
ప్రకృతి విపత్తులను జంతువులు ముందుగా పసిగట్టడం ఒక విస్మయం కలిగించే అంశం. మనుషుల కంటే జంతువులకు అత్యంత సున్నితమైన ఇంద్రియాలు ఉండటమే దీనికి ప్రధాన కారణం. భూమిలో వచ్చే స్వల్ప మార్పులను, వాతావరణంలో సంభవించే సూక్ష్మ తేడాలను అవి గుర్తించగలవు. మనుషులకు ఇలాంటి స్పష్టమైన శక్తి లేదు.
అత్యాధునిక వినికిడి శక్తి: మనుషులు వినలేని తక్కువ పౌనఃపుణ్యం గల శబ్దాలను (ఇన్ఫ్రాసౌండ్) జంతువులు వింటాయి. భూకంపాలు వచ్చే ముందు భూమిలోపల సూక్ష్మ ప్రకంపనలు, శబ్దాలు పుడతాయి. ఈ శబ్దాలను జంతువులు త్వరగా పసిగడతాయి.
అయస్కాంత క్షేత్రం మార్పులు: భూమి అయస్కాంత క్షేత్రంలో వచ్చే స్వల్ప మార్పులను కొన్ని జంతువులు (ఉదాహరణకు, పావురాలు, పక్షులు) గుర్తించగలవు. భూకంపాలు వచ్చే ముందు అయస్కాంత క్షేత్రంలో వ్యత్యాసాలు వస్తాయని కొన్ని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. వాయు పీడన మార్పులు: తుఫానులు రాకముందు గాలి పీడనంలో తీవ్ర మార్పులు వస్తాయి. చాలా జంతువులు ఈ మార్పులను త్వరగా పసిగడతాయి.
భూకంప ముందు తరంగాలు (P-waves): భూకంపం సంభవించినప్పుడు ‘P-వేవ్స్’ (ప్రాథమిక తరంగాలు), ‘S-వేవ్స్’ (ద్వితీయ తరంగాలు) అనేవి ఏర్పడతాయి. P-వేవ్స్ ముందుగా, S-వేవ్స్ తర్వాత వస్తాయి. P-వేవ్స్ తక్కువ తీవ్రత కలిగి ఉంటాయి, ఇవి మనుషులకు అంతగా తెలియవు. కానీ, పిల్లులు, కుక్కలు లాంటి జంతువులు ఈ P-వేవ్స్ ను పసిగట్టగలవు. ఇది వాటికి కొన్ని క్షణాల ముందు హెచ్చరికనిస్తుంది.
రసాయన మార్పులు: భూగర్భ జలాల్లో సంభవించే రసాయన మార్పులను కొన్ని ఉభయచరాలు (ఉదాహరణకు, కప్పలు) గుర్తించగలవని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి.
సున్నితమైన వాసన: కొన్ని జంతువులకు (ముఖ్యంగా కుక్కలు) వాసన చూసే శక్తి చాలా ఎక్కువ. ప్రకృతి విపత్తుల ముందు విడుదలయ్యే సూక్ష్మ రసాయన వాసనలను అవి పసిగట్టవచ్చు.
తక్కువ సున్నితత్వం: మనుషుల ఇంద్రియాలు జంతువుల ఇంద్రియాలంత సున్నితమైనవి కావు. మనం తక్కువ పౌనఃపుణ్యం గల శబ్దాలను వినలేం, సూక్ష్మ ప్రకంపనలను పసిగట్టలేం.
పరిణామ క్రమం: మనుషులు సామాజిక జీవనం, సాంకేతికతపై ఎక్కువగా ఆధారపడ్డారు. జంతువులు ఆహారం, ఆవాసం, భద్రత కోసం తమ సహజసిద్ధమైన ఇంద్రియాలపై ఆధారపడతాయి. పరిణామ క్రమంలో వాటికి ఈ రక్షణ వ్యవస్థలు బాగా అభివృద్ధి చెందాయి.
సాంకేతికంగా ఆధారపడటం: ఆధునిక కాలంలో మనుషులు వాతావరణ ఉపగ్రహాలు, సెన్సార్ల వంటి సాంకేతిక పరిజ్ఞానంపై ఎక్కువగా ఆధారపడతారు. భూకంపాలు వంటి కొన్ని విపత్తులను ముందుగా అంచనా వేసే సాంకేతికతలు ఇంకా అంతగా అభివృద్ధి చెందలేదు. అయినప్పటికీ, జంతువుల ప్రవర్తనను గమనించడం ద్వారా ప్రకృతి విపత్తుల గురించి కొంతవరకు ముందస్తు హెచ్చరికలను పొందవచ్చని శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు.