Millets: శ్రేష్ట భారత్ కోసం శ్రీ అన్న..! చిరుధాన్యాల సాగుకు కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రోత్సాహం
2023 అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరంగా ప్రకటించబడింది. చిరుధాన్యాలు (మిల్లెట్లు) పోషకాలతో సమృద్ధిగా ఉంటాయి, గ్లూటెన్ రహితం, మధుమేహం నివారణకు సహాయపడతాయి. భారతదేశం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద చిరుధాన్యాల ఉత్పత్తిదారు. ప్రభుత్వం NFSNM, PM-FME, PLISMBP వంటి పథకాల ద్వారా చిరుధాన్యాల సాగును ప్రోత్సహిస్తుంది.
శ్రీ అన్నా అని ప్రసిద్ధి చెందిన చిరుధాన్యాలు, వాటి అసాధారణమైన పోషకాహారం, అనుకూలతకు విలువైన చిన్న ధాన్యాల తృణధాన్యాల సమూహం. భారతదేశ అభ్యర్థన మేరకు ఐక్యరాజ్యసమితి జనరల్ అసెంబ్లీ 2023ను అంతర్జాతీయ చిరుధాన్యాల సంవత్సరంగా ప్రకటించింది. ఆహారం, పోషక భద్రతకు వాటి ప్రాముఖ్యతను గుర్తించింది. చిరుధాన్యాలు ప్రోటీన్, విటమిన్లు, ఖనిజాలతో సమృద్ధిగా ఉంటాయి. సహజంగా గ్లూటెన్ రహితంగా ఉంటాయి . అవి తక్కువ గ్లైసెమిక్ సూచికను కలిగి ఉంటాయి, ఇవి మధుమేహం, ఉదరకుహర వ్యాధి ఉన్నవారికి అనుకూలంగా ఉంటాయి. వాటి పోషక నాణ్యత వాటిని గోధుమ, బియ్యం కంటే మెరుగైనదిగా చేస్తుంది. దీని వలన వాటికి “పోషక తృణధాన్యాలు” అనే పేరు వచ్చింది.
భారతదేశం ప్రస్తుతం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద మిల్లెట్ల ఉత్పత్తిదారుగా ఉంది. ప్రపంచ ఉత్పత్తిలో 38.4 శాతం వాటా కలిగి ఉంది. పెద్దగా నీటి అవసరం లేకుండా పెరిగడం, వాతావరణ వైవిధ్యాలను తట్టుకునే వాటి సామర్థ్యం వాటిని రైతులకు స్థిరమైన ఎంపికగా, దేశ ఆహార బుట్టలో ముఖ్యమైన భాగంగా మార్చింది. జూలై 2025 నాటికి, భారతదేశం 2024–25లో మొత్తం మిల్లెట్ల ఉత్పత్తిని 180.15 లక్షల టన్నులుగా సాధించింది. ఇది మునుపటి సంవత్సరం కంటే 4.43 లక్షల టన్నులు ఎక్కువ. ఈ స్థిరమైన పెరుగుదల విభిన్న వ్యవసాయ-వాతావరణ ప్రాంతాలలో మిల్లెట్ల సాగును ప్రోత్సహించడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం దృష్టి సారించిన ప్రయత్నాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. 2024–25లో భారతదేశం 180.15 లక్షల టన్నుల చిరుధాన్యాలను ఉత్పత్తి చేసింది. రాష్ట్రాల వారిగా చూసుకుంటే రాజస్థాన్ ముందు వరుసలో ఉంది. మొత్తం ఉత్పత్తిలో సజ్జలు 60 శాతం కంటే ఎక్కువ. ఎగుమతులు 37 మిలియన్ డాలర్ల విలువైన 89,165 టన్నులకు చేరుకున్నాయి.
ప్రభుత్వ మద్దతు..
- జాతీయ ఆహార భద్రత, పోషకాహార మిషన్ (NFSNM) ద్వారా చిరుధాన్యాల సాగుకు మద్దతు లభిస్తుంది .
- ప్రధాన్ మంత్రి ఫార్మలైజేషన్ ఆఫ్ మైక్రో ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ ఎంటర్ప్రైజెస్ (PM–FME) పథకం చిరుధాన్యాల ఆధారిత ఉత్పత్తులతో వ్యవహరించే వాటితో సహా సూక్ష్మ ఆహార ప్రాసెసింగ్ యూనిట్లకు మద్దతును అందిస్తుంది.
- చిరు ధాన్యాల ఆధారిత ఉత్పత్తుల కోసం ఉత్పత్తి ఆధారిత ప్రోత్సాహక పథకం (PLISMBP) ప్రోత్సహించడానికి ప్రవేశపెట్టారు.
- చిరు ధాన్యాల ఎగుమతి ప్రోత్సాహాన్ని వాణిజ్య శాఖ ఆధ్వర్యంలోని వ్యవసాయ, ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్ ప్రొడక్ట్స్ ఎక్స్పోర్ట్ డెవలప్మెంట్ అథారిటీ (APEDA) నిర్వహిస్తుంది . విదేశాలలో భారతీయ చిరు ధాన్యాల మార్కెట్లను అభివృద్ధి చేయడానికి APEDA కి ఒక నిర్దిష్ట ఆదేశం ఉంది.
- వ్యవసాయ పరిశోధన, విద్యా శాఖ (DARE), భారత వ్యవసాయ పరిశోధన మండలి (ICAR) మెరుగైన చిరు ధాన్యాల రకాల అభివృద్ధిపై కృషి చేస్తూనే ఉన్నాయి.
మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి