Toli Ekadashi: తొలి ఏకాదశి నుంచి యోగ నిద్రలోకి వెళ్లనున్న విష్ణువు.. దేవశయని ఏకాదశి ఎలా చేయాలి? ఏమి తినాలి? ఏమి తినకూదంటే..
దేవశయని ఏకాదశి దీనినే తొలి ఏకాదశి అని కూడా అంటారు. ఈ రోజు ఉపవాసం విష్ణువుకు అంకితం చేయబడింది. ఈ రోజు నుంచి విష్ణువు నాలుగు నెలలు యోగ నిద్రలోకి వెళ్తాడు. దీంతో చాతుర్మాసం ప్రారంభం అవుతుంది. కనుక సరైన పద్ధతి, నియమాలతో ఈ ఉపవాసాన్ని పూర్తి చేయడం చాలా ముఖ్యమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది.
Updated on: Jun 29, 2025 | 10:08 AM
దేవశయని ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం చేయడం హిందూ మతంలో ఒక ముఖ్యమైన, పవిత్రమైన ఉపవాసం. ఇది విష్ణువుకు అంకితం చేయబడింది. ఈ ఉపవాసం చాతుర్మాస్యం ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది. విష్ణువు నాలుగు నెలలు క్షీరసాగరంలోని యోగ నిద్రలోకి వెళ్తుంది. కనుక ఈ కాలంలో వివాహం, గృహప్రవేశం వంటి శుభ కార్యాలు నిర్వహించబడవు. ఈ రోజున ఉపవాసం ఉండి విష్ణువును పూజించడం వల్ల ఆయన ప్రత్యేక అనుగ్రహం లభిస్తుంది. భక్తులు మోక్షం ,వైకుంఠ ధామం పొందే ఆశీస్సులు పొందుతారు. ఏకాదశి ఉపవాసం పాటించడం వల్ల తెలిసి లేదా తెలియకుండా చేసిన పాపాలు నశిస్తాయని నమ్ముతారు. నిర్మలమైన హృదయంతో ఉపవాసం ఉండి పూజించడం ద్వారా అన్ని కోరికలు నెరవేరుతాయి.
ద్రుక్ పంచాంగం ప్రకారం ఆషాడ మాసంలోని శుక్ల పక్ష ఏకాదశి తిథి జూలై 05న సాయంత్రం 06:58 గంటలకు ప్రారంభమై జూలై 06న రాత్రి 09:14 గంటలకు ముగుస్తుంది. ఉదయ తిథి సనాతన ధర్మంలో పూజకు అనుకూల సమయంగా భావిస్తారు. దీని ఆధారంగా దేవశయని ఏకాదశి జూలై 06న జరుపుకుంటారు.
దేవశయని ఏకాదశి ఉపవాస సమయంలో ఏమి తినాలి ఏకాదశి ఉపవాసం అనేది పండ్ల ఉపవాసం, దీనిలో తృణధాన్యాలు తినడం నిషేధించబడింది. ఉపవాస సమయంలో ఆపిల్, అరటిపండు, ద్రాక్ష, నారింజ, దానిమ్మ, బొప్పాయి, మామిడి (సీజన్లో ఉంటే) వంటి అన్ని రకాల పండ్లను తినవచ్చు. పాలు, పెరుగు, పనీర్, మజ్జిగ, పాలవిరుగుడు, నెయ్యి తినవచ్చు. బంగాళాదుంప, చిలగడదుంప, క్యారెట్, ముల్లంగి వంటి (దుంప) వేరు కూరగాయలు తినకూడదు టమోటా, పొట్లకాయ, గుమ్మడికాయ, పాలకూర, దోసకాయ, క్యాబేజీ, కాలీఫ్లవర్, పర్వాల్, దొండకాయ, బీర కాయ, బెండకాయ, నిమ్మ, పచ్చిమిర్చి మొదలైనవి తినవచ్చు. ఈ ధాన్యాలను ఉపవాస సమయంలో ఉపయోగిస్తారు. రోటీలు, పూరీలు, చీలా, కిచిడి లేదా వాటితో తయారు చేసిన ఖీర్ తినవచ్చు. బాదం, వాల్నట్లు, జీడిపప్పు, ఎండుద్రాక్ష, మఖానా, వేరుశెనగలు మొదలైనవి తినవచ్చు.
దేవశయని ఏకాదశి ఉపవాస సమయంలో ఏమి తినకూడదంటే ఏకాదశి ఉపవాస సమయంలో కొన్ని వస్తువులను తీసుకోవడం పూర్తిగా నిషేధించబడింది. బియ్యం, గోధుమలు, బార్లీ, పప్పులు (పెసర పప్పు, శనగ, కంది, మినప పప్పు మొదలైనవి), మిల్లెట్, మొక్కజొన్న, సెమోలినా, శనగ పిండి వంటి అన్ని రకాల ధాన్యాలు, పప్పులు తినడం నిషేధించబడ్డాయి. సాధారణ అయోడైజ్డ్ ఉప్పును ఉపయోగించవద్దు. రాతి ఉప్పును మాత్రమే వాడండి. ఉల్లిపాయ, వెల్లుల్లిని తామసిక ఆహారంగా పరిగణిస్తారు. వాటి వినియోగం నిషేధించబడింది. మాంసం, చేపలు, గుడ్లు వంటి మాంసాహారం పూర్తిగా నిషేధించబడింది. ఏ రకమైన మత్తు పదార్థాలను తీసుకోకూడదు. పసుపు, ధనియాల పొడి, కారం, ఆవాలు, జీలకర్ర (కొంతమంది ఉపవాస సమయంలో జీలకర్ర తింటారు. అయితే చాలా మంది ఉపవాసం సమయంలో దీనిని నిషిద్ధంగా భావిస్తారు), గరం మసాలా మొదలైనవి ఉపయోగించవద్దు. మీరు పచ్చిమిర్చి, అల్లం, నల్ల మిరియాలు ఉపయోగించవచ్చు.
ఏ విధంగా ఉపవాసం పూర్తి అవుతుంది ఏకాదశి ముందు రోజు దశమి తిధి రోజు రాత్రి సాత్విక ఆహారం తిని బ్రహ్మచర్యం పాటించండి. ఉదయం బ్రహ్మ ముహూర్తంలో నిద్రలేచి, స్నానం చేసి శుభ్రమైన బట్టలు ధరించండి. పూర్తి భక్తితో ఉపవాసం ఉంటానని విష్ణువు ముందు ప్రతిజ్ఞ చేయండి. విష్ణువు విగ్రహం లేదా చిత్రాన్ని ప్రతిష్టించండి. గంగాజలంతో స్నానం చేయండి. పసుపు రంగు దుస్తులు ధరించండి, గంధం, పసుపు, అక్షతం (బియ్యానికి బదులుగా నువ్వులు), పువ్వులు, ధూపం, దీపం, నైవేద్యం (పండ్లు, స్వీట్లు) సమర్పించండి. దేవశయనీ ఏకాదశి ఉపవాస కథను పఠించండి లేదా వినండి. “ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ” అనే మంత్రాన్ని వీలైనంత తరచుగా జపించండి. వీలైతే ఏకాదశి రోజు రాత్రి మేల్కొని జాగరణ చేస్తూ విష్ణువు భజనలు, కీర్తనలు పాడండి.
ద్వాదశి రోజున ఎలా ఉపవాసం విరమించాలంటే సూర్యోదయం తర్వాత.. ద్వాదశి తిథి ముగిసే ముందు ద్వాదశి తిథి రోజ్జున ఏకాదశి వ్రత పరణ చేస్తారు. అంటే ఉపవాసాన్ని విరమిస్తారు. ఇలా పరణానికి ముందుగా విష్ణువును పూజించండి. బ్రాహ్మణుడికి ఆహారం పెట్టండి లేదా శక్తికి తగిన విధంగా దానం చేయండి. దీని తర్వాత తులసి దళాలు కలిపి నీరు త్రాగండి లేదా ఏదైనా బియ్యంతో చేసిన ఆహారాన్ని తినడం ద్వారా ఉపవాసం విరమించండి. అయితే గర్భిణీ స్త్రీలు, పిల్లలు, వృద్ధులు, రోగులు వారి శారీరక సామర్థ్యం ప్రకారం ఉపవాసం ఉండాలి. పూర్తి ఉపవాసం సాధ్యం కాకపోతే.. వారు రోజులో ఒకసారి మాత్రమే పండ్లు తినవచ్చు లేదా పండ్లు తినవచ్చు.
మరిన్ని ఆధ్యాత్మిక వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..
నోట్ : ఈ వార్తలలో ఇవ్వబడిన సమాచారం మత విశ్వాసాలపై ఆధారపడి ఉంది. పాఠకుల ఆసక్తి మేరకు.. పలువురు పండితుల సూచనలు, వారి తెలిపిన అంశాల ఆధారంగా అందించినవి మాత్రమే.. వీటిలో ఎలాంటి శాస్త్రీయ ఆధారాలు లేవని పాఠకులు గమనించాలి. టీవీ9 తెలుగు దీనిని ధృవీకరించలేదు
