ప్రొటీన్లు(Protein ) మన కండరాలను దృఢంగా మార్చడమే కాకుండా, శరీరానికి శక్తిని అందించడంలో కూడా పని చేస్తాయి. ఇన్ఫెక్షన్లు(infections), వ్యాధులతో(diseases) పోరాడటానికి పనిచేసే ప్రతిరోధకాలను తయారు చేయడంలో కూడా ప్రోటీన్ సహాయపడుతుంది. ఇది మన చర్మం, ఎంజైములు, హార్మోన్ల బిల్డింగ్ బ్లాక్ కూడా. శరీరంలో మాంసకృత్తులు లేకపోవడం వల్ల మనకు చాలా ఇబ్బందులు ఎదురవుతాయి. కొన్ని లక్షణాలు శరీరంలో ప్రోటీన్ లేకపోవడాన్ని సూచిస్తాయి, ఇది అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. అయితే ఇదే అంశంపై ఫుడ్ టెక్నాలజీ రిటైర్డ్ ప్రొఫెసర్ డాక్టర్ హెచ్ ఎన్ మిశ్రా(Dr. HN Mishra) ప్రొటీన్ డే (National Protein Day)సందర్బంగా ఏర్పాటు చేసిన కార్యక్రమానికి హాజరయ్యారు. ఆయన ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ ఖరగ్పూర్లో అగ్రికల్చరల్ అండ్ ఫుడ్ ఇంజినీరింగ్ విభాగంలో పనిచేస్తున్నారు. ప్రొ.ఎన్ మిశ్రా.. ఆహారభద్రత, పోషకాహారం అందించేందుకు ఫుడ్ క్నాలజీ అందిస్తున్న సేవల గురించి పలు ఆసక్తికర విషయాలు వెల్లడించారు.
భారతదేశం 1960 దశకంలోని ప్రసిద్ధ హరిత విప్లవం నాటి నుంచి ఆహార కొరతలేకుండా ముందుకుసాగుతోంది. ఇది ఆహార కొరత నుంచి ఆహార సురక్షితదేశంగా మార్చేందుకు దోహదపడింది. దాదాపు 2దశాబ్దాలుగా ఆహార దిగుమతులపై ఆధారపడిన తర్వాత దేశంశాస్త్రీయ పద్ధతులను ఉపయోగించడం ద్వారా ఉత్పత్తిని మెరుగుపరుస్తోంది. దురదృష్టంఎమిటంటే.. దాదాపు 19 కోట్ల మంది భారతీయులు పోషకాహార లోపంతో బాధపడుతున్నారు. ఇది మన జనాభాలో 14 శాతం. మొత్తంగా ఆహారపంపిణీలో అసమానత, తక్కువ వ్యవసాయ ఉత్పత్తి ఈ దుర్భర పరిస్థితికి కారణంగా నిలుస్తున్నాయి. అయితే.. భారతదేశంలోని అత్యధిక జనాభాను ప్రోటీన్లు, విటమిన్లు, ఖనిజాల కొరతతీవ్రంగా వేధిస్తోంది.
ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మిడికల్ రీసెర్చ్ ప్రకారం.. సగటు వయోజన వ్యక్తిలో శరీర బరువుకు రోజుకు 0.8-1 గ్రాప్రోటీన్తీసుకోవాలి. ఏదేమైనప్పటికీ, భారతీయ వయోజనులు కేవలం 0.6 గ్రాముల ప్రోటీన్ మాత్రమే తీసుకుంటున్నారు. పెద్దలలో ప్రోటీన్ లోపం వల్ల కండరాల బలహీనత, బలహీనమైన రోగ నిరోధక శక్తి, గాయాలు, మానకపోవడం లాంటివి కనిపిస్తాయి. పిల్లలు కూడా భయంకరమైన ప్రోటీన్ ఎనర్జీ మాల్న్యూట్రిషన్ (PEM)తోబాధపడుతున్నారు. ఇక్కడ 2019-21లో 38.4 శాతం మంది కుంగిపోయి. 21% మంది తీవ్రమైన బలహీనత.. 35.6% తక్కువ బరువుతో బాధపడుతున్నట్లు తేలింది.
బియ్యం, గోధుమలు వంటి ప్రధానమైన ధాన్యాల వినియోగం పైనున్న దూరదృష్టి.. శరీర పనితీరును సమతుల్యం చేయడానికి కీలకమైన ఆహారం, ఇతర పోషకాలను తీసుకోవడంలో మార్పులను నిరోధించింది. నేషనల్ న్యూట్రిషన్ మినిటరింగ్ బోర్డ్ సర్వేలు.. భారతీయ ఆహారంలో 60% ప్రొటీన్లు సాపేక్షంగా తక్కువ వ్యవధిలో జీర్ణశక్తి, నాణ్యతతో ఉన్న తృణధాన్యాల నుంచి లభిస్తున్నాయని చూపిస్తున్నాయి. మంచి పోషకాహారం ప్రాముఖ్యత గురించి మనం ఎక్కువగా చెప్పాల్సిన అవసరంలేదు. ఎందుకంటే.. కరోనా వైరస్ మహమ్మారి ప్రభావంతో అందరూ ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సుపై దృష్టిపెట్టారు. భారతదేశంలోని ఆహార వాతావరణాన్ని పున:నిర్మించడానికి, ఆహార వనరులను వైవిధ్యపరచడానికి మరోసారి సైన్స్ వైపు మొగ్గు చూపాల్సిన సమయం ఆసన్నమైంది.
చార్లెస్ డార్విన్ ప్రముఖంగా చెప్పినట్లుగా..‘‘ఇది మనుగడలోఉన్న జాతులలో బలమైనది కాదు. అత్యంత తెలివైనది కాదు.. కానీ మార్పునకు మరింత అనుకూలంగా ఉంటుంది.’’ ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ టెక్నాలజీ – ఇంజినీరింగ్ అభివృద్ధి శరవేగంగా జరుగుతోంది. ఇది అనేక రకాలైన ఆహారాలను ఏడాది పొడవునా రుచికరమైన, పోషకరమైన ఆహారాన్ని మంచిగా ప్యాక్చేసి సిన రూపాల్లో అందుబాటులో ఉంచడంలో ప్రముఖమైన పాత్రపోషిస్తుంది. జన్యు మార్పిడి, భూమిలో జన్యువులను మెరుగుపరచడానికి సాంకేతికంగా అధునాతన పద్ధతులను జోడిస్తోంది. స్మార్ట్ ప్రొటీన్ల సేకరణను పెంచడం ద్వారా పోషకాహార లభ్యతను, ఉత్పత్తినికూడాపెంచవచ్చు.
70 శాతం కంటే ఎక్కువమంది భారతీయులు మాంసాహారం తినేవారున్నారు. అయినప్పటికీ.. మాంసాహారం ధరలు అందుబాటులో లేకపోవడం కారణంగా చాలా మంది తక్కువగా వినియోగిస్తున్నారు. పాలు, పప్పులు ప్రోటీన్ సాధారణ శక్తికి ప్రాథమిక మూలం. అయినప్పటికీ, పప్పుధాన్యాల డిమాండ్ భారతదేశంలోవాటి ఉత్పత్తినిమించిపోయింది. అవన్నీఅధిక-నాణ్యత ప్రోటీన్లు కాదు.
ప్రోటీన్- ఫోర్టి ఫైడ్ ఫుడ్స్, ప్రొటీన్ సప్లిమెంట్స్ ద్వారా ఈ అంతరాన్ని తగ్గించడానికి ఫుడ్స్ సహాయపడుతుంది. అలాగే ప్రోటీన్ ఇతర అధిక-నాణ్యత గల మొక్కల ఆధారిత ప్రత్యామ్నాయాలతో సైన్స్ ముందుకు వస్తోంది. భారతదేశంలో విపరీతమైన పంట వైవిధ్యం ఉన్నప్పటికీ..వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో 10% మాత్రమే ప్రాసెస్ చేయటం అనే ఆలోచించాల్సిన విషయం. ముఖ్యంగా వినియోగించేవి, ప్రోటీన్, సూక్ష్మపోషకాలు అధికంగా ఉండే ఆహార పంటలను వినియోగదారులకు తక్షణమే అందుబాటులో ఉంచడానికి తగిన ప్రాసెసింగ్, వినూత్న ఉత్పత్తుల అభివృద్ధికి లోబడి ఉండాలి.
సైన్స్పరంగా ఉత్పత్తులు, ఆహారభద్రత అనేది బియ్యం ఫోర్టిఫికేషన్లో వలె అవసరమైనసూక్ష్మ, స్థూలపోషకాలను అందించడానికి సాధారణంగా స్టేపుల్స్ను ఉపయోగించుకునే అద్భుతమైన సామర్థ్యాన్ని కలిగిఉంది. ఇది ఆహార ప్రక్రియ పరిశ్రమల నుంచి పొందిన ఉప-ఉత్పత్తులను అధిక-విలువ, పోషకమైన ఉత్పత్తులుగా మార్చుతుంది. ఉప-ఉత్పత్తిగా ఉన్న పప్పుధాన్యాలను కలపడం ద్వారా అవసరమైన అమైనో ఆమ్లం, సమతుల్య తృణధాన్యాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు. వేరుశనగ, సోయా, మష్రూమ్, మైసిలియం మొదలైన వివిధ ప్రోటీన్-రిచ్ మొక్కల మూలాలను కలపడం ద్వారా అధిక-నాణ్యత ప్రోటీన్తో కూడిన కూరగాయల మాంసకృతుల వంటి వినూత్న ఆహార ఉత్పత్తులను రూపొందించవచ్చు.
ఈ వినూత్న సాంకేతికత ఉత్పత్తులు ప్రోటీన్ నాణ్యత, లభ్యతను ఎప్పటికప్పుడు మెరుగుపరుస్తాయి. తక్కువ కార్బన్ మిళితంతో పెరుగుతున్న జనాభాకు అనుగుణంగా ఉత్పత్తి కూడా పెరుగుతుంది. పంటకోత అనంతర కార్యకలాపాలు, వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల ప్రాసెసింగ్లో వినూత్న విధానాలను ఉపయోగించడం ద్వారా పోషక నష్టాన్ని నివారించవచ్చు. అవసరమైన లక్ష్య పోషకాలను చేర్చడం, ఆహార పరిశ్రమ నుంచి ఉపఉత్పత్తులుగా కోల్పోయిన ప్రోటీన్, విటమిన్లు, ఖనిజాలను ఉపయోగించవచ్చు.
తద్వారా కొత్త ఉత్పత్తుల ఆవిష్కరణ పోషకాహార భద్రతకు మార్గం సుగమం చేస్తుంది. అందువల్ల.. ఫుడ్ సైన్స్, టెక్నాలజీల విస్తృత పరిశోధనలు, శాస్త్రీయ విశ్లేషణ, పూర్తి సమాచారంతోకూడిన అభిప్రాయాల ద్వారా మెరుగైన ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సు కోసం కొత్త ఆహార అలవాట్లను స్వీకరించడానికి ప్రేరేపిస్తుంది. తద్వారా కొత్త ఆహారపు అలవాట్లను స్వీకరించడానికి దారితీస్తుందని చెప్పడంలో ఎలాంటి సందేహం అక్కర్లేదు.
ఇవి కూడా చదవండి: Russia Ukraine War: ఉక్రెయిన్లో భీకర పోరు.. కీవ్ తర్వాత పుతిన్ నెక్స్ట్ టార్గెట్ ఖర్కీవ్..