Sri Lanka Crisis: శ్రీలంక ఆర్థిక సంక్షోభానికి భారత్ శ్రీరామరక్ష.. లంక కరెన్సీ స్థానంలో ఇండియన్ రూపాయి..ఎలా పనిచేస్తుండంటే..

శ్రీలంక సంక్షోభం కొత్త కొత్త టర్న్‌లు తీసుకుంటోంది. కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. కొత్త అధ్యక్షుడు వచ్చాడు. నిరసనలకు చెక్ పెట్టేందుకు ఆయన ప్రయత్నాలు ముమ్మరం చేస్తున్నారు. ఆర్మీని రంగంలోకి దింపాడు. ఆందోళనకారులను రాజధాని నగరం నుంచి పంపించేస్తున్నారు. ఆందోళనలు తగ్గిపోతే.. మిగిలిందే ఒక్కటే ఆర్ధిక పరిస్థితిని చక్కదిద్దడం.. అక్కడి కరెన్సీకి దిక్సూచిని ఏర్పాటు చేయడం. ఇప్పుడు కొత్త అధ్యక్షుడి ముందున్న ప్రధాన సమస్యలు. అయితే వారు ఎదుర్కొంటున్న అన్ని సమస్యలకు ఒక్కటే పరిష్కారం అంటూ ఆర్ధిక నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. శ్రీలంక ఆర్థిక పతనం నుంచి బయటపడాలంటే భారత్‌ మాత్రమే శ్రీరామ రక్ష అని అంటున్నారు ప్రపంచ ఆర్ధిక నిపుణులు. ఇప్పటికే ఆపన్న హస్తం అందిస్తున్న మోదీ సర్కార్.. మరింత చొరువ చూపాలని అక్కడి రాజకీయ వర్గాలు అర్థిస్తున్నాయి. సహాయం చేయడానికి భారతదేశం తన దృఢ నిబద్ధతను ప్రదర్శిస్తున్నందున.. ఆర్థిక వ్యవస్థలోని కొన్ని విభాగాలలో శ్రీలంక రూపాయి (LKR) స్థానాన్ని భారత రూపాయి (INR)తో భర్తీ చేసేందుకు ఛాన్స్ ఉందినే తాజా వార్తలు ఇప్పుడు ఆ దేశంలో కొత్త ఆలోచనలకు తెరలేపుతున్నాయి. నిజంగా అలా జరిగితే ఇది పెద్ద సంచలనంగా చెప్పవచ్చని.. ఆదేశ అభివృద్ధి ఆర్ధిక పరిస్థితి గాడిలో పడే అవకాశం ఉందని శ్రీలంకలోని అతి పెద్ద మీడియా సంస్థ “ది సండే మార్నింగ్” ఓ రిపోర్ట్ కాపీని ప్రచూరించింది.

శ్రీలంకలో సంక్షోభం తలెత్తిన నేపథ్యంలో భారత్​లోనూ అలాంటి పరిస్థితులు ఏర్పడే అవకాశం ఉందా అని అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్న నేపథ్యంలో విదేశాంగ శాఖ మంత్రి జైశంకర్​ క్లారిటీ ఇచ్చారు. దేశంలో సరిపడా నిధులు ఉన్నాయని.. అలాంటి పరిస్థితులు తలెత్తే అవకాశమే లేదని స్పష్టం చేశారు.

విక్రమసింఘే ఆశా కిరణమా?

ఇంధన కొరత, నిత్యావసర వస్తువుల ధరల పెరుగుదలతో ప్రజలు వీధిన పడ్డారు. తిరుగుబాటు కారణంగా అధ్యక్షుడు గోటబయ రాజపక్సే దేశం విడిచి పారిపోయి.. రాజీనామా చేయాల్సి వచ్చింది. ద్వీప దేశానికి అధ్యక్షుడిగా రాణిల్ విక్రమసింఘే బుధవారం ఎన్నికవడంతో భారత్ శ్రీలంకలో ఆశల కిరణాలు వెలుగు చూస్తున్నాయి.

అలర్ట్ మోడ్‌లో ఆర్‌బీఐ

రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా జూలై 11 సర్క్యులర్, దేశీయ కరెన్సీపై ప్రపంచ వాణిజ్య సంఘం పెరుగుతున్న ఆసక్తిని దృష్టిలో ఉంచుకుని భారతీయ రూపాయిలలో ఎగుమతి, దిగుమతి లావాదేవీల కోసం అదనపు ఏర్పాట్లు చేయాలని బ్యాంకులను కోరింది.

శ్రీలంక సెంట్రల్ బ్యాంక్ గవర్నర్ నందలాల్ వీరసింగ్ మాట్లాడుతూ, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ ఈ సంవత్సరం ఆరు శాతానికి పైగా కుదించే అవకాశం ఉందని – 2020 మహమ్మారి ప్రభావితమైన 2020 ఆర్థిక వ్యవస్థ 3.5 శాతం క్షీణించినప్పుడు కంటే అధ్వాన్నంగా ఉందని అన్నారు.

కరెన్సీ మార్పిడి ఎందుకు?

శ్రీలంక కరెన్సీ మార్పిడి నిర్ణయం.. ఆదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను గాడిన పెట్టేందుకు.. కొత్త పెట్టుబడులను ఆకర్షింటడంలో ఉపయుక్తంగా మారతాయి. భారతీయ కరెన్నీ వినియోగించి చెల్లింపులు చేసినప్పుడు శ్రీలకం విదేశీ మారక నిల్వలు చాలా వరకు ఆదా అవుతాయి. కరెన్సీ మార్పిడి విదేశీ పెట్టుబడిదారులను ఆకర్షించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. వారు ప్రత్యామ్నాయ కరెన్సీ స్థిరత్వం ద్వారా ఆకర్షించబడతారు. దేశీయ కరెన్సీ LKR (శ్రీలంక రూపాయలు) కంటే INRలో చెల్లించడానికి ఎక్కువ సుముఖత చూపుతారు. ఇది విదేశీ నష్టాలకు లోబడి ఉండవచ్చు. మార్పిడి మార్కెట్లు. ఇంకా, విదేశీ కరెన్సీతో స్పెక్యులేటర్లు వచ్చినప్పుడు, దేశీయ కరెన్సీని విక్రయించినప్పుడు ఆర్థిక వ్యవస్థ చెల్లింపుల బ్యాలెన్స్ సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొనే అవకాశం లేదు.

లంక కరెన్సీ స్థానంలో భారత్  రూపాయి?

ఇటీవల, సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ శ్రీలంక (CBSL) గవర్నర్ ఇండియన్ CEO ఫోరమ్ (ICF)తో పరస్పర చర్చలో ఆ దేశంలో లావాదేవీల కోసం భారతీయ రూపాయిని విదేశీ మారకద్రవ్యంగా పరిచయం చేయడం గురించి మాట్లాడారు.  “ICF బోర్డు సభ్యులు CBSL గవర్నర్‌ను కలుసుకున్నారు. ఆర్థిక పునరుద్ధరణను పరిష్కరించే మార్గాల గురించి చర్చించారు. లావాదేవీల కోసం ఆమోదించబడిన విదేశీ కరెన్సీగా భారత రూపాయిని ప్రవేశపెట్టడం ద్వారా ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యాన్ని బలోపేతం చేయడానికి గవర్నర్ ఎదురు చూస్తున్నారు.” అని మనోజ్ గుప్తా ట్వీట్ చేశారు. శ్రీలంక IOC MD, శ్రీలంకలోని ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ పూర్తి యాజమాన్యంలోని అనుబంధ సంస్థగా ఉంది.

ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే, అధిక అప్లికేషన్లు, పరిమిత బ్రౌజర్‌ల కారణంగా, డాలర్ చెల్లింపులకు వ్యతిరేకంగా డీజిల్ సరఫరా కోసం కొత్త కస్టమర్ల నమోదును నిలిపివేసినట్లు లంక IOC తెలిపింది. ఆ తర్వాత రూపాయిని విదేశీ మారక ద్రవ్యంగా ఉపయోగించుకునే అవకాశంతో దీనికి ఏదైనా సంబంధం ఉందా అనేది తెలియరావాలి.

సార్వభౌమాధికారంపై శ్రీలంక నియంత్రణ కోల్పోతుందా?

యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కొలంబో ఫ్యాకల్టీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్ సీనియర్ లెక్చరర్, అటార్నీ డాక్టర్ షానుక సెనరత్ మాట్లాడుతూ, శ్రీలంక LKRని INR లేదా మరేదైనా విదేశీ కరెన్సీతో భర్తీ చేస్తే, బహుశా దాని అర్థం శ్రీలంక జాతీయ సార్వభౌమాధికారం ఇకపై దాని నియంత్రణలో ఉండదు.

ఏది ఏమైనప్పటికీ, శ్రీలంక ఆర్థిక వ్యవస్థ ఇప్పటికే భయంకరమైన పరిస్థితిలో ఉంది, ద్రవ్యోల్బణం ప్రపంచంలో రెండవ అత్యధిక గణాంకాలను నమోదు చేయడంతో ఇది ఒక చిన్న ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోగానికి తగినదని సూచిస్తున్నందున, ఈ చర్య కూడా మంచి వైపు ఉందని డాక్టర్ సెనరత్ పేర్కొన్నారు.

ఎల్‌కెఆర్‌ను భర్తీ చేయడం సాధ్యం కాదంటున్న నిపుణులు

అయితే, శ్రీలంకలోని సెంట్రల్ బ్యాంక్ మాజీ డైరెక్టర్, అడ్వొకటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ సీనియర్ విజిటింగ్ ఫెలో రోషన్ పెరెరా ది సండే మార్నింగ్‌తో మాట్లాడుతూ , ప్రత్యామ్నాయం తీసుకుంటే, శ్రీలంకలో LKRకి సమాంతరంగా INRని ఉపయోగించడం సాధ్యమవుతుందని తాను భావించడం లేదని చెప్పారు. కొన్ని ఎంపిక చేసిన రంగాలలో ఉంచండి.

భూటాన్, నేపాల్ ప్రధానంగా INRని ఉపయోగిస్తున్నాయని పెరెరా అన్నారు, ఎందుకంటే ఆయా దేశాల్లోని చాలా వస్తువులు భారతదేశం నుండి వచ్చాయి, అందువల్ల ఈ ఉత్పత్తులకు ఇప్పటికే INR పరంగా ధర నిర్ణయించబడినందున INRలో చెల్లించడం సమంజసమని చెప్పారు. అయితే శ్రీలంక విషయంలో అలా కాదని ఆమె అన్నారు.

భారతదేశం అగ్రశ్రేణి రుణదాత

2022 మొదటి నాలుగు నెలల్లో శ్రీలంకకు అగ్రశ్రేణి రుణదాతగా భారతదేశం ఉద్భవించింది. ఇది $376.9 మిలియన్ల విలువైన క్రెడిట్‌ను పొడిగించింది, ఇది చైనా నుండి $67.9 మిలియన్ కంటే ఎక్కువ. ఇంధనం, ఆహారం, ఔషధాల అత్యవసర కొనుగోళ్లు, ఆసియా క్లియరింగ్ యూనియన్‌కు వాయిదా చెల్లింపులు, కరెన్సీ మార్పిడి కోసం భారతదేశం శ్రీలంకకు $3.8 బిలియన్ల క్రెడిట్ లైన్‌ను కూడా విస్తరించింది.

శ్రీలంక అతిపెద్ద వాణిజ్య భాగస్వాములలో ఒకటిగా ఉండటమే కాకుండా, విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులకు అతిపెద్ద సహకారం అందించే దేశాల్లో భారతదేశం కూడా ఒకటి. పెట్రోలియం రిటైల్, టూరిజం, తయారీ, రియల్ ఎస్టేట్, టెలికమ్యూనికేషన్, బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్ రంగాలలో భారతదేశం నుండి ప్రధాన పెట్టుబడులు ఉన్నాయి.

శ్రీలంకకు ప్రపంచ దేశాల మద్దతు అవసరం

ఇంతలో, అంతర్జాతీయ సమాజానికి చేసిన విజ్ఞప్తిలో UN మానవ హక్కుల నిపుణుల బృందం శ్రీలంక ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని, రాజకీయ సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్నందున, శ్రీలంకకు మరింత మద్దతు ఇవ్వాలని కోరినట్లు శ్రీలంక మీడియా నివేదించింది.

“శ్రీలంక ఆర్థిక పతనంపై తక్షణ ప్రపంచ దృష్టి అవసరం, కేవలం మానవతా సంస్థల నుండి మాత్రమే కాదు, అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థలు, ప్రైవేట్ రుణదాతలు, ఇతర దేశాల నుండి దేశానికి సహాయం చేయాలి” అని వారు ఒక ప్రకటనలో తెలిపారు.

దేశం అపూర్వమైన రాజకీయ సంక్షోభంతో సతమతమవుతున్నందున, రికార్డు స్థాయిలో అధిక ద్రవ్యోల్బణం, పెరుగుతున్న వస్తువుల ధరలు, విద్యుత్ కొరత, ఇంధన సంక్షోభం, ఆర్థిక పతనంపై తొమ్మిది మంది నిపుణులు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.

కానీ.. ఇప్పటికే జింబాబ్వే, ఎల్ సాల్వడార్ వంటి అనేక దేశాలు రెండు కరెన్సీలను ఉపయోగిస్తున్నాయి. కాబట్టి.. పొరుదు దేశం శ్రీలంకలోని కొత్త ప్రభుత్వం దీనిపై ఎలా స్పందిస్తుంది అనేది ప్రస్తుతం ముఖ్యమైన సమస్య.

అంతర్జాతీయ వార్తల కోసం