Election Manifesto: మ్యానిఫెస్టోలు ఎలా తయారు చేస్తారు.. హామీలపై సీఈసీ, సుప్రీం కోర్టు జోక్యం చేసుకుంటుందా..
దేశ వ్యాప్తంగా లోక్‌సభ ఎన్నికల తేదీని ఎన్నికల కమిషన్ వెలువడిన వెంటనే దేశంలోని అన్ని పార్టీలు మేనిఫెస్టోను సిద్ధం చేయడంలో తలమునకలయ్యాయి. ప్రస్తుతం కాంగ్రెస్ మేనిఫెస్టోపైనే ఎక్కువగా చర్చ జరుగుతోంది.
దేశ వ్యాప్తంగా లోక్‌సభ ఎన్నికల తేదీని ఎన్నికల కమిషన్ వెలువడిన వెంటనే దేశంలోని అన్ని పార్టీలు మేనిఫెస్టోను సిద్ధం చేయడంలో తలమునకలయ్యాయి. ప్రస్తుతం కాంగ్రెస్ మేనిఫెస్టోపైనే ఎక్కువగా చర్చ జరుగుతోంది. కాంగ్రెస్ వర్కింగ్‌ కమిటీ సమావేశం అనంతరం సచార్‌ కమిటీ, పాత పెన్షన్‌ స్కీమ్‌, దర్యాప్తు సంస్థలపై చట్టాలను రూపొందించవచ్చన్న చర్చ జరుగుతోంది. మేనిఫెస్టోను కేవలం డాక్యుమెంట్‌గా పరిగణించడం లేదని, ఎన్నికల పోరులో విజయం సాధించడంలో అది కీలక పాత్ర పోషిస్తుందన్నారు నేతలు. ప్రకటనలు ఓటర్లను ప్రభావితం చేస్తాయడమే కాకుండా కీలక మలుపులు తిరుగుతాయి. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, మేనిఫెస్టో అంటే ఏమిటి, అది ఎలా తయారు చేయబడింది, దానిని రూపొందించడానికి ఎన్నికల సంఘం నుంచి అనుమతులు తీసుకోవాలా.. ఏ షరతులు తప్పనిసరిగా పాటించాలి.. పార్టీల మేనిఫెస్టోపై ఏన్నికల సంఘం ఏయే ప్రశ్నలు లేవనెత్తింది.. దీనిపై సుప్రీం కోర్టు ఏమంటోంది అనే అంశాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
పార్టీలు మేనిఫెస్టోలు ఎలా తయారు చేస్తారు?
సాధారణ భాషలో అర్థం చేసుకుంటే, మ్యానిఫెస్టో అనేది ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే పార్టీలు జారీ చేసే పత్రం. దీని ద్వారా రాజకీయ పార్టీలు అధికారంలోకి వస్తే ఏం చేస్తాయో చెబుతాయి. ప్రభుత్వాన్ని ఎలా నడపాలి? ప్రజా ప్రయోజనం ఎంత? ఈ విధంగా, మేనిఫెస్టోలో హామీలు ఉంటాయి. వాటి ద్వారానే అన్ని పార్టీలు ఓట్లు కోరుతున్నాయి. అయితే అవి ఎంత వరకు పూర్తి చేశాయన్నది వేరే విషయం. దీన్ని సిద్ధం చేసేందుకు రాజకీయ పార్టీలు పెద్ద బృందాన్ని ఏర్పాటు చేశాయి. పార్టీ విధానం, సమస్యలు, దేశ అవసరాలు, ఇతర పార్టీల బలహీనతలను అర్థం చేసుకునేందుకు ఈ టీం పనిచేస్తోంది. వీటన్నింటిపై నిఘా ఉంచి, ఓటర్లను ప్రలోభపెట్టి, ప్రతిపక్ష పార్టీలను ముంచెత్తేటువంటి ప్రకటనల ప్యాకేజీని సిద్ధం చేస్తుంది. ఇందులో ఏయే అంశాలను చేర్చాలనే దానిపై పార్టీల్లో పలు దఫాలుగా సమావేశాలు జరుగుతున్నాయి. అధికారుల అంగీకారం తర్వాత వీటిని జారీ చేస్తారు.
సుప్రీంకోర్టు జోక్యంతో మార్గదర్శకాలను మార్చాల్సి వచ్చింది.
భారతదేశంలోనే కాకుండా, ప్రపంచంలోని ఇతర దేశాలలో పార్టీలు ఎన్నికల ప్రచారంలో ఆర్థిక విధానం, ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరిచే ప్రకటన, పాలనను మెరుగుపరచడం, అవసరమైన చట్టాలను రూపొందించడం వంటి అనేక అంశాలను ప్రస్తావిస్తాయి. దీని కారణంగా ఓటర్లకు ప్రత్యక్ష ప్రలోభం లేదు. కానీ భారతదేశంలో చాలాసార్లు ఇటువంటి వాగ్దానాలు మ్యానిఫెస్టోలలో ప్రస్తావించబడ్డాయి. అవి నెరవేర్చడం అసాధ్యం అయిన సందర్భాలు ఉన్నాయి. రాజకీయ పార్టీలు ఉచితంగా పంపిణీ గురించి మాట్లాడాయి. అందుకే ఇందులో కోర్టు జోక్యం చేసుంకుంది. 2013 జూలైలో, ఎస్ సుబ్రమణ్యం బాలాజీ vs తమిళనాడు ప్రభుత్వంతో పాటు ఇతర కేసులు సుప్రీంకోర్టులో విచారణకు వచ్చాయి. పార్టీల ఉచితాలు ప్రజలపై ప్రభావం చూపుతాయని జస్టిస్ రంజన్ గొగోయ్, జస్టిస్ పి సదాశివంలతో కూడిన డివిజన్ బెంచ్ విచారణలో పేర్కొంది. పార్టీలు అటువంటి ప్రేరేపణలు ఇవ్వకుండా నిరోధించగలిగిటువంటి.. ప్రకటనలను నియంత్రించగలిగిన నిబంధన ఇప్పటివరకు దేశంలో ఏదీ చేయలేదు. దీనిపై రాజకీయ పార్టీలతో మాట్లాడి ఎన్నికల సంఘం మార్గదర్శకాలు రూపొందించాలని కోర్టు పేర్కొంది. 2013లో కమిషన్ దీనిపై మార్గదర్శకాలను కూడా జారీ చేసింది.
ఎన్నికల సంఘం మార్గదర్శకాలు ఏమిటి?
మేనిఫెస్టోలో రాజ్యాంగ సూత్రాలను ఉల్లంఘించేది ఏమీ ఉండదని ఎన్నికల సంఘం మార్గదర్శకాలు చెబుతున్నాయి. ఎన్నికల ప్రక్రియను ప్రతికూలంగా ప్రభావితం చేసే ఇలాంటి వాగ్దానాలకు రాజకీయ పార్టీలు దూరంగా ఉండాలి. రాజకీయ పార్టీలు తమ మేనిఫెస్టోలో ఎలాంటి వాగ్దానాలు చేసినా వాటిని ఎలా నెరవేరుస్తారో కూడా చెప్పాలి. హామీలను నెరవేర్చేందుకు ఎక్కడి నుంచి నిధులు తెస్తారో కూడా చెప్పాలి. ప్రపంచంలోని చాలా ప్రజాస్వామ్య దేశాలలో మ్యానిఫెస్టోకు సంబంధించి కఠినమైన చట్టం లేదు. అయితే పార్టీ మేనిఫెస్టో నుండి ప్రకటనలను తొలగించే అధికారం ఎన్నికల అధికారానికి ఉంది. ఇది భూటాన్, మెక్సికోలో నేటికీ జరుగుతుంది. అదే సమయంలో, UKలో ఎన్నికల ప్రచారంలో పార్టీలు ఎన్ని వస్తువులను ఉపయోగిస్తాయి. ఈ విషయాలను అధికార మార్గదర్శకాలలో పేర్కొంది. ఇందులో మేనిఫెస్టో కూడా ఉంది. అంటే మ్యానిఫెస్టోను కూడా అక్కడ వస్తువుగా పరిగణలోకి తీసుకున్నారు. అయితే అమెరికాలో అలాంటి రూల్ లేదు.
మరిన్ని ఎన్నికల కథనాల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..