అసలు ‘హాల్‌మార్క్‌’ అంటే ఏంటి? ‘బంగారం’పై ఎందుకు ఉండాలి?

బంగారంపై హాల్ మార్క్‌ ఉంటే మంచిదన్న విషయం అందరికీ తెలిసిందే. కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా ఈ విధానాన్ని పెద్ద ఎత్తున తీసుకొచ్చింది. ఇప్పుడు కొన్న ప్రతీ బంగారు ఆభరణం, వస్తువులపై హాల్‌మార్క్‌ని తప్పనిసరి చేసింది. అయితే.. ఇంతకీ ఈ హాల్‌మార్క్‌ గుర్తు అంటే ఏంటో తెలుసా? ఇది చాలా మందికి తెలియని విషయం. హాల్‌మార్క్‌లో క్యారెట్ బీఐఎస్ (బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్) స్టాంప్, హాల్‌మార్కింగ్ సెంటర్ మార్క్ ఆ సంవత్సరపు గుర్తు, జ్యువెలరీ ఐడింటిఫికేషన్ మార్క్ ఉంటాయి. ఇది ముఖ్యంగా బంగారం స్వచ్ఛతను చూపుతుంది.

పురాతన కాలం నుంచీ బంగారం కొనుగోళ్లలో మోసాలు ఎక్కువగా జరుగుతోన్న కారణంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ విధంగా హాల్‌మార్క్, బంగారంపై క్యారెట్ల గుర్తులను తీసుకొచ్చింది. నిజానికి అసలు సిసలైన బంగారం దొరకడం అసాధ్యం. బంగారంలో కొన్ని లోహాలను కలిపితే అది ముద్దగా అవుతుంది. ఇదే అదునుగా భావించిన కొందరు వ్యాపారులు కాపర్ వంటి వాటిని వినియోగించి నకిలీ బంగారాన్ని తయారు చేస్తూ.. వినియోగదారులను మోసం చేస్తూండేవారు. దీంతో కేంద్ర ప్రభుత్వం స్వచ్ఛమైన పసిడికి గుర్తుగా.. ఈ హాల్‌మార్క్‌ని తీసుకొచ్చింది. ఈ గుర్తువుంటే.. బంగారం స్వచ్ఛంగా ఉందని అర్థం. అలాగే ఈ హాల్‌మార్క్ గుర్తుతో పాటు బంగారం కొన్న దుకాణం పేరు, పసిడి క్యారెట్ల బరువును ఖచ్చితంగా ఉండాలని సూచించింది.

ఇప్పుడంటే అన్ని బంగారు ఆభరణాలపై హాల్‌మార్క్‌లు తప్పనిసరి అయిపోయాయి కానీ.. పాత కాలంలో ఇలాంటివి ఏమీ లేవు. కేవలం బంగారం రంగుని బట్టి దాన్ని గుర్తించేవారు. లేదా ఎంతో నమ్మదగిన స్వర్ణ కారుడి చేత నగలని తయారు చేయించేవారు. కాలం మారే కొద్దీ.. బంగారం స్వచ్ఛత బట్టి ఇప్పుడు గ్రేడ్‌లని ఇస్తున్నారు. 916 కేడిఎం 14కే, 18కే, 22కే, 24కేలు ఉన్నాయి. ఇప్పుడు వాటితో పాటు బీఐఎస్ హాల్‌ మార్క్‌ కూడా తప్పనిసరి అట. ఇదే విషయాన్ని ప్రజా ప్రయోజనాల మంత్రిత్వ శాఖ పేర్కొంది. వీటి ముఖ్య ఉద్ధేశ్యమేంటంటే.. వినియోగదారుడిని కల్తీ బంగారం నుంచి కాపాడడమే. బంగారు ఆభరణాలు కొనుగోలు చేసేటప్పుడు వినియోగదారులు మోసపోకుండా.. బంగారం స్వచ్ఛతను తెలిపే క్యారెట్లు, హాల్‌మార్క్, బిల్లు ముఖ్యంగా ఉండాలని ఈ శాఖ స్పష్టం చేసింది.