Bharat Ratna: భారతరత్న ఎవరికి లభిస్తుంది.. స్వీకరించే వ్యక్తికి ఎలాంటి ప్రయోజనాలు లభిస్తాయో తెలుసా..?

రెండుసార్లు బీహార్ ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసిన కర్పూరీ ఠాకూర్‌కు భారతరత్న ఇవ్వనున్నారు. జననాయక్ కర్పూరీ ఠాకూర్ శతజయంతి సందర్భంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ ప్రకటన చేసింది. బుధవారం అంటే ఈరోజు ఆయన 100వ జయంతి. అయితే ఆయనకు మరణానంతరం ఈ గౌరవం దక్కింది. దేశ అత్యున్నత గౌరవం భారతరత్న. కళ, సాహిత్యం, సైన్స్, సామాజిక సేవ, క్రీడల రంగాలలో అసాధారణమైన కృషి చేసిన వ్యక్తులకు భారత రత్న అవార్డు దక్కుతుంది. దీనిని 1954లో అప్పటి రాష్ట్రపతి డాక్టర్ రాజేంద్రప్రసాద్ ప్రారంభించారు.

1954లో తొలిసారిగా భారతరత్న ప్రకటించినప్పుడు ముగ్గురు వ్యక్తులకు ఈ గౌరవం లభించింది. స్వతంత్ర భారత తొలి గవర్నర్ జనరల్ చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి, శాస్త్రవేత్త చంద్రశేఖర్ వెంకటరామన్, డాక్టర్ సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్‌లకు ఈ గౌరవం లభించింది. భారతరత్న ఎవరికి లభిస్తుందో, దానిని స్వీకరించే వ్యక్తికి ఎలాంటి ప్రయోజనాలు లభిస్తాయో, ఎంత ఖర్చవుతుందో ఎవరు నిర్ణయిస్తారో తెలుసుకోండి.

భారతరత్న ఎవరికి ఇవ్వాలో ఎవరు నిర్ణయిస్తారు?

దేశ అత్యున్నత పురస్కారం భారతరత్న ఎవరిని అందుకోవాలో ప్రధానమంత్రి సిఫార్సు చేస్తారు. ఆ తర్వాత రాష్ట్రపతి ఆ వ్యక్తిని సత్కరిస్తారు. సాటిలేని విజయాలు సాధించిన వ్యక్తి పేరు గౌరవానికి సిఫార్సు చేయడం జరుగుతుంది. దీనితో ప్రజలకు అవగాహన ఉంది. దేశానికి ఏది ముఖ్యమో అలాంటి వ్యక్తులను అచితూచి ఎంపిక చేస్తారు. ఇందులో ఆర్థికవేత్త అమర్త్యసేన్, మాజీ ప్రధాని అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి, క్రికెటర్ సచిన్ టెండూల్కర్, గాయని లతా మంగేష్కర్, భూపేన్ హజారికా వంటి వారు ఇప్పటి వరకు భారత రత్న అందుకున్న వారిలో ఉన్నారు.

భారతరత్న గ్రహీత ఏమి పొందుతారు?

భారత రత్న అవార్డు కోసం ఎంపికైన వ్యక్తికి రాష్ట్రపతి అతనికి సర్టిఫికేట్, మెడల్ ఇచ్చి సత్కరిస్తారు. దానిపై ఆయన సంతకం ఉంటుంది. సర్టిఫికేట్‌ను సనద్ అంటారు. పీపాల్ ఆకు ఆకారంలో ఉన్న పతకానికి ఒకవైపు మెరుస్తున్న ప్లాటినం సూర్యుడు, వెనుకవైపు అశోక స్తంభం ఉంది. ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన సమాచారం ప్రకారం, భారతరత్న పతకం దాని పెట్టెతో సహా మినియేచర్ మొత్తం ఖరీదు రూ.2,57,732.

ఈ గౌరవంతో ఏ రకమైన మొత్తం నగదు రూపంలో ఇవ్వడం జరగదు. అయితే ప్రతి సంవత్సరం భారతరత్న ప్రకటించాల్సిన అవసరం లేదు. ఇది 1954లో ప్రారంభించినప్పుడు, జీవించి ఉన్న వ్యక్తులకు మాత్రమే ఇచ్చేవారు. కానీ అది మరుసటి సంవత్సరం అంటే 1955 నుండి, మరణానంతరం కూడా ఈ అవార్డు ఇవ్వడం ప్రారంభమైంది. సంవత్సరానికి 3 కంటే ఎక్కువ భారతరత్నలు ఇవ్వడం జరుగుతుంది.

సాధారణంగా ఈ గౌరవం జనవరి 26న ఇవ్వడం జరుగుతుంది. దీనికి ముందు గౌరవించే వ్యక్తి పేరును కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటిస్తుంది. దీని కోసం గెజిట్ ద్వారా ఎప్పటికప్పుడు నోటిఫికేషన్ విడుదల చేస్తారు. చివరిసారిగా 2019లో ప్రముఖ గాయకుడు, సంగీతకారుడు భూపేన్ హజారికాకు ఈ గౌరవం లభించింది.

భారతరత్న గ్రహీత వీవీఐపీ ఎలా అవుతారు..?

ఈ గౌరవం పొందిన వ్యక్తి అనేక సౌకర్యాలను కూడా పొందుతారు. వీవీఐపీ కేటగిరీలోకి తీసుకువచ్చే సౌకర్యాలు ఇవి. ప్రభుత్వం నుంచి అనేక సౌకర్యాలు పొందుతున్నారు. ఇందులో భాగంగానే భారత రైల్వే నుండి ఉచిత ప్రయాణ సౌకర్యం అందుబాటులో ఉంటుంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం వారెంట్ ఆఫ్ ప్రెసిడెన్సీలో వారికి చోటు కల్పిస్తుంది. రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి, ప్రధానమంత్రి, గవర్నర్, మాజీ రాష్ట్రపతి, ఉపప్రధాని, ప్రధాన న్యాయమూర్తి, లోక్‌సభ స్పీకర్, కేబినెట్ మంత్రి, ముఖ్యమంత్రి, మాజీ ప్రధాని, పార్లమెంట్‌లో ప్రతిపక్ష నాయకుడికి అందే ప్రోటోకాల్ ఇది.

ఉచితంగా రవాణా, ఆహారం, వసతి సౌకర్యాలు

వారెంట్ ఆఫ్ ప్రెసిడెన్సీ ప్రోటోకాల్ ద్వారా ప్రభుత్వ కార్యక్రమాల్లో ఎవరు ముందు, ఎవరు వెనుక కూర్చోవాలో నిర్ణయించడం జరుగుతుంది. ఇది కాకుండా వారు డిప్లొమాట్ పాస్‌పోర్ట్ పొందుతారు. ఏ రాష్ట్రంలోనైనా ప్రభుత్వ అతిథి గృహంలో బస చేసే సౌకర్యం ఉంటుంది. వారికి రాష్ట్రంలో రవాణా, ఆహారం, వసతి సౌకర్యాలు ఉచితంగా కల్పిస్తున్నారు. గౌరవ గ్రహీత భారతీయ దౌత్యవేత్తలు, ఉన్నత స్థాయి ప్రభుత్వ అధికారులకు మెరూన్ కవర్‌తో కూడిన దౌత్య పాస్‌పోర్ట్‌ను అందుకుంటారు. దీనితో పాటు జీవితాంతం ఉచిత విమాన ప్రయాణ సౌకర్యం అందుబాటులో ఉంది.

మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి…