Sharad Pawar: మట్టి కరిచిన మరాఠా యోధుడు.. నాలుగు సార్లు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న శరద్ పవార్ కు ఘోర పరాభవం!
ఎమర్జెన్సీ విధించడం వల్ల ఇందిరాగాంధీ ప్రజాభిమానం దెబ్బతింది. అటువంటి పరిస్థితిలో, శరద్ పవార్ కాంగ్రెస్ (ఇందిర)ని విడిచిపెట్టి, తన గురువు యశ్వంతరావు చవాన్‌తో కలిసి కర్ణాటకలోని డి. దేవరాజ్ ఉర్స్‌కు చెందిన కాంగ్రెస్ (యు)లో చేరారు.
మహారాష్ట్ర నుంచి వస్తున్న ట్రెండ్స్‌లో మహావికాస్ అఘాడి పూర్తిగా వెనుకబడి ఉందని కనిపిస్తోంది. మహాయుతి బ్రహ్మాండమైన విజయాన్ని అందుకుంటున్న తీరు, మెజారిటీ గురించి ఎవరు చెప్పగలిగితే అది క్లీన్ స్వీప్‌గా కనిపిస్తోంది. మహారాష్ట్రలోని 288 స్థానాలకు నవంబర్ 20న పోలింగ్ జరగగా, 65 శాతానికి పైగా ఓటింగ్ జరిగింది. మహావికాస్ అఘాడి కూటమి కింద కాంగ్రెస్ 101 స్థానాల్లో, శివసేన (యుబిటి) 95 స్థానాల్లో, ఎన్‌సిపి (శరద్‌చంద్ర పవార్) 86 స్థానాల్లో అభ్యర్థులను నిలబెట్టాయి. అధికార మహాకూటమిలో బీజేపీ అత్యధికంగా 149 స్థానాల్లో, ఏక్‌నాథ్ షిండే నేతృత్వంలోని శివసేన 81 స్థానాల్లో, అజిత్ పవార్ నేతృత్వంలోని ఎన్సీపీ 59 స్థానాల్లో పోటీ చేశాయి. మహా వికాస్ అఘాడి అధికారాన్ని చేజిక్కించుకోవడానికి మార్గం సుగమం అయినట్లు కనిపిస్తుంది. మహావికాస్ అఘాడి పొరపాట్ల వలన కాంగ్రెస్ కూటమి నష్టపోయినట్లు స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.
అయితే దేశ రాజకీయాల్లో కొందరు నేతలు శూన్యం నుంచి పార్టీని సృష్టించారు. అందులో ఎన్.టి.రామారావు, బాలాసాహెబ్ ఠాక్రే, ములాయం సింగ్ యాదవ్, కరుణానిధి, హెచ్.డి. దేవెగౌడ, ప్రకాశ్ సింగ్ బాదల్, శరద్ పవార్ ఉన్నారు. ఈ నాయకులందరికీ ఉమ్మడిగా ఉన్న విషయం ఏమిటంటే, వారు సృష్టించిన పార్టీలపై ఆధిపత్యం చెలాయించడానికి వారి స్వంత కుటుంబాలలోనే కుటుంబ కలహాలు, విభేదాలు ఉన్నాయి.
పవార్, భారత రాజకీయాల్లో ఒక ప్రముఖుడు, ఐదు దశాబ్దాలకు పైగా సుదీర్ఘమైన కెరీర్‌ను కలిగి ఉన్నారు. అనుభవజ్ఞుడైన నాయకుడు, నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ (NCP) వ్యవస్థాపకుడు, పవార్ మహారాష్ట్ర రాజకీయ దృశ్యంలో కేంద్ర వ్యక్తిగా, జాతీయ రాజకీయాల్లో ప్రముఖ స్వరం వినిపించారు. మొదటిసారిగా 1967లో 27 సంవత్సరాల వయస్సులో బారామతి నియోజకవర్గానికి శరద్ పవార ప్రాతినిధ్యం వహిస్తూ మహారాష్ట్ర శాసనసభలో అడుగుపెట్టారు. అంచెలంచెలుగా ఎదిగాడు. సంవత్సరాలుగా, అతను నాలుగు సార్లు మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా పని చేశారు. జాతీయ స్థాయిలో కీలకమైన శాఖలను కలిగి ఉండటంతో సహా అనేక కీలక పదవులను నిర్వహించారు.
పవార్ దాదాపు 30 ఏళ్లుగా పార్లమెంటరీ రాజకీయాల్లో భాగమయ్యారు. లోక్‌సభ, రాజ్యసభ రెండింటిలోనూ అనేకసార్లు పనిచేశారు. 1980లలో తొలిసారిగా కేంద్ర మంత్రి అయ్యాడు మరియు ఆ తర్వాత రక్షణ మంత్రి, వ్యవసాయ శాఖ మంత్రి వంటి కీలక పదవులు చేపట్టారు. 2004 నుండి 2014 వరకు వ్యవసాయ మంత్రిగా ఆయన పదవీకాలం ముఖ్యంగా వ్యవసాయ సంస్కరణలు, ఆహార భద్రత కార్యక్రమాలపై దృష్టి సారించారు.
మహారాష్ట్ర ప్రస్తుత రాజకీయాల్లో పవార్, థాకరే కుటుంబం అత్యంత ప్రాబల్యం కలిగి ఉంది. రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో శివసేన అధినేత బాలాసాహెబ్ ఠాక్రేకు పెద్ద పీట వేశారు. అలాగే ఆ తర్వాత శరద్ పవార్‌దే. 84 ఏళ్ల వయసులో పార్టీ చీలిక తర్వాత జరిగిన తొలి ఎన్నికల్లో శరద్ పవార్ మహారాష్ట్రను క్లీన్ స్వీప్ చేశారు. శరద్ పవార్ నేతృత్వంలోని ఎన్సీపీ అప్పట్లో మంచి విజయం సాధించింది. అయితే అసెంబ్లీ ఎన్నికల వరకు ఈ విజయాన్ని నిలబెట్టుకోలేకపోయారు.
అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో శరద్‌పవార్‌ పార్టీ కేవలం 13 స్థానాల్లో మాత్రమే గెలుపొందడం కళాత్మకంగా కనిపిస్తోంది. మరోవైపు అజిత్ పవార్ నేతృత్వంలోని ఎన్సీపీ 35 సీట్లు గెలుచుకునే అవకాశం కనిపిస్తోంది. దీన్ని బట్టి ప్రజలు అజిత్ పవార్‌ను నిజమైన జాతీయవాదిగా గుర్తించారు. బారామతి అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో అజిత్ పవార్‌కు వ్యతిరేకంగా శరద్ పవార్ అజిత్ పవార్ మేనల్లుడు యుగేంద్ర పవార్‌ను బరిలోకి దింపారు. కానీ అజిత్ పవార్‌కే బారామతి ఓటర్లు ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు.
ఇది దాదాపు 1977 నాటిది. ఎమర్జెన్సీ విధించడం వల్ల ఇందిరాగాంధీ ప్రజాభిమానం దెబ్బతింది. అటువంటి పరిస్థితిలో, శరద్ పవార్ కాంగ్రెస్ (ఇందిర)ని విడిచిపెట్టి, తన గురువు యశ్వంతరావు చవాన్‌తో కలిసి కర్ణాటకలోని డి. దేవరాజ్ ఉర్స్‌కు చెందిన కాంగ్రెస్ (యు)లో చేరారు. ఎన్నికల తర్వాత జనతా పార్టీని అడ్డుకునేందుకు కాంగ్రెస్‌లు రెండూ కూటమిగా ఏర్పడ్డాయి. కొద్దిరోజులు కలిసి వెళ్లిన తర్వాత హఠాత్తుగా యూకే కాంగ్రెస్‌కు చెందిన దేవరాజ్ జనతా పార్టీలో చేరారు. ఇక్కడ శరద్ పవార్ గురువైన యశ్వంత్ రావ్ చవాన్ తిరిగి కాంగ్రెస్ (ఐ)లో చేరారు. కానీ శరద్ పవార్ ముఖ్యమంత్రి అయ్యే అవకాశం చూసి గురువు కోసం వెనుదిరిగి చూడలేదు. జనతా పార్టీ మద్దతుతో 38 ఏళ్లలో మహారాష్ట్రకు అత్యంత పిన్న వయస్కుడైన ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు.
అజిత్ పవార్ తన మామ శరద్ పవార్ అడుగుజాడలను అనుసరించాడు. 2014 ఎన్నికల తర్వాత నరేంద్ర మోదీ వేవ్ చూసిన శరద్ పవార్ ఉద్ధవ్ ఠాక్రే కంటే ముందే బీజేపీకి మద్దతు ప్రకటించారు. ఉద్ధవ్ ఠాక్రే బీజేపీతో బేరం కుదుర్చుకునే మూడ్‌లో ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. శరద్ పవార్ వారిని నిస్సహాయులుగా చేసి ఆశ్చర్యపరిచారు. ఐదేళ్ల తర్వాత బీజేపీతో సమావేశాలు నిర్వహించి బీజేపీని ఓడించి ఉద్ధవ్ ఠాక్రేతో కలిసి మహావికాస్ అఘాడీని ఏర్పాటు చేస్తానని ప్రకటించారు. ఈసారి బీజేపీని ఆశ్చర్యపరిచింది. అక్కడికక్కడే ఫోర్లు కొట్టే నాయకుడిగా శరద్ పవార్ స్వయంగా తన ఇమేజ్ క్రియేట్ చేసుకున్నారు.
జూన్ 2022లో శివసేనలో తిరుగుబాటు జరిగింది. ఒక సంవత్సరం తర్వాత, జూలై 2023లో, NCPలో తిరుగుబాటు జరిగింది. అజిత్ పవార్, శరద్ పవార్ మధ్య విభేదాల తర్వాత ఎన్సీపీలో చీలిక వచ్చింది. అజిత్ పవార్ మహాకూటమితో కలిసి వెళ్లారు. ఆ తర్వాత శివసేన లాంటి అసలు జాతీయవాది ఎవరనే యుద్ధం మొదలైంది. ఆ పోరులో ఎన్నికల సంఘం అజిత్ పవార్ వైపే మొగ్గు చూపింది. కానీ లోక్‌సభ ఫలితం శరద్‌పవార్‌కు అనుకూలంగా వచ్చింది. ఇప్పుడు అసెంబ్లీ ఫలితం అజిత్ పవార్‌కు అనుకూలంగా వచ్చింది.
అజిత్ పవార్ భిన్నంగా ఏం చేశాడు? మామ శరద్ పవార్ చేసిన పనినే ఆయన కూడా చేశారు. దీంతో శరద్ పవార్ అవకాశవాదానికి గుణపాఠం చెప్పారు. మేనమామ అధికార మెట్లు ఎక్కేందుకు మార్గం చూపారు. ఆ పాఠాలన్నీ అజిత్ పవార్ గుర్తు చేసుకున్నారు. అనంతరం మారిన పరిణామాలతో శరద్ పవార్ తన రాజీనామాను ఉపసంహరించుకున్నట్లు ప్రకటించారు. ఆ తర్వాత మహిళా రిజర్వేషన్, మహిళా ముఖ్యమంత్రి, మహిళా సాధికారత అంటూ నినాదాలు చేస్తూ సుప్రియా సూలేను వర్కింగ్ ప్రెసిడెంట్‌గా చేసి మేనల్లుడిని వెనక్కి నెట్టారు. మెల్ల మెల్లగా అజిత్ పవార్ కు వ్యతిరేకంగా పావులు కదిపారు, దాసోహమైనా, సైనికుడైనా, పార్టీ మొత్తం నాశనమైంది!
ఇక మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ముందు శరద్ పవార్ కీలక ప్రకటన చేశారు. ఇవే తనకు చివరి ఎన్నికలని, తాను పార్లమెంటరీ రాజకీయాలకు దూరంగా ఉంటానని తెలిపారు. బారామతిలో ఒక సభలో ప్రసంగించిన పవార్, రాజ్యసభలో తన ప్రస్తుత పదవీకాలం దాదాపు 18 నెలలు మిగిలి ఉందని, అతను తిరిగి ఎన్నిక చేయకూడదనుకుంటున్నట్లు ప్రకటించారు. జాతీయ రాజకీయాల నుండి శరద్ పవార్ సంభావ్య నిష్క్రమణ మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో పెద్దగా పెద్దగా ప్రభావం చూపలేకపోయింది. అయినప్పటికీ, అనేక సందర్భాల్లో, పవార్, అతని కుమార్తె సుప్రియా సూలే ఇద్దరూ NCPని చివరికి కాంగ్రెస్‌లో విలీనం చేయడాన్ని తోసిపుచ్చలేదు. కానీ పవార్ రాజకీయాల నుండి వైదొలగాలని తీసుకున్న నిర్ణయం అతని మనవడు యుగేంద్ర ఎదుగుదలకు నాంది పలికింది. నవంబర్ 20న జరిగిన బారామతి అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో అతను అజిత్ పవార్‌పై పోటీ చేసి ఓడిపోయారు.
ఐదు దశాబ్దాలకు పైగా మహారాష్ట్ర తోపాటు భారత రాజకీయాల్లో కేంద్ర వ్యక్తిగా ఉన్న శరద్ పవార్ రాజకీయాల నుండి నిష్క్రమించడం రాష్ట్ర రాజకీయ దృశ్యాన్ని మార్చేసింది. ఆయన నిష్క్రమణ ఎన్‌సిపికి కొత్త అధ్యాయానికి తెరతీస్తుందని, మహారాష్ట్రలో అభివృద్ధి చెందుతున్న రాజకీయ రంగంలో వర్ధమాన నేతలకు పగ్గాలు చేపట్టే అవకాశం ఏర్పడుతుందని విశ్లేషకులు అంచనా వేస్తున్నారు. పవార్ దీర్ఘకాలిక దృక్పథం, వ్యూహాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ఆసక్తి చూపుతున్నాయి.
అతని వయస్సు ఉన్నప్పటికీ, పవార్ రాజకీయ పార్టీలలో విస్తృతమైన నెట్‌వర్క్‌తో ప్రభావవంతమైన నాయకుడిగా మిగిలిపోయారు. పార్లమెంటు నుండి అతని సంభావ్య నిష్క్రమణ ఒక శకానికి ముగింపుని సూచిస్తుంది. 2024 అసెంబ్లీ ఎన్నికల వైపు చూస్తున్నప్పుడు మహారాష్ట్ర రాజకీయ దృశ్యాన్ని గణనీయంగా ప్రభావితం చేసిందంటున్నారు రాజకీయ విశ్లేషకులు.
మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..