Sri Lanka Crisis: భారత్ ఎంట్రీతో మారిన లెక్క.. చైనా- శ్రీలంక మధ్య పెరుగుతున్న దూరం..! కానీ..
ఎల్టీటీఈని అణిచివేసేందుకు శ్రీలంక సైన్యానికి ఆయుధాలను అందించడం ద్వారా చైనా.. శ్రీలంకకు దగ్గరైంది. తమిళ తిరుగుబాటు అగ్రగామి సింహళ జింగోయిజం, తమిళ మైనారిటీ పట్ల భారతదేశం సానుభూతిని ఎల్లప్పుడూ అనుమానించేది. ఇది కొలంబో - న్యూ ఢిల్లీ మధ్య దూరం పెరిగేలా చేసింది.
India Sri Lanka Relations: శ్రీలంకలో రాజపక్స వంశ పాలన ముగింపు ద్వీప దేశంలోనే కాకుండా రెండు ఆసియా దిగ్గజాలు భారతదేశం, చైనాలతో ఉన్న దాని సంబంధాలలో మార్పులకు దారితీసింది. భారతదేశం అనేక పొరుగు దేశాల మాదిరిగానే, శ్రీలంక కూడా గతంలో రెండు ప్రధాన ఆసియా శక్తుల మధ్య పోటీని ఉపయోగించుకోవడానికి ప్రయత్నించింది. అయితే రాజపక్సే సోదరుల సుదీర్ఘ పాలనలో.. ముఖ్యంగా 2015లో మహింద రాజపక్స ప్రధానమంత్రి అయిన తర్వాత పలు మార్పులు వచ్చాయి. మహింద ప్రధానమంత్రిగా, తమ్ముడు గోటబయ రాజపక్స శ్రీలంక అధ్యక్షుడిగా 2019లో భాద్యతలు చేపట్టారు. వారు భారతదేశంతో సంబంధాలను అట్టడుగు భాగానికి తీసుకెళ్లారు. ఇద్దరు సోదరులు కలిసి కొలంబోను చైనా శిబిరంలోకి సమర్థవంతంగా తీసుకువెళ్లడంలో కృషి చేశారు. ఇవన్నీ కూడా శ్రీలంక సంక్షోభానికి మరింత ఆజ్యం పోశాయి.
తమిళ మిలిటెన్సీ భారత్-శ్రీలంక సంబంధాలను ఎలా ప్రభావితం చేసింది..
భారతదేశం పొరుగు దేశం శ్రీలంకతో సన్నిహిత సాంస్కృతిక, ఆర్థిక సంబంధాలను కలిగి ఉంది. అయితే 1948లో ద్వీప దేశం స్వతంత్రం దేశంగా మారిన తర్వాత సింహళ మెజారిటీ జాతి.. తమిళం మాట్లాడే వారి మధ్య ఉన్న అసహ్యకరమైన సంబంధం ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను ప్రభావితం చేసింది. శ్రీలంక రాజకీయ అధికార వర్గంలో తమిళులు క్రమంగా అట్టడుగున ఉండటం.. తత్ఫలితంగా తమిళుల ప్రతిఘటన విషాదకరమైన పరిణామాలకు దారితీసింది. 1983లో తమిళుల ఊచకోత ఫలితంగా ఉత్తరాన తమిళ సాయుధ తిరుగుబాటు గ్రూపులు వృద్ధి చెందాయి. ఇది 2009లో అంతర్యుద్ధానికి దారితీసింది. ఇది తీవ్ర రక్తపాతానికి దారితీసింది.. తమిళ మిలిటెన్సీని అణిచివేసేలా చేసింది.
శ్రీలంక ప్రధానమంత్రిగా తమిళ మిలిటెన్సీని మట్టికరిపించిన మహింద రాజపక్స.. సింహళ జాతికి దిశానిర్దేశం చేసే కీలక నేతగా ఆవిర్భవించారు. ఆ సమయంలో డిఫెన్స్ సెక్రటరీగా పనిచేసిన శ్రీలంక సైన్యానికి చెందిన మాజీ లెఫ్టినెంట్ కల్నల్, తమ్ముడు గోటబయ నేతృత్వంలో తమిళ మిలిటెన్సీ నిర్మూలన జరిగింది. ఇది రాజపక్స వంశాన్ని ద్వీప దేశంలో అత్యంత శక్తివంతమైన రాజకీయ కుటుంబంగా చేసింది.
ఎల్టీటీఈని అణిచివేసేందుకు శ్రీలంక సైన్యానికి ఆయుధాలను అందించడం ద్వారా చైనా.. శ్రీలంకకు దగ్గరైంది. తమిళ తిరుగుబాటు అగ్రగామి సింహళ జింగోయిజం, తమిళ మైనారిటీ పట్ల భారతదేశం సానుభూతిని ఎల్లప్పుడూ అనుమానించేది. ఇది కొలంబో – న్యూ ఢిల్లీ మధ్య దూరం పెరిగేలా చేసింది.
శ్రీలంక.. చైనా అప్పుల ఊబిలో పడింది
గత దశాబ్దంలో రద్దీగా ఉండే షిప్పింగ్ మార్గాల కూడలిలో దాని వ్యూహాత్మక స్థానంతో శ్రీలంక – భారతదేశం – చైనాల మధ్య భౌగోళిక రాజకీయ పోటీ సముద్ర పోటీకి వేదికగా మారింది. శ్రీలంక భారతదేశంతో వాణిజ్య సంబంధాలను కొనసాగిస్తున్నప్పుడు, దాని సమీప పొరుగు దేశం, బీజింగ్‌తో ఆర్థిక సంబంధాలు మరింత బలపడ్డాయి. తిరుగుబాటు అణిచివేత తర్వాత రాజపక్సేలు మెగా అవస్థాపన ప్రాజెక్టులను చేపట్టినప్పుడు, వారు చాలా ఎక్కువగా ఇష్టపడే చైనా నుంచి భారీగా రుణాలు తీసుకున్నారు. ద్వీప దేశాన్ని బీజింగ్‌తో కౌగిలిలో ఉండేలా మార్చారు. చైనా బెల్ట్ అండ్ రోడ్ ఇనిషియేటివ్ (BRI)లో భాగమైన మారిటైమ్ సిల్క్ రోడ్‌లో శ్రీలంక కూడా కీలకమైన భాగంగా మారింది. ఇది ఆసియాను యూరప్‌తో అనుసంధానం చేయాలని కోరుతున్న ప్రపంచ కనెక్టివిటీ ప్రాజెక్ట్.
అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు బీజింగ్ సహాయం లేదా రుణాలు ఇవ్వడం పూర్తిగా లావాదేవీలు మాత్రమే.. అయితే పరిమాణం తరచుగా రుణాలు తీసుకునే దేశాలను వారి స్వతంత్ర నిర్ణయాధికారం.. సార్వభౌమాధికారాన్ని కూడా ప్రమాదంలో పడేసేలా డిపెండెన్సీలను అభివృద్ధి చేస్తుంది.
కానీ చాలా ప్రాజెక్టులు ఆర్థికంగా ఉత్పాదకత లేనివిగా మారాయి. ముఖ్యంగా హంబన్‌తోట ఓడరేవు, మట్టాల రాజపక్స అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం. ముఖ్యంగా COVID-19 మహమ్మారి కారణంగా పోర్ట్‌లో తక్కువ వ్యాపారం కొనసాగింది. విమానయాన రంగం అట్టడుగు స్థాయికి చేరింది.
రక్షణగా నిలుస్తున్న భారతదేశం..
2017లో చైనా రుణాలను తిరిగి చెల్లించలేక, ఇప్పుడు శ్రీలంక విదేశీ రుణభారం $51 బిలియన్‌లో పదోవంతుగా ఉంది. కొలంబో 99 ఏళ్లపాటు హంబన్‌టోట ఓడరేవును, చుట్టుపక్కల వేల ఎకరాల భూమిని బీజింగ్‌కు అప్పగించాల్సి వచ్చింది. దీనిని ద్వీపంలోని మేధావులు, విశ్లేషకులు వ్యతిరేకించారు. పాలకవర్గ నిర్ణయాలతో శ్రీలంక సార్వభౌమాధికారాన్ని కోల్పోవడం.. దేశం అప్పుల ఊబిలో పడుతుందనే భయాన్ని మరింత పెంచింది. చైనా అభివృద్ధి సహాయం పారదర్శకత.. అధిక-వడ్డీ రేట్లు లేకపోవడంతో సహా పలు చర్చలను రేకెత్తించింది. ఈ చర్చ పాకిస్తాన్ లో సైతం రాజుకుంది. చైనా-పాకిస్తాన్ ఎకనామిక్ కారిడార్ (CPEC)తో సహా ఇతర చోట్ల ఇలాంటి చైనా ప్రాజెక్టులున్న విషయం తెలిసిందే.
ప్రపంచ బ్యాంక్‌తో మధ్య-ఆదాయ దేశంగా వర్గీకరించబడిన శ్రీలంక కూడా తక్కువ-వడ్డీ రుణాలకు అనర్హులను చేసింది. ఇది వాణిజ్య రుణాలు, చైనీస్ క్రెడిట్‌పై ఆధారపడింది. ఒక శాతం కంటే కొంచెం ఎక్కువ వడ్డీకి రుణాలు అందించిన జపాన్, భారతదేశం వంటి ద్వీప దేశంపై కూడా సంబంధాల్లో అట్టడుగుకు చేరాయి. దీంతో నగదు నిల్వలు పూర్తిగా నిండుకున్నాయి. శ్రీలంక గతంలో కంటే చైనాకు ఎక్కువ మొగ్గు చూపడమే ప్రధాన కారణం.
కానీ, శ్రీలంక దేశంలోని ప్రాజెక్టులలో డబ్బు పంపడానికి చైనా ఇష్టపడకపోవటం వల్ల కొలంబో తన సాంప్రదాయ శ్రేయోభిలాషి అయిన భారతదేశం వైపు తిరిగి చూసేలా చేసింది. అది మళ్లీ ద్వీపంలో భారతీయ పెట్టుబడులకు తలుపులు తెరిచింది. మార్చి 2022లో, ఉత్తర శ్రీలంకలోని దీవుల్లో హైబ్రిడ్ పవర్ ప్రాజెక్టులను ఏర్పాటు చేసేందుకు రెండు దేశాలు ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశాయి. అదే నెలలో, కొలంబో కూడా దేశంలో 500 మెగావాట్ల విండ్ ఫామ్‌ను నిర్మించడానికి చైనా సంస్థతో చేసుకున్న ఒప్పందాన్ని రద్దు చేసింది.. బదులుగా భారతీయ వ్యాపారవేత్త గౌతమ్ అదానీకి చెందిన కంపెనీకి ప్రాజెక్ట్‌ను అందించింది. అంతకుముందు, కొలంబో కూడా తూర్పు తీరంలో వ్యూహాత్మకంగా ముఖ్యమైన ఓడరేవు ట్రింకోమలీ వద్ద చమురు టెర్మినల్‌ను పునరుద్ధరించడానికి భారతదేశంతో ఉమ్మడి ప్రాజెక్ట్‌ను వేగవంతం చేసింది.
ప్రస్తుత ఆర్థిక, రాజకీయ సంక్షోభం సమయంలో సాధారణ శ్రీలంక పౌరులను తీవ్ర ద్రవ్యోల్బణ ఒత్తిడికి గురిచేసింది. ద్వీపంలో దాదాపు మూడింట ఒక వంతు కుటుంబాలను పేదరికంలోకి నెట్టివేసింది. పొరుగు దేశానికి బియ్యం, ఇంధనాన్ని తరలించడంలో భారతదేశం ముందు వరుసలో ఉండి సాయం చేసింది. కొలంబోకు ఆహారం, ఇంధనం, మందులు, ఎరువులు దిగుమతి చేసుకునేందుకు వీలుగా న్యూ ఢిల్లీ ఇప్పటివరకు సుమారు 1.5 బిలియన్ డాలర్లు ఇచ్చింది. ఇది కరెన్సీ మార్పిడులు, క్రెడిట్ లైన్ల రూపంలో మరో $3.8 బిలియన్ల సహాయాన్ని అందించింది.
చైనా సుమారు $75 మిలియన్ల మానవతా సహాయం అందించింది. అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF)తో శ్రీలంక చర్చల్లో “సానుకూల పాత్ర పోషిస్తుందని” హామీ ఇచ్చింది. కానీ, రుణమాఫీ, రుణ పునర్నిర్మాణం కోసం కొలంబో చేసిన విజ్ఞప్తికి చైనా స్పందించలేదు. సంక్షోభం ఉధృతంగా ఉన్న సమయంలో జనవరిలో చైనా విదేశాంగ మంత్రి వాంగ్ యి కొలంబోను సందర్శించినప్పుడు శ్రీలంక ప్రభుత్వం రుణ పునర్నిర్మాణం, తాజా అప్పుల కోసం ఆశించింది. అయితే ఎటువంటి హామీలు లభించలేదు. మరోవైపు వాంగ్ IMFతో చర్చలు జరపాలని శ్రీలంకవాసులకు సూచించడం పలు విమర్శలకు దారి తీసింది.
శ్రీలంక సంక్షోభ స్థితిలో ఉన్నా చైనా పట్టించుకోకపోవడం దీవిలోని పలువురి కళ్లు తెరిపించింది. భారతదేశం తక్షణ సహాయం దాని సన్నిహిత పొరుగు దేశంతో మునుపెన్నడూ లేనంతగా సంబంధాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి.. మెచ్చుకోవడానికి దోహదపడింది.
భారత వ్యతిరేక సెంటిమెంట్లు తీవ్రంగా ఉన్నాయి..
చాలా మంది రణిల్ విక్రమసింఘే ఆలోచనలు భారతదేశానికి దగ్గరగా చూస్తాయి. ఇది శ్రీలంకతో భారతదేశ సంబంధాలకు మరింత ఊతమిస్తుందని పేర్కొంటున్నారు. అయితే అది కూడా రెండు వైపులా పదునుగల కత్తిగా మారవచ్చు. శ్రీలంక నవ వసంతానికి నాయకత్వం వహించిన నిరసనకారులతో.. విక్రమసింఘే పాత ఉన్నతవర్గంలో భాగంగా రాజపక్సే ప్రతినిధిగా కనిపిస్తారు. గాల్‌ఫేస్‌లోని నిరసనకారుల శిబిరాన్ని తొలగించడం, భద్రతా బలగాలతో ఆయన సన్నిహితంగా ఉండటంతో సహా కొత్త అధ్యక్షుడి మొదటి చర్యలు తిరుగుబాటుదారుల ఆగ్రహాన్ని మరింత రేకెత్తించాయి.
విక్రమసింఘే చేసిన ఏ చర్య అయినా భారతదేశానికి అనుకూలంగా వ్యవహరిస్తే, భారతదేశానికి వ్యతిరేక భావాలు ఉన్న ద్వీప దేశంలో ప్రస్తుత ప్రజాదరణను త్వరగా చెదరగొట్టవచ్చు. శ్రీలంకలోని తమిళ మెజారిటీ ఉత్తర, తూర్పు ప్రావిన్సులకు ప్రాంతీయ స్వయంప్రతిపత్తిని కల్పించే శ్రీలంక రాజ్యాంగంలోని 13వ సవరణ అమలులో భారతదేశం జోక్యాన్ని శ్రీలంక తమిళులు ఆశిస్తున్నారు. ఢిల్లీని దూరంగా ఉంచేందుకు తన సామాజిక రాజధానిని కొలంబోలో ఉపయోగించుకునే ఏదైనా చర్య తీసుకుంటారని.. తమిళ మైనారిటీ డిమాండ్‌కు ఎదురుదెబ్బ తగలవచ్చన్న సందేహాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
భారత్ సాయం చేసినా..
అంతేకాకుండా.. భారత వ్యతిరేకులు చైనాతో సన్నిహిత సంబంధాన్ని ఇష్టపడే రాజపక్స సన్నిహితులు చాలా మంది కొత్త పాలనలో కూడా కొనసాగుతున్నారు. ఉదాహరణకు, బీజింగ్‌లోని శ్రీలంక రాయబారి పాలితా కొహోనా ఇటీవల చైనా మీడియాకు ఒక ఇంటర్వ్యూ ఇచ్చారు. దీనిలో అతను తన దేశానికి అత్యంత తీవ్రమైన సంక్షోభ సమయంలో భారతదేశం చేసిన సహాయాన్ని తగ్గించడానికి మొగ్గు చూపారు. బదులుగా యుద్ధంలో చైనా చేసిన సహాయాన్ని ప్రశంసించారు.
‘‘చైనా కంటే భారతదేశం మెరుగ్గా పని చేసిందని, లేదా భారతదేశం తక్షణ కాలంలో చాలా ఎక్కువ చేసిందని చెప్పడం అన్యాయమని నేను భావిస్తున్నాను. భారతదేశం ఖచ్చితంగా ముందుకు వచ్చి సహాయం చేసింది, దాని కోసం మేము చాలా అభినందిస్తున్నాము. కానీ చైనా కూడా చాలా సహాయకారిగా ఉంది. మేము అదనపు సహాయ ప్యాకేజీ కోసం చైనా అధికారులతో చర్చిస్తున్నాం’’ అని గ్లోబల్ టైమ్స్‌తో అన్నారు . ‘‘చైనా చాలా సన్నిహిత మిత్ర దేశం.. ముఖ్యంగా ఇటీవలి కాలంలో ఉగ్రవాదం, వేర్పాటువాదంతో మా యుద్ధంలో చైనా శ్రీలంకకు అండగా నిలిచింది. అంతర్జాతీయ రంగంలో మాకు మద్దతు ఇచ్చింది. చైనా స్నేహం గురించి మాకు ఎప్పుడూ సందేహాలు లేవు’’ అని పేర్కొన్నారు.
రాజపక్సేలకు సన్నిహితంగా ఉన్న శ్రీలంక అధికార వర్గాలలో భారత వ్యతిరేక భావాలు లోతుగా ఉన్నాయని, విక్రమసింఘే పాలనలో వారు స్థిరపడిపోయే అవకాశం ఉందని పలువురి స్వరం సూచిస్తుంది. తదుపరి చర్యలకు ముందు న్యూఢిల్లీ.. ద్వీప దేశం ఉద్దేశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటుందని వ్యాసకర్త కేవీ రమేష్ పేర్కొన్నారు. ఈ మేరకు న్యూస్9కి ప్రత్యేక వ్యాసం రాశారు.
మరిన్ని అంతర్జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..
