ITR-1, ITR-4 అంటే ఏమిటి..? వీటిని ఎవరు ఫైల్‌ చేయాలి?

మీరు కూడా ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్ అంటే ITR ఫారమ్ కోసం ఎదురు చూస్తున్నారా? ఇప్పుడు ఆ ఎదురుచూపులు ముగిశాయి. ఆదాయపు పన్ను శాఖ 7 ఫారమ్‌లలో రెండింటిని ఆన్‌లైన్‌లో ITR-1, ITR-4 జారీ చేసింది. ఇది రెండు రకాల నివాస భారతీయుల కోసం. ఇ-ఫైలింగ్ పోర్టల్‌ని సందర్శించడం ద్వారా 2023-24 అసెస్‌మెంట్ సంవత్సరానికి రిటర్న్‌లను ఫైల్ చేయవచ్చు. ఐటీఆర్-1ని ఎవరు ఫైల్ చేయాలి..? ఐటీఆర్-4ను ఎవరు ఫైల్ చేయాలి..? ఈ విషయాన్ని తెలుసుకునే ముందు ఐటీఆర్‌ను ఎవరు ఫైల్ చేయాల్సి ఉంటుందో తెలుసుకుందాం?

పాత పన్ను విధానంలో 60 ఏళ్లలోపు రూ. 2.5 లక్షల కంటే ఎక్కువ గ్రాస్‌ ఇన్‌కమ్‌ ఉన్న వ్యక్తులు ఐటీఆర్‌ ఫైల్ చేయడం అవసరం. అదే సమయంలో సీనియర్ సిటిజన్లు అంటే 60 ఏళ్లు పైబడిన వారు 3 లక్షల కంటే ఎక్కువ సంపాదిస్తే, సూపర్ సీనియర్ సిటిజన్లు (80 ఏళ్లు పైబడినవారు) 5 లక్షల కంటే ఎక్కువ సంపాదిస్తే రిటర్న్‌లు దాఖలు చేయాలి. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి కొత్త పన్ను వ్యవస్థలో ఆదాయ పన్ను మినహాయింపు పరిమితి రూ.3 లక్షలకు పెంచారు. అంటే కొత్త వ్యవస్థను ఎంచుకున్నప్పుడు రూ. 3 లక్షల వరకు వార్షిక ఆదాయంపై రిటర్నులు దాఖలు చేయవలసిన అవసరం ఉండదు.

ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1 లక్ష రూపాయల కంటే ఎక్కువ విద్యుత్ బిల్లును చెల్లించడం, విదేశాలకు వెళ్లేందుకు 2 లక్షల కంటే ఎక్కువ ఖర్చు చేయడం లేదా కరెంట్ ఖాతాలో ఒక కోటి కంటే ఎక్కువ జమ చేసిన అసెస్సీలు కూడా ఆదాయపు పన్ను కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ, రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేయాల్సి ఉంటుంది. వ్యాపార విక్రయాలు రూ.60 లక్షలకు మించి, ఏదైనా వృత్తి ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ.10 లక్షలు దాటితే ఐటీఆర్ ఫైల్ చేయాల్సి ఉంటుంది. రూ. 25,000 కంటే ఎక్కువ అంటే టీడీఎస్‌ /టీసీఎస్‌ తగ్గింపుపై కూడా రిటర్న్‌లు దాఖలు చేయాలి. సీనియర్ సిటిజన్ల విషయంలో ఈ పరిమితి రూ.50,000 కంటే ఎక్కువ ఉంటుంది.

ITR-1, 4 ఎవరు ఫైల్ చేయాలి?

ఐటీఆర్‌-1ని సహజ్ ఫారమ్ అంటారు. ఈ ఫారమ్ మొత్తం ఆదాయం రూ. 50 లక్షల వరకు ఉన్న పన్ను చెల్లింపుదారుల కోసం ఉంటుంది. ఈ ఆదాయం జీతం లేదా పెన్షన్ నుంచి నివాస ఆస్తి నుంచి లేదా వడ్డీ వంటి ఇతర వనరుల నుంచి ఉండాలి. లాటరీ లేదా గుర్రపు పందెం ద్వారా వచ్చే ఆదాయం ఇందులో చేర్చలేదు.. ఐటీఆర్‌-1 కూడా రూ. 5000 వరకు వ్యవసాయ ఆదాయం కోసం ఉపయోగిస్తారు. అయితే మీరు ఒక కంపెనీలో డైరెక్టర్‌గా ఉండి అన్‌లిస్టెడ్ కంపెనీలో షేర్లను కలిగి ఉంటే అప్పుడు ITR-1 ఫైల్ చేయడం ఉండదు. 50 లక్షల కంటే తక్కువ ఆదాయం ఉన్న సాలరీ పొందే వ్యక్తులు ఐటీఆర్‌-1ని ఫైల్ చేయవచ్చు.

అదేవిధంగా ఐటీఆర్‌-4 ఫారమ్‌ను సుగం ఫారమ్ అంటారు. ఈ ఫారమ్ ఎల్‌ఎల్‌పీలు కాకుండా ఇతర వ్యక్తులు, కుటుంబాలు, సంస్థలకు వర్తిస్తుంది. దీని మొత్తం ఆదాయం రూ. 50 లక్షల వరకు, వ్యాపారం, వృత్తి ద్వారా వచ్చే ఆదాయం. అలాగే సెక్షన్ 44AD, 44AE, 44ADA ప్రకారం ఉంటుంది.

ITR-1, 4 ఎవరి కోసం అని తెలుసుకున్న తర్వాత ఇప్పుడు రిటర్న్ దాఖలు చేసేటప్పుడు ఏమి చేయాలో తెలుసుకోవాలి. ఇ-ఫైలింగ్ పోర్టల్ (eportal.incometax.gov.in)కి లాగిన్ చేసి 2023-24 అసెస్‌మెంట్ ఇయర్‌ని ఎంచుకున్న తర్వాత మీరు ముందుగా ఫిల్ చేసిన డేటాను చూస్తారు. మీరు ఇప్పటికే ఆన్‌లైన్ ఫారమ్‌లో ఇచ్చిన సమాచారాన్ని ఫారమ్-16, వార్షిక సమాచార ప్రకటన అంటే AIS లేదా ఫారమ్-26ASతో సరిపోల్చాలి.

సాలరీ పొందే వ్యక్తి యజమాని నుంచి ఫారం-16 పొందుతాడు. ఇది సాలరీ, దానిపై తీసివేసిన ట్యాక్స్‌ గురించిన సమాచారాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఫారం-16 అనేది టీడీఎస్‌ సర్టిఫికేట్. అదేవిధంగా యజమాని కాకుండా ఏదైనా సంస్థ లేదా వ్యక్తి పన్ను మినహాయిస్తే అక్కడి నుంచి టీడీఎస్‌ సర్టిఫికేట్ అందుతుంది.

రిటర్న్ ఫైలింగ్ ప్రక్రియను సులభతరం చేయడానికి ఆదాయపు పన్ను శాఖ వార్షిక సమాచార ప్రకటన అంటే AIS సౌకర్యాన్ని అందించింది. దీనిలో పన్ను చెల్లింపుదారుడు సంవత్సరంలో జరిగిన ప్రతి లావాదేవీకి సంబంధించిన సమాచారాన్ని పొందుతాడు. ఇందులో ఆదాయం పెట్టుబడి టీడీఎస్‌, షేర్లు, మ్యూచువల్ ఫండ్‌లు, అద్దె, వడ్డీ, ఆస్తి కొనుగోలు, అమ్మకాలతో సహా 46 రకాల లావాదేవీలు ఉంటాయి. మీరు ఆదాయపు పన్ను శాఖ వెబ్‌సైట్ నుంచి ఏఐఎస్‌ని డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవచ్చు. ఇది యాప్‌ ప్లే స్టోర్‌లో కూడా ఉంది.

రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేసేటప్పుడు ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి?

పొరపాటు జరిగితే ఎలాంటి సమస్య ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుందో తెలుసుకుందాం. ఏదైనా సమస్య రాకుండా ఉండాలంటే సరైన ఐటీఆర్ ఫారమ్‌ను ఎంచుకోవడం చాలా ముఖ్యం. మీ ఆదాయ ఆధారానికి అనుగుణంగా ITR ఫారమ్‌ను ఎంచుకోండి. సాలరీ కాకుండా అద్దె, వడ్డీ, క్యాపిటల్‌ గేయిన్‌ లేదా మరేదైనా ఆదాయం ఉంటే దానిని ఖచ్చితంగా రిటర్న్‌లో చూపించండి. మీ ఆదాయం పన్ను పరిధిలోకి వస్తే ఖచ్చితంగా రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేయండి. ముందుగా పూరించిన వివరాలను జాగ్రత్తగా సరిపోల్చండి. ఇప్పటికే దాఖలు చేసిన, కొత్తగా జమ చేసిన టీడీఎస్‌లో తేడా ఉంటే ఇబ్బంది ఉంటుంది.

ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేయడానికి చివరి తేదీ 31 జూలై 2023. చివరి నిమిషంలో ఐటీఆర్‌ ఫైల్ చేయడంలో పొరపాటు జరిగే అవకాశం ఉంది. అందువల్ల ఐటీఆర్‌ నింపేటప్పుడు పొరపాటు చేయడం కంటే CA సహాయం తీసుకోవడం మంచిది. అలాగే సమయానికి రిటర్న్ ఫైల్ చేయండి. అంతే కాదు, చివరి తేదీ తర్వాత రిటర్న్ దాఖలు చేసినందుకు జరిమానా కూడా విధిస్తారు. ఐటీఆర్‌ ఫైల్ చేసిన తర్వాత దాన్ని కూడా ధృవీకరించండి. లేకుంటే వాపసు నిలిచిపోయే అవకాశం ఉంటుంది.

మరిన్ని బిజినెస్ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి