The Jehadi General: దేశ ఆర్థిక రాజధాని ముంబైలో 1993లో జరిగిన వరుస పేలుళ్ల ఘటన ఇప్పటికీ ఉలిక్కిపడేలా చేస్తుంది. భారత్పై జరిగిన అతిపెద్ద ఉగ్రవాద దాడి ఇదే. ఈ ఘటన 1993 మార్చి 12న జరిగింది. ఈ వరుస బాంబు పేలుళ్లలో 257 మందికిపైగా ప్రజలు చనిపోగా.. వందలాది మంది గాయాలపాలయ్యారు. అసలు 1993 ఉగ్రదాడులకు ప్లాన్ చేసిన సూత్రధారి ఎవరు? అనే సారాంశంతో వరల్డ్ ఎక్స్క్లూజివ్లో భాగంగా న్యూస్9 ప్లస్ ముంబై 1993 దాడుల ఘటనపై వెబ్ సిరీస్ ప్రసారం చేస్తోంది. ది జిహాదీ జనరల్ (The Jehadi General) పేరుతో స్ట్రీమింగ్కు రెడీ అయింది. ఈ సిరీస్ కోసం న్యూస్9 ప్లస్ ప్రముఖ డొమైన్ నిపుణులతో మాట్లాడి 1993 పేలుళ్ల వెనుక కుట్రను మరింత లోతుగా అధ్యయనం చేసింది. దీనికి సంబంధించి ఎందరో మేథావులతో చర్చలు జరిపింది. వీరిలో మాజీ రా చీఫ్ విక్రమ్ సూద్, యూఎస్ మాజీ డిఫెన్స్ ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీ అధికారి & ఐఎస్ఐ పుస్తక రచయిత ప్రొఫెసర్ ఓవెన్ ఎల్ సిర్ర్స్, మాజీ ముంబై పోలీస్ కమీషనర్ ఎంఎన్ సింగ్, పాకిస్తాన్లోని భారత మాజీ హైకమిషనర్ జి పార్థసారథి, స్విట్జర్లాండ్లోని జ్యూరిచ్లోని సెంటర్ ఫర్ సెక్యూరిటీ స్టడీస్లో సీనియర్ పరిశోధకుడు డాక్టర్ ప్రేమ్ మహదేవన్ లాంటి వారు ఎందరో ఉన్నారు. వీరంతా పాక్ కుట్రకు సంబంధించిన అనేక విషయాలను పూసగుచ్చినట్లు వెల్లడించారు.
1993 ఉగ్రవాద ఘటనపై యూఎస్ మాజీ డిఫెన్స్ ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీ అధికారి & ఐఎస్ఐ పుస్తక రచయిత ప్రొఫెసర్ ఓవెన్ ఎల్ సిర్ర్స్ ఆసక్తికర అంశాలను పంచుకున్నారు. దావూద్ ఇబ్రహీం గ్యాంగ్ 1993 ముంబై బాంబు పేలుళ్లకు లెఫ్టినెంట్ జనరల్ జావేద్ నసీర్ ఆర్డర్ ఇచ్చాడనడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదని పేర్కొన్న ఓవెన్.. ఇది మనకు తెలిసిన జనరల్ నాసిర్ వ్యక్తిగత పాత్ర దీనితో సరిపోలుతుందని అభిప్రాయపడ్డారు. కానీ ఇది పాకిస్తాన్ జాతీయ భద్రతా లక్ష్యాలు ఎలా ఉంటాయో చెబుతుంది.. అని ఆయన వివరించారు.
1993 పేలుడులో ఐఎస్ఐ పాత్ర గురించి పాక్ ప్రధాని నవాజ్ షరీఫ్కు తెలుసా? అన్న విషయం గురించి పలు వ్యాఖ్యలు చేశారు. దీనిపై క్లారిటీ లేకపోవడానికి గల కారణం ఇంటెలిజెన్స్ స్టడీస్ మేథావులు ఆమోదయోగ్యమైనది కాదని పేర్కొంటారు. అతను ఒక దేశానికి ప్రధాని అయినందున ఒక సంఘటన గురించి తెలిసిందా అనే బలమైన అనుమానం మీకు కలుగుతుందనే ఆలోచన ఉండవచ్చు.. కానీ దానిని ఖచ్చితంగా నిరూపించలేరు. వ్యక్తిగతంగా, పాకిస్తాన్ దాని ISI విషయంలో చాలా ఘోర కార్యకలాపాలు ఉంటాయని నేను నమ్ముతున్నాను. కావున, జనరల్ జావేద్ నాసిర్ విషయంలో ఈ ఆపరేషన్ ప్రధాన మంత్రి నవాజ్ షరీఫ్కు తెలియకుండా జరిగిందని నేను విశ్వసించలేను.. ఎందుకంటే, షరీఫ్ అతనిని ISI డైరెక్టర్ జనరల్గా ఎంపిక చేశారు. వారితో చేయి కలిపి అలా చేసి ఉంటారని అనుకోను.. కానీ.. చాలా విషయాలు దాగుంటాయి.. దీని వెనుక అంటూ పేర్కొన్నారు.
ప్రధానమంత్రి, ఆర్మీ స్టాఫ్ చీఫ్ల మధ్య పాకిస్తాన్లో నిరంతర ఆధిపత్య పోరు గురించి మనకు తెలుసు. ఎప్పటికప్పుడు, అతని ISI డైరెక్టర్ జనరల్ను డిమాండ్ చేసే గట్టి ఆర్మీ సిబ్బందిని పొందుతారు. ఇతర సమయాల్లో మీరు చాలా దృఢమైన పాకిస్తానీ ప్రధాన మంత్రులను చూసుంటారు. వారు ప్రత్యేక హక్కును నొక్కి చెబుతారు. జావేద్ నసీర్ నిర్ణయం గురించి నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించేది ఒకటి, అప్పటి ఆర్మీ స్టాఫ్ చీఫ్ తన పక్కన డైరెక్టర్ జనరల్గా ఉండాలని కోరుకున్న వ్యక్తి..
ఆయనను ప్రధాని నవాజ్ షరీఫ్ ఎంపిక చేశారు. జావిద్ నాసిర్ పాత్ర గురించి, అతని రాజకీయ ఒరవడి గురించి, వాస్తవానికి అతను ఏ దిశలో వెళ్లబోతున్నాడనే దాని గురించి ప్రధానికి ఎంత తెలుసు అనే విషయాలను నేను ఆలోచించాను. ISI జావిద్, గురించి మీకు తెలుసా, అతను ఒకసారి డైరెక్టర్ జనరల్ అయ్యాడు. అతనికి ఇంటెలిజెన్స్ నేపథ్యం లేదు. అతను ఇంజనీరింగ్ అధికారి. అతను స్పష్టంగా చెప్పాలంటే, తబ్లిఘి జమాత్లో స్వయం ప్రకటిత సభ్యుడు..
సౌదీ అరేబియా ప్రిన్స్ టర్కీ అల్ఫైసల్ అల్ సౌద్ గత సంవత్సరం ఒక రకమైన చిన్న జ్ఞాపకాలను ప్రచురించారు. అది ఆన్లైన్ పుస్తక దుకాణాల్లో అందుబాటులో ఉంది. అతను జనరల్ జావిద్ నాజర్ గురించి తన వ్యక్తిగత రిజర్వేషన్ల గురించి మాట్లాడాడు. నా ఉద్దేశ్యం, అమెరికా విధాన దృక్కోణం నుంచి పాకిస్తాన్ ఆఫ్ఘన్ గగనతలంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు జనరల్ నాసిర్ చేసిన ఇస్లామిక్ పిలుపును అతను దానిలో పునరుద్ఘాటించాడు.
ఆందోళన ఏమిటంటే, ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో ISI కార్యకలాపాలలో ఈ గణనీయమైన పెరుగుదలను మేము చూశాము. కాబట్టి, ఉదాహరణకు, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ వేరే ప్రాంతాలకు చెప్పకుండానే వెళుతుంది. అలానే పాక్ కాశ్మీర్లో హింసాకాండ నియంత్రణ రేఖను దాటింది. బోస్నియాలో పాకిస్థానీయులు ఇరానియన్ ప్రత్యేక ఏజెంట్లతో కలిసి పని చేయడం మనం చూశాం. శ్రీలంకలో తమిళ ఉగ్రవాదులతో కలిసి నసీర్ ఆధ్వర్యంలో ఐఎస్ఐ మొగ్గు చూపడం చూశాం. మయన్మార్, బంగ్లాదేశ్ మధ్య అరకాన్లో ముస్లిమేతర సమూహాలతో ISI జోక్యం చేసుకోవడం మేము చూశాము. జావిద్ నాసిర్ను తొలగించడానికి అమెరికా ఒత్తిడి కారణమని నేను ఎప్పుడూ రుజువు చేయలేకపోయాను. అయితే అదే జరిగిందనడంలో సందేహం లేదు. ఒక US పార్టిసిపెంట్ చెప్పినట్లుగా, మీరు పాకిస్తాన్ను ఉగ్రవాదానికి స్పాన్సర్గా మార్చడానికి రెడ్ లైన్ను దాటారు.. అని చెప్పవచ్చు.
1993లో జరిగిన మొదటి బాంబే ఉగ్రవాద ఘటనతో నా అభిప్రాయం ప్రకారం, పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వం భారత్ సరిహద్దుల్లో రెడ్ లైన్ను దాటింది. దీంతో మరింత చిక్కుల్లో పడినట్లయింది. 2008 ముంబై టెర్రరిజం దాడి వంటి సంఘటనలు.. చాలా రకాలుగా 1993 ముంబై ఉగ్రవాద సంఘటన లాగా గుర్తుచేస్తాయి. పాకిస్తానీ ఏజెంట్ల చొరబాటు, స్లీపర్ సెల్ల వాడకం, ఆయుధాల నిల్వలు, పేలుడు పదార్థాల వినియోగం వంటి చాలా విషయాలు దీనిలో కూడా కనిపిస్తున్నాయి. 1993లో జరిగిన ఆర్డిఎక్స్ ఘటనకు సంబంధించిన పోలీసు రిపోర్టులు చదివితే దిగ్భ్రాంతి కలిగింది. భారత్తో ఘర్షణలో పాకిస్థాన్ అనేక విధాలుగా రిస్క్ చేయడానికి సిద్ధంగా ఉందని చూపించింది..
కానీ పాకిస్తానీ ప్రభుత్వం, ప్రత్యేకించి ISI.. తమకు అనుకూలమైన కాశ్మీర్ గురించి భారత ప్రభుత్వాన్ని ఒప్పించేందుకు, వారు ఇలాంటి మరొక సంఘటనలను ప్రదర్శించాల్సిన అవసరం ఉందని భావించే అవకాశాన్ని నేను ఎప్పుడూ తోసిపుచ్చలేను. నా ఉద్దేశ్యం, ముంబై ఎందుకు? ఇంకొకటి ఎందుకు కాకూడదు? ఒక్కసారి మాత్రమే కాదు, రెండుసార్లు ముంబైలో దాడి ఎందుకు జరిగింది…? అనేది ఆలోచించాలి.
1993, 2008లో, మీరు ఈ ప్రవర్తన సరళిని స్పష్టంగా చూసేఉంటారు. చాలా ప్రమాదకరమని, పెద్ద యుద్ధాన్ని రేకెత్తించగలనని నేను భావించాను. రెండు సందర్భాల్లోనూ భారతీయ ప్రతిస్పందనల గురించి నేను సమానంగా గుర్తించేది ఏమిటంటే.. ప్రతిస్పందన ఒకే విధంగా ఉంది. ఇలాంటి దాడిలో ప్రజాస్వామ్యం గురించి ఆలోచిస్తారు. మీరు ప్రతిస్పందించడానికి ముందు ప్రజల ఒత్తిడి గురించి ఆలోచిస్తారు. పెద్ద ఎత్తున ఆలోచిస్తే ముఖ్యంగా 2008 సంఘటనతో ముగుస్తుంది. భారతీయుల ప్రతిస్పందనల సరళిని బట్టి, వారు ఆ అడుగు వేస్తుండటం నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించింది.
ఈ సంఘటనపై అంతర్జాతీయ స్పందన, భారతదేశం బలమైన సాక్ష్యాలను అందించినప్పటికీ, వాటి ఆగ్రహానికి దూరంగా ఉంది. దానిలో కొంత భాగాన్ని కాల వ్యవధికి ఆపాదించవచ్చు. యునైటెడ్ స్టేట్స్ విషయానికి వస్తే.. ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం 1993లో ముగిసింది. ఇది క్లింటన్ పరిపాలనలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా సైనిక ఉనికిని తగ్గించాలనే అమెరికా ప్రత్యక్ష ఉద్దేశం ఉంది. దశాబ్దాలుగా తాము ఈ సమస్యను అనుసరిస్తున్నామని CIA చెప్పడానికి ఇష్టపడుతుందని నాకు తెలుసు. ఇరాన్-మద్దతుగల సమూహాల విషయంలో ఇది నిజం కావచ్చు. కానీ పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వ ప్రాయోజిత ఉగ్రవాదం విషయానికి వస్తే, ఇది కొత్త ఎజెండా అంశం అని నేను భావిస్తున్నాను. ఇప్పుడు, నేను చెప్పినట్లు, 1993 ముంబైలో భారతదేశం ముఖ్యమైన పట్టణల్లో ఒకటిగా ఉంది.. వాషింగ్టన్, న్యూయార్క్లలో ఇదేజరిగింది. దీనితర్వాత యునైటెడ్ స్టేట్స్లో వైఖరి మార్పును మీరు చూసే ఉంటారు.
అప్పట్లో, పాకిస్థాన్ తప్పులను సరిదిద్దేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాం. నా ఉద్దేశ్యం, మీరు దాని గురించి ఆలోచించినప్పుడు, పాకిస్తాన్ సోమాలియాలో శాంతి భద్రతలకు పాల్పడుతోంది. వారి ప్రభుత్వం వాషింగ్టన్ విధాన రూపకర్తలకు కొన్ని సరైన విషయాలను చెబుతోంది. అది తన పంథాను నేర్పేందుకు చాలా సమయం పట్టింది.
బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేతకు ప్రతిస్పందనగా ముంబైలో ఉగ్రదాడులు జరిగాయని పాక్ ప్రచారకర్తలు చెప్పడం చూడవచ్చు. నేను వ్యక్తిగతంగా లింకేజీని ఒకే విధంగా చూడను. పాకిస్తాన్ ఎప్పుడు కుట్రకు పాల్పడాలన్నా బాబ్రీ మసీదు అనుకూలమైన సాకు అని నేను భావిస్తున్నాను. వాస్తవానికి, ఇది కాలక్రమేణా జరుగుతూ వచ్చింది. కానీ మనం దీనిని భారతదేశం-పాకిస్తాన్ సంబంధాలు, కాశ్మీర్పై వివాదం, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుంచి కాశ్మీర్ వైపు ISI పంథాను మార్చడం, ఆ సమయంలో కార్యకలాపాలు, పాకిస్తాన్ ఆలోచనా విధానంలో ఇది ఒక మార్గం అనే విస్తృత సందర్భంలో ఉంచాలని నేను భావిస్తున్నాను. భారతదేశాన్ని మరింత బలహీనపరచడం, కాశ్మీర్ భవిష్యత్తుపై భారత్ను నిలదీయడం ఇలాంటి.. ప్లాన్ చేసిన ఆపరేషన్కు సమర్థనగా వారు చేసిన కుట్ర అని నేను భావిస్తున్నాను.
జనరల్ నాసిర్ విషయానికి వస్తే, అతని పదవీకాలం అధికారికంగా ముగియకముందే అతనిని తొలగించిన విధానం అద్భుతమైనది. అతనిపై అమెరికా ఒత్తిడి వచ్చిందని నేను భావిస్తున్నాను. నా దగ్గర దీనికి ఎలాంటి రుజువు లేనప్పటికీ, ఈ గ్రూపులన్నింటికీ జనరల్ నాసిర్కు ఉన్న లింక్లను చూపిస్తూ, బహుశా CIA ద్వారా గూఢచారాన్ని ఏర్పాటు చేసి, ISI ముందు సమర్పించారని నేను ఊహించగలను. యుఎస్ విషయానికొస్తే, పాకిస్థానీలు, ఇరానియన్ల మధ్య ఏవైనా సంబంధాలు మన దృష్టిని ఆకర్షించాయి. బోస్నియా విషయానికొస్తే, బోస్నియాలో యుఎస్, మిత్రరాజ్యాల దళాలను లక్ష్యంగా చేసుకున్న జిహాదీలకు మద్దతు ఇవ్వడంలో పాకిస్తాన్ ఇంటెలిజెన్స్ మంత్రిత్వ శాఖ, ISI మధ్య ఈ కూటమి ఉంది. కాబట్టి, మళ్ళీ, మీరు ISIకి సంబంధించి US-పాకిస్తాన్ సంబంధాలలో పునరావృతమయ్యే ఈ నమూనాను చూడవచ్చు. పాక్ ప్రధానికి అమెరికా ఏదో ఒక సూచనలు చేసిందన్న విషయం తెలిసిందే.
జనరల్ నాసిర్ తబ్లిగీ జమాత్లో కీలక సభ్యుడు. అతను చాలా దేశాలు స్పష్టంగా, హింసాత్మక జిహాదీ కార్యకలాపాలను పరిగణించే వాటిని తీవ్రంగా ప్రతిపాదిస్తున్నాడు. అతను 1990ల ప్రారంభంలో ఇరాక్ ఎడారులలో US మిలిటరీ అంతరించిపోతుందని అంచనా వేసిన పాకిస్తానీ సైనిక అధికారులలో కీలక వ్యక్తి. సద్దాం హుస్సేన్కు అనుకూలంగా ఉన్నారు. జనరల్ నాసిర్ విషయంలో ప్లాన్-ఇస్లామిజం అతని వ్యక్తిగత ఎజెండాలను నడిపిస్తూ వచ్చింది.
రాడికల్ పాన్-ఇస్లామిక్ దృక్కోణాన్ని స్పష్టంగా సమర్థించే వ్యక్తి ఉదాహరణ ఇక్కడ ఉంది. 2021 ఆగస్టులో కొంత అవమానకరమైన [యుఎస్ బలగాల] ఉపసంహరణతో, వాషింగ్టన్లో భారత దౌత్యం కొన్ని విషయాలను తెరపైకి తీసుకువచ్చింది. ఎందుకంటే పాకిస్తాన్ పట్ల యుఎస్ విధానం గురించి దృష్టి, దిశలో మార్పు వచ్చింది. అవి మనకు అంతగా అవసరం లేదు. పాకిస్తానీ దౌత్యవేత్తలు వాషింగ్టన్లో చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించలేదు. ఉగ్రవాద సమస్య గురించి భారతదేశం ఎందుకు ఆందోళన చెందుతోందో ప్రపంచానికి మరింత స్పష్టంగా తెలియజేస్తుంది. ఇది కేవలం భారతదేశం-పాకిస్తాన్ సమస్య మాత్రమే కాదు. చాలా దేశాలు ఆందోళన చెందాల్సిన సమస్య.. అంటూ ఓవెన్ పేర్కొన్నారు.
The Jehadi General వెబ్ సిరీస్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..
మాజీ డిఫెన్స్ ఇంటెలిజెన్స్ ఏజెన్సీ అధికారి ఓవెన్ ఎల్ సర్ర్స్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ మోంటానా ప్రొఫెసర్, పాకిస్తాన్ ఇంటర్-సర్వీసెస్ ఇంటెలిజెన్స్ రచయిత: రహస్య చర్యలు, అంతర్గత కార్యకలాపాల గురించి గీతా దత్తాతో పంచుకున్న విషయాలు..
మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..