Indian Railways: భారతీయ పట్టాలపైకి సూపర్ ఫాస్ట్‌గా దూసుకొస్తున్న హైడ్రోజన్ రైలు..ఇందులో పొగ రాదు.. నీళ్లొస్తాయి..
వాతావరణ కాలుష్యాన్ని తగ్గించి.. పెట్రో ఇందనాల వాడకం తగ్గించేందుకు మరో అద్భుతానికి శ్రీకారం చుడుతోంది మోదీ ప్రభుత్వం. ఎలాంటి కాలుష్య ప్రభావం ఉండకుండా.. ప్రకృతికి మేలు చేసేలా ఇండియన్ రైల్వేశాఖ సరికొత్త ప్రణాళికను మొదలు పెట్టింది. పూర్తి భారతీయ, స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో రూపొందిన తొలి హైడ్రోజన్ రైలును కొత్త సంవత్సరంలో.. అంటే 2023లో పట్టాలు ఎక్కించబోతోంది. కాలుష్యకారక డీజిల్ ఇంజిన్ల స్థానంలోనే ఈ హైడ్రోజన్ రైలు ఇంజన్లను తీసుకొస్తోంది.
హలో.. మీరు భవిష్యత్తులో ప్రయాణిస్తున్నారా.. ఇలాంటివి మీరు సినిమాల్లో మాత్రమే విని ఉంటారు. కానీ, మీరు భవిష్యత్తును చూడవచ్చు. సీరియస్‌గా తీసుకోకండి.. చూడొచ్చు అంటే భవిష్యత్తులో జరగబోయే విషయాలు మీకు తెలుసు. ఇప్పుడు కార్లు హైడ్రోజన్‌తో నడుస్తాయి. రైళ్లు నడుస్తాయి.. ఇవన్నీ అతి త్వరలోనే సాధ్యం కానున్నాయి. అందుకే మీరు భవిష్యత్తులో ప్రయాణం చేస్తారు అని చెప్పడం. ఫ్లాష్ బ్యాక్ లోకి ఓసారి వెళ్దాం…
కొన్ని నెలల క్రితం కేంద్ర రోడ్డు రవాణా, రహదారుల శాఖ మంత్రి నితిన్ గడ్కరీ హైడ్రోజన్ ఇంధనంతో నడిచే ఎలక్ట్రిక్ వాహనంలో పార్లమెంటుకు పరిచయం చేశారు. దీంతో ఈ హైడ్రోజన్ కారు వార్తల్లో నిలిచింది. కానీ, ఇప్పుడు విషయం రైలు దాకా చేరింది. రానున్న రోజుల్లో రైలు హైడ్రోజన్‌తో నడుస్తుందని స్వయంగా రైల్వే మంత్రి అశ్విని వైష్ణవ్ చెబుతున్నారు. ఇది సూపర్ ఇంధనం లేదా భవిష్యత్ ఇంధనం అని స్పష్టమైంది. అందుకే మీరు ఇప్పుడు దాని ప్రయోజనాలను అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం..
హైడ్రోజన్ రైల్ ప్రత్యేకత ఇదే..
భూమిపై హైడ్రోజన్ ఇందనానికి కొరత అస్సలు లేదు. సముద్ర నీటి నుంచి దీన్ని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. కేవలం 20 నిమిషాల్లోపే ఇంధనాన్ని నింపవచ్చు. హైడ్రోజన్ ఇందనం వల్ల ప్రతి ఏటా సుమారు 16లక్షల లీటర్ల డీజిల్ ఆదా అవుతుంది. దీంతో సంవత్సరానికి 4వేల టన్నుల కార్బన్‌ డైఆక్సైడ్‌ విడుదలకు చెక్ పెట్టవచ్చు. అయితే ఇందులో ఒక్కసారి ఇంధనం ఫిల్ చేస్తే ఆ రైళ్లు వెయ్యి కిలోమీటర్లు ప్రయాణిస్తుంది. ఈ విషయంలో డీజిల్ ఇంజిన్లకు ప్రత్యామ్నాయం ఇదే అని చెప్పవచ్చు. హైడ్రోజన్ రైళ్లు వేగాన్ని వాయువేగం అని చెప్పవచ్చు. ఇది గరిష్ఠంగా గంటకు 140 కిలోమీటర్ల వేగాన్ని మొదటి సెకనులోనే అందుకోగలదు. ప్రస్తుతం ఆ రూట్‌లో నడుస్తున్న రైళ్లు 80-120 కిలోమీటర్ల వేగాన్ని మాత్రమే అందు కుంటున్నాయి.
ముందుగా హైడ్రోజన్ అంటే ఏంటో తెలుసా..
హైడ్రోజన్ క్లీన్ ఎనర్జీ కిందకు వస్తుంది. ఇది ఏదో లేదా మరొకదానితో అనుసంధానించబడిన వాతావరణంలో కనిపించే అటువంటి మూలకం. ఇది వాతావరణంలో పూర్తిగా లభించదు. ఇందులో చాలా శక్తి లభిస్తుంది. భూమిపై ఇది నీరు లేదా హైడ్రోకార్బన్ల వంటి సంక్లిష్ట అణువుల రూపంలో కనిపిస్తుంది. ఇది శక్తికి మూలం కాదు.. కానీ క్యారియర్ అంటే దీనిని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. వేరు చేయవచ్చు లేదా ఉపయోగం కోసం నిల్వ చేయవచ్చు. దానిని కాల్చినప్పుడు నీరు మాత్రమే ఏర్పడుతుంది. హైడ్రోజన్ పొందటానికి.. విద్యుద్విశ్లేషణ ప్రక్రియ నీటిలో అవలంబించబడుతుంది.
గ్రీన్ హైడ్రోజన్ ఎలా తయారవుతుంది?
హైడ్రోజన్‌ను వేరు చేయడానికి అనేక మార్గాలు ఉన్నాయి. ఈ పద్ధతుల కారణంగా దాని రంగు బూడిద, నలుపు, నీలం మొదలైన వాటికి భిన్నంగా మారుతుంది. కానీ ఇక్కడ మనం గ్రీన్ హైడ్రోజన్ గురించి మాట్లాడుతాం. దీని కోసమే ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోంది. దీని కారణంగా రైళ్లు, కార్లు నడుపుతున్నారనే చర్చ జరుగుతోంది. గ్రీన్ హైడ్రోజన్ ఉత్పత్తి చేయడానికి హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ నీటి నుంచి వేరు చేయబడతాయి. ఈ ప్రక్రియలో ఎలక్ట్రోలైజర్ ఉపయోగించబడుతుంది. ఎలక్ట్రోలైజర్ పునరుత్పాదక శక్తిని ఉపయోగిస్తుంది. ఇందులో సౌర, పవన శక్తి రెండూ ఉంటాయి.
ఎందుకీ ఆసక్తి పెరుగుతోంది
హైడ్రోజన్ ఇంధనంపై ప్రభుత్వానికి ఆసక్తి పెరగడానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. వాస్తవానికి హైడ్రోజన్ అనేతి ఓ అద్భుతమైన ఇంధనం. దీని శక్తి ఇతర ఇంధనాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది. అలాగే ఇది చౌకగా లభించడం మాత్రమే కాదు తేలికగా కూడా ఉంటుంది. నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, 1 కిలోల హైడ్రోజన్ దాదాపు 4.5 లీటర్ల డీజిల్‌కు సమానం. ఇలాంటి సమయంలో.. పెరుగుతున్న పెట్రోల్ , డీజిల్ ధరల మధ్య, ఇది ఓ మంచి ఎంపికగా చెప్పవచ్చు. హైడ్రోజన్ ఇంధనం ఒక ప్రయోజనం ఏంటంటే ఇది కాలుష్యాన్ని చాలా వరకు నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది. ఇందులో పొగకు బదులు H2O బయటకు వస్తుంది. అంటే నీరు దీనిని నుంచి బయటకు వస్తుంది. ఈ నీరు కూడా కాలుష్యమైనది కాదు.. ప్రకృతికి అవసరమైనది.
ఇది కాకుండా, చాలా మంది నిపుణులు ఎలక్ట్రిక్ ప్రతిదానికీ ఉపయోగించలేరని అంటారు. ఎందుకంటే, విద్యుత్తు ఉత్పత్తికి కూడా చాలా ఖర్చు అవుతుంది. దీనిని ఉత్పత్తి చేయడంలో కొంత కాలుష్యం ఏర్పడుతుంది. గ్యాస్ కొన్ని పారిశ్రామిక ప్రక్రియ, భారీ రవాణా కోసం ఉపయోగించవచ్చు. పునరుత్పాదక హైడ్రోజన్ ఇందులో ఉత్తమమైన వాయువు. ఇది పూర్తిగా శుభ్రంగా ఉంటుంది. ఈ కారణంగానే గ్రీన్ హైడ్రోజన్ పై మోదీ ప్రభుత్వంతో స్పెషల్ ఫోకస్ పెట్టింది. ఇందు కోసం వీటితో తయారు చేసిన వాహనాలను భారత్ స్వయంగా ఉత్పత్తి చేస్తోంది.
హైడ్రోజన్ ఇంధనంతో రైలు ఎలా నడుస్తుంది
హైడ్రోజన్ నిండిన ట్యాంక్‌తో రైలు 1000 కిలోమీటర్ల వరకు ప్రయాణించగలదు. హైడ్రోజన్ రైళ్ల కోసం మార్పిడి చేసిన కంబషన్‌ ఇంజిన్లను వాడే వీలుంది. అయితే ఎక్కువగా హైడ్రోజన్ ఫ్యూయెల్‌ సెల్స్‌ను ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇందులో విద్యుత్‌రసాయన ప్రక్రియ జరుగుతుంది. హైడ్రోజన్ ఇంధనం ఆక్సిజన్‌తో చర్య జరపడం ద్వారా విద్యుదుత్పత్తి జరుగుతుంది. ఈ కరెంటును మోటారుకు ఫీడ్‌ చేస్తారు. తద్వారా రైలు నడుస్తుంది. ఈ చేయడం వల్ల ఇందులో నుంచి కేవలం నీరు, ఆవిరి బయటకు వస్తాయి. అది రైలు పైకప్పుపై ఆక్సిజన్‌తో పాటు హైడ్రోజన్ నిల్వ చేయబడుతుంది. రైళ్ల నడుస్తున్నప్పుడు ఇందులో నుంచి ఆవిరి, నీరు మాత్రమే బయటకు వస్తుంది. రైలు ఆపరేషన్ సమయంలో ఉత్పన్నమయ్యే వేడి రైలు హీటింగ్, ఎయిర్ కండిషనింగ్ సిస్టమ్‌లకు శక్తినివ్వడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.
మరిన్ని సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ వార్తల కోసం
