Indian Railways: భారతీయ రైల్వేకు రారాజు! ఈ ఒక్క రైలుకు మాత్రమే వర్తించే ‘VIP రూల్’ ఏంటో తెలుసా?
రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ను భారతీయ రైల్వేకి 'రాజు' అని పిలుస్తారు. ఇది భారతదేశంలో అత్యంత వేగవంతమైన రైలు. న్యూ ఢిల్లీని దేశంలోని ప్రధాన నగరాలతో కలుపుతుంది. దీని వేగం, విలాసం, రాజరిక సౌకర్యం దీనికి ఈ బిరుదును తెచ్చిపెట్టాయి. రాజధాని అంటే రాజధాని నగరం అనే అర్థం ఉంది. ఈ రైలు భారతదేశ రాజధానిని వివిధ రాష్ట్రాల రాజధానులకు గర్వంగా కలుపుతుంది. ఇది రైలు ప్రయాణంలో భారతదేశ గౌరవాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది సమయపాలన, నాణ్యమైన సేవ, సొగసైన ప్రయాణ అనుభవానికి ప్రశంసలు అందుకుంటుంది.
Updated on: Nov 18, 2025 | 5:27 PM
రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ను మరే ఇతర రైలు ఓవర్టేక్ చేయడానికి అనుమతి లేకపోవడానికి ప్రధాన కారణం, భారతీయ రైల్వే నెట్వర్క్లో దీనికి అత్యధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం. రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ న్యూ ఢిల్లీని వివిధ రాష్ట్రాల రాజధానులతో అత్యంత వేగంగా, సమయానికి అనుసంధానించడానికి ఉద్దేశించబడింది. ఈ వేగం, సమయపాలన లక్ష్యాలను చేరుకోవడానికి, దీనికి అన్ని రైళ్లపై ‘రూట్ క్లియరెన్స్’ పరంగా ప్రథమ స్థానం ఇస్తారు. అంటే, దీని మార్గంలో వెళ్లే ఇతర ప్రయాణీకుల, సరుకు రవాణా రైళ్లను దారి ఇవ్వడానికి లేదా వేచి ఉండటానికి పక్కకు మళ్లిస్తారు. దీనివల్ల రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ ఏ ఆలస్యం లేకుండా, గరిష్ట వేగంతో గమ్యాన్ని చేరుకోగలుగుతుంది.
రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ తన ఉన్నతమైన సౌకర్యాలు, వేగవంతమైన షెడ్యూల్స్, భారతీయ రైల్వే వ్యవస్థలో ఉన్న ఉన్నత స్థాయి కారణంగా ఈ రాజ బిరుదును సంపాదించింది. ఇది భారతదేశంలో మొట్టమొదటి పూర్తిగా ఎయిర్ కండిషన్డ్ ఎక్స్ప్రెస్ రైలు. ఇది సౌలభ్యం, ఆతిథ్యం కోసం కొత్త ప్రమాణాలు ఏర్పాటు చేసింది. రైల్వే మార్గాలలో దీనికి అత్యధిక ప్రాధాన్యత ఇస్తారు. దీనివల్ల ఇది ఆలస్యం లేకుండా, ఎటువంటి ఓవర్టేకింగ్ లేకుండా సమయానికి నడుస్తుంది. దాని శుభ్రమైన అంతర్భాగాలు, రుచికరమైన భోజనం, ప్రశాంతమైన సౌకర్యం… ప్రయాణీకులకు నిజంగానే రాజ అనుభూతిని ఇస్తాయి.
రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ ఎప్పుడు ప్రారంభమైంది?
మొదటి రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ 1969 మార్చి 3న న్యూ ఢిల్లీని హౌరా (కోల్కతా) తో కలుపుతూ ప్రారంభమైంది. రెండు ప్రధాన నగరాల మధ్య ప్రయాణ సమయాన్ని కేవలం 17 గంటలకు తగ్గించడం ఆ సమయంలో గొప్ప విజయం. ఈ రైలు విజయంతో, భారతీయ రైల్వేలు ముంబై, చెన్నై, బెంగళూరు, గువహతి లాంటి ఇతర మెట్రో నగరాలను కలుపుతూ మరిన్ని రాజధాని మార్గాలను ప్రారంభించాయి. నేడు, రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ రైళ్లు భారతదేశ అభివృద్ధి, వేగం, ఆధునికీకరణకు చిహ్నంగా ఉన్నాయి.
రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ గురించి ఆసక్తికరమైన విషయాలు
అత్యంత వేగవంతమైన రైళ్లు: రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ రైళ్లు ఎంచుకున్న మార్గాలలో గంటకు 130–140 కి.మీ వేగంతో నడుస్తాయి.
ట్రాక్లపై అత్యధిక ప్రాధాన్యత: రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ను మరే ఇతర రైలు ఓవర్టేక్ చేయడానికి అనుమతి లేదు. ఇది అత్యధిక రూట్ క్లియరెన్స్ పొందుతుంది.
రాజ సేవ: ప్రయాణీకులకు ఉచిత భోజనం, శుభ్రమైన దుస్తులు, 24 గంటల సిబ్బంది సహాయం ద్వారా శ్రద్ధ తీసుకుంటారు. సేవ ప్రమాణాలు విలాసవంతమైన విమానాల లాగా ఉంటాయి.
విస్తృత జాతీయ నెట్వర్క్: భారతదేశం అంతటా 20 కన్నా ఎక్కువ రాజధాని మార్గాలు ఉన్నాయి. దాదాపు ప్రతి రాష్ట్ర రాజధాని, ప్రధాన మెట్రో నగరాలను కలుపుతుంది.
భారతదేశ పురోగతికి చిహ్నం: రాజధాని ఎక్స్ప్రెస్ రైలు ప్రయాణంలో భారతదేశ అభివృద్ధిని ప్రతిబింబిస్తూనే ఉంది. ఇది సంప్రదాయం, సాంకేతికత, ఆతిథ్యాన్ని ఒక రాజ ప్రయాణంలో మిళితం చేస్తుంది.
