్తుంటే, కల్తీ లేని అజ్ఞానంగా కనిపిస్తోంది. వాస్తవానికి, ఆర్థిక వ్యవస్థలో కొన్ని గ్రీన్ షూట్‌లు ఉన్నాయి. కానీ రెండేళ్లపాటు 0.63 శాతం వార్షిక GDP వృద్ధిని నమోదు చేసిన తర్వాత, FY 2021-22 సంవత్సరానికి గానూ GDP 9.2 శాతంపై హర్షం వ్యక్తం చేయడానికి ఒక వ్యక్తి ఉండాలి. ఇదిలావుంటే, కరోనా మహమ్మారికి ముందు కాలం వరకు కూడా దాదాపు అదే GDP వద్ద ఉన్నాము. ఇంకా కష్టపడుతూనే ఉన్నాం. COVID-19 మహమ్మారి కనీసం తాత్కాలికంగా బలహీనపడి ఉండవచ్చని సాధారణ ఏకాభిప్రాయం ఏర్పడినందున, ఈ సంవత్సరం నుండి అద్భుతమైన పునరుద్ధరణను నిర్వహించడానికి కేంద్ర మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బ్యాండ్‌విడ్త్‌ను కలిగి ఉన్నారు. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థను మరింత స్థిరమైన పతనం ప్రారంభానికి దారితీసింది. కొన్ని వింత కారణాల వల్ల, ఆమె బడ్జెట్ వివరించలేని విధంగా సంప్రదాయబద్ధంగా ఉంది. 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరంలో తక్కువ GDP 8-8.5 శాతంగా అంచనా వేయబడిన ఆమె వృద్ధిని ఇప్పుడే తగ్గించి ఉండవచ్చు.

ముఖ్యంగా కరోనా మహమ్మారి విరుచుకుపడుతున్న ప్రస్తుత తరుణంగా వాణిజ్యం, హాస్పిటాలిటీ, టూరిజం, రెస్టారెంట్లు , అనుబంధ సేవల రంగానికి ఆర్థిక మద్దతు అవసరం. ఎందుకంటే ఈ అస్పష్టమైన కరోనావైరస్ కరిగిపోయే సమయంలో వారు ఎక్కువగా బాధపడుతున్నారు. కానీ టోకెన్ క్రెడిట్ గ్యారెంటీ హామీల కంటే ఇతర ఆర్థిక దుస్థితిని పెంచడానికి సీతారామన్ విలువైనదేమీ చేయలేదు. ఉపాధి హామీ పథకం(MNREGA) కేటాయింపులు ఆశ్చర్యకరమైన తగ్గుదల ధోరణిని (వచ్చే సంవత్సరానికి రూ. 73,000 కోట్లు) చూపిస్తున్నాయి. పేద సన్నకారు రైతులు ఇబ్బందులు పడే అవకాశం ఉంది. PM-కిసాన్‌కు దాదాపు రూ. 500 కోట్ల మెరుగుదల ఉంది. విద్య, ఆరోగ్యం నామమాత్రపు కేటాయింపుల్లో పెరుగుదలను కలిగి ఉన్నాయి. ఇది ప్రత్యక్షంగా ఏమీ సూచించదు. ఇది అర్థం చేసుకోలేని విధంగా ఆందోళన కలిగిస్తుంది. అలాగే, ధనికుల ఆదాయం 20 శాతం నుంచి 39 శాతం పెరిగినప్పటికీ, పేద 20 శాతం మంది వారి ఆదాయాలు గత ఐదేళ్లలో 53 శాతం తగ్గుముఖం పట్టడంతో ఆదాయ అసమానతలు మరింత తీవ్రమయ్యే అవకాశం ఉంది. తగిన సామాజిక భద్రతా రక్షణలు లేనప్పుడు మనం భయంకరమైన ఆర్థిక విభజనలను చూడవచ్చని సంజయ్ ఝా అభిప్రాయపడ్డారు.

మరోవైపు, RBI రెపో రేట్లు తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ, కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ. 1,45,000 కోట్ల భారీ కార్పొరేట్ పన్ను తగ్గింపును విధించినప్పటికీ, ప్రైవేట్ పెట్టుబడులు నిదానంగా కొనసాగుతున్నాయి. స్టాక్-మార్కెట్లు విజృంభిస్తున్నాయి. గ్లోబల్ లిక్విడిటీతో ఫ్లష్ అవుతున్నాయి. అయినప్పటికీ సామర్థ్యం-వినియోగం ఇప్పటికీ నీరసంగా ఉంది. స్థూల స్థిర మూలధన నిర్మాణం 29.6 శాతంగా ఉంది. కానీ వాస్తవం ఏమిటంటే ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రభుత్వ వ్యయం ద్వారా పునర్నిర్మించేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది. ఎగుమతులు (ఉపాధి-ఇంటెన్సివ్), సమిష్టి డిమాండ్, ప్రైవేట్ పెట్టుబడి వంటి ఇతర మిగిలిన భాగాలు కఫంగా ఉన్నాయి. 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరానికి ఆర్థిక లోటు 6.4 శాతంగా అంచనా వేయబడినప్పటికీ, ప్రభుత్వం దాని వృద్ధి సంఖ్యలను చేరుకోవడంలో ఆందోళనగా ఉంది. కేంద్ర సర్కార్ చెప్పినట్లుగా, ఈ రోగనిర్ధారణల వెనుక కంటికి కనిపించే దానికంటే చాలా ఎక్కువ ఉంది.

ఇక, ఎయిర్ ఇండియా విక్రయాన్ని ప్రైవేటీకరణ పోస్టర్ బాయ్ కథగా జరుపుకుంటున్న ప్రభుత్వం గత ఏడాది రూ. 1,75,000 కోట్లు (కేవలం రూ. 10,000 కోట్లు మాత్రమే సమీకరించింది) పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ లక్ష్యాన్ని అకస్మాత్తుగా ఎందుకు తగ్గించింది ? వారు ఎల్‌ఐసి IPOపై భారీ బొనాంజాను ఆశిస్తున్నారు. అయితే మార్చి 2022లో అమెరికా, బ్రిటన్ మొదలైన వాటిలో పరిమాణాత్మక సడలింపు పరిమితులు ముగియనున్నందున స్టాక్ మార్కెట్ దిద్దుబాట్లకు భయపడి ఉండవచ్చు. వస్తువుల ధరలు పెరగడంతో గ్లోబల్ ద్రవ్యోల్బణ ప్రభావం ఉందని చెప్పొచ్చు. ఇది ఓ రకంగా ఆర్థిక వ్యవస్థను వేడెక్కడానికి దారి తీస్తుంది. విదేశాలలో వడ్డీ రేట్లు పెరగడం వల్ల భారతదేశం మూలధన ప్రవాహాలను చూడవచ్చు. అది నిజమైతే, అది సాధారణంగా దాని హెడ్‌లైన్ మేనేజ్‌మెంట్ ప్రోక్లివిటీలతో సంబంధం లేని అరుదైన జ్ఞానాన్ని ప్రదర్శిస్తోంది. హరిత ప్రాజెక్టులకు కొంత అసహ్యకరమైన మద్దతు ఉంది. ఇది స్వాగతించదగినది అయినప్పటికీ, వాతావరణ మార్పుల ఉపశమనానికి సహకారం అందించే దిశగా ఇది ఒక చిన్న అడుగు.

మరోవైపు, ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల నాన్-పెర్ఫార్మింగ్ అసెట్స్ (ఎన్‌పిఎ) సమస్య ఇప్పుడు తీరిపోయిందన్న ఊహాజనితంగా కనిపిస్తోంది. ఆర్థిక వ్యవస్థ రోడ్‌బ్లాక్‌ను తాకినట్లయితే NPAలు ఒత్తిడికి గురైన ఆస్తులు అకస్మాత్తుగా ఎక్కడి నుంచో కనిపించవచ్చు. US ఫెడ్ రేట్ల పెంపు, అనూహ్యమైన రుతుపవనాలు, ఆకాశాన్నంటుతున్న చమురు ధరలు మరింత తీవ్రమైన ఒత్తిడితో COVID-19 మహమ్మారి తిరిగి రావడాన్ని ఇప్పటికీ తోసిపుచ్చలేము. ఫిబ్రవరి 1న ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్ 2022 పూర్తిగా పరిశీలిస్తే మొత్తం ఇది ఇంకా రామ్ భరోసే! అని సంజయ్ ఝా అభిప్రాయపడ్డారు.

Read Also…  River-linking in south India: దక్షిణ భారతదేశంలో నదుల అనుసంధానం.. కథ ఒడిసేనా.. సమగ్ర సమాచారం మీకోసం..