మయన్మార్ మరో ‘శ్రీలంక’ కానుందా.. నిత్యావసరాల కొరతతో ప్రజల ఇబ్బందులు.. డ్రాగన్ హస్తం కోసం ఎదురుచూపులు
మయన్మార్ విదేశీ రుణం ప్రస్తుతం $10-11 బిలియన్ల మధ్య ఉంది. కొన్ని అంచనాల ప్రకారం మయన్మార్ రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించడానికి సరిపోయే సొమ్ము లేదు. దేశంలో అందుబాటులో ఉన్న మొత్తం విదేశీ మారకద్రవ్యాన్ని సమీకరించాలనే వింత ఆదేశాన్ని..
విదేశాల నుంచి వచ్చిన విదేశీ కరెన్సీని స్థానిక కరెన్సీగా మార్చుకోవాలని ఈ నెల పౌరులందరికీ ఆ దేశ సెంట్రల్ బ్యాంక్ పిలుపునిచ్చిన తర్వాత శ్రీలంక తరహా ఆర్థిక పతనం లేదా పాకిస్థాన్ తరహా ఆర్థిక సంక్షోభం పెరిగే అవకాశం ఉందని మయన్మార్‌లో భయాందోళనలు నెలకొన్నాయి. కాగా, ఫిబ్రవరి 2021 తిరుగుబాటు తరువాత పాశ్చాత్య ఆంక్షలు, కోవిడ్ మహమ్మారి దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థపై ప్రభావం చూపడంతో మయన్మార్ విదేశీ నిల్వలు బాగా క్షీణించాయని, విదేశీ రుణాలు మరింత పెరిగాయని తెలుస్తోంది. దేశాన్ని పాలించే సైనికులు మరిన్ని చైనా దేశం నుంచి వచ్చే నిధులతో మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టును రూపొందించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. చైనా కంపెనీలకు గనులు, ఇతర లాభదాయక వ్యాపారాలను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి అనుమతిస్తున్నారు. శ్రీలంక లేదా పాకిస్తాన్ తరహా సంక్షోభం ఏర్పడితే చైనీయులు వారికి బెయిల్ ఇస్తారనే ఆశతో ఇలా చేస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఇతర విదేశీ పెట్టుబడిదారులు దేశం నుంచి వైదొలగుతున్నప్పటికీ, సైనిక పాలనను వ్యతిరేకిస్తున్న బర్మీస్ యోధులు చైనా వ్యాపార ప్రయోజనాలను ఎక్కువగా లక్ష్యంగా చేసుకుంటున్నారు.
సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆదేశం..
పౌరులందరూ తమ విదేశీ కరెన్సీని బర్మీస్ క్యాట్‌లోకి మార్చుకోవాలని ఏప్రిల్ ప్రారంభంలో మయన్మార్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆదేశించింది. అయితే, ఈ నిర్ణయం మిలటరీ ప్రభుత్వానికి చాలా అవసరమైన విదేశీ మారకద్రవ్యాన్ని సమకూర్చడంలో సహాయపడిందా అనేది ఇంకా స్పష్టంగా తెలియలేదు.
ఫిబ్రవరి 2021 సైనిక తిరుగుబాటుకు రెండు నెలల ముందు, మయన్మార్ ఫారెక్స్ నిల్వలు 7.8 బిలియన్ డాలర్లుగా ఉన్నాయి. (డిసెంబర్ 2020 నాటికి). సైనిక పాలకులు ఫారెక్స్ నిల్వలపై ప్రస్తుత డేటాను అందించలేకపోవడంతో అంతా గందరగోళంగా తయారైంది. అయితే దేశంలోని బ్యాంకింగ్, వ్యాపార వర్గాలు కోవిడ్ మహమ్మారి ప్రభావం, పాశ్చాత్య ఆంక్షల కారణంగా బాగా క్షీణించాయని చెబుతున్నాయి.
మయన్మార్ విదేశీ రుణం ప్రస్తుతం $10-11 బిలియన్ల మధ్య ఉంది. కొన్ని అంచనాల ప్రకారం మయన్మార్ రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించడానికి సరిపోయే సొమ్ము లేదు. దేశంలో అందుబాటులో ఉన్న మొత్తం విదేశీ మారకద్రవ్యాన్ని సమీకరించాలనే వింత ఆదేశాన్ని, ప్రముఖ మయన్మార్ విశ్లేషకుడు బెర్టిల్ లింట్నర్ “ఆర్థిక ఆత్మహత్య”గా అభివర్ణించారు. మయన్మార్ పరిణామాలను అనుసరిస్తున్న ఆర్థికవేత్తలు, చైనీయులు తమ ఇతర స్నేహితులైన పాకిస్తాన్‌తోపాటు శ్రీలంకలోనూ నిత్యావసరాల కొరతకు దారితీస్తుందని అంటున్నారు.
మిలిటరీ జుంటా ఆదేశం.. క్షీణించిన విదేశీ మారక నిల్వలను పెంచడమే కాకుండా, జుంటా వ్యతిరేక కార్యకర్తలు, పౌర సమాజ సమూహాలను విదేశీ దాతలు, బహిష్కృత సమూహాల నుంచి నిధులు పొందకుండా నిరోధించడం కూడా లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
ఫారెక్స్ మాప్-అప్ ఆదేశాన్ని బ్యాంక్ జారీ చేసిన మూడు రోజులలోనే సీనియర్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ అధికారిని కాల్చివేశారు. దీంతో ఈ చర్యపై ప్రజల ఆగ్రహం స్పష్టంగా కనిపించింది. ఫిబ్రవరి 2021 సైనిక తిరుగుబాటు తర్వాత జనరల్‌లచే ఆ స్థానంలో నియమించిన సెంట్రల్ బ్యాంక్ డిప్యూటీ గవర్నర్ థాన్ థా స్వే దాడి నుంచి బయటపడ్డారు. డాలర్‌కు 1,850 క్యాట్‌ల అధికారిక మారకపు రేటు కంటే డాలర్ మార్కుకు 2000 క్యాట్‌ను దాటి స్థిరంగా పెరిగిన బ్లాక్ మార్కెట్ రేటు కంటే చాలా తక్కువగా ఉంది.
క్యాట్ ఖాతాలను కలిగి ఉన్నవారు వారానికి కేవలం 500,000 లేదా US $250 కంటే తక్కువ మొత్తాన్ని మాత్రమే విత్‌డ్రా చేసుకోవచ్చనే ప్రస్తుత మిలటరీ జుంటా నియమం అగ్నికి ఆజ్యం పోసింది. అన్ని విదేశీ హోల్డింగ్‌లను స్థానిక కరెన్సీగా మార్చడానికి సెంట్రల్ బ్యాంక్ వద్ద తగినంత క్యాట్ నిల్వలు ఉన్నాయా లేదా అనే దానిపై మరింత ఆందోళనకరమైన ప్రశ్న తలెత్తుతుంది.
దేశంలోని అనేక ప్రాంతాలలో అంతర్యుద్ధ పరిస్థితుల కారణంగా సైన్యం వైమానిక శక్తిని, భారీ ఆయుధాలను ఉపయోగించి బర్మీస్ జాతి ఆధిపత్య ప్రాంతాలలో ప్రజా తిరుగుబాటును అణచివేయడంతో పాటు, జాతి మైనారిటీల ఆధిపత్య ప్రాంతాలలో తిరుగుబాటును అణిచివేస్తోంది. అయితే, ఈ తిరుగుబాటు కారణంగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తి దారుణంగా పడిపోయింది.
చైనాపై ఆగ్రహం..
అధ్వాన్నమైన ఆర్థిక పరిస్థితి, క్రూరమైన సైనిక అణచివేతపై ప్రజల ఆగ్రహం కేవలం సైనిక పాలకులపైనే కాకుండా, స్టేట్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ కౌన్సిల్ (SAC) అని పిలుచుకునే జుంటాకు మద్దతు ఇస్తున్న చైనాపై కూడా ఎక్కువగా దృష్టి సారిస్తోంది.
ఫిబ్రవరి 2021 తిరుగుబాటు తర్వాత జపనీయుల వంటి ఇతర విదేశీ పెట్టుబడిదారులు ఉపసంహరించుకోవడం ప్రారంభించినప్పటికీ, SAC పదిహేను కంటే ఎక్కువ $ 4.8 బిలియన్ల విలువైన చైనా ప్రాజెక్టులను క్లియర్ చేసింది. మయన్మార్‌లో పనిచేస్తున్న 180 జపనీస్ కంపెనీలలో దాదాపు 20 ఇప్పటికే వైదొలిగాయి. సెంట్రల్ బ్యాంక్ అన్ని ఫారెక్స్ హోల్డింగ్‌లను మోప్ అప్ చేయాలనే నిర్ణయం విదేశీ పెట్టుబడిదారులను మరింత ఆందోళనకు గురి చేసింది. కాబట్టి 2022లో దాదాపు ఆరు బిలియన్ల యూఎస్ డాలర్ల విదేశీ పెట్టుబడులు వస్తాయని ఆశిస్తున్నట్లు జుంటా వాదనలు పూర్తిగా చైనా పెట్టుబడులను ఆధారం చేసుకుని ఉన్నాయని తెలుస్తోంది.
జపాన్ రాయబార కార్యాలయం ఇప్పటికే SAC మిలిటరీ జుంటాకు ఒక లేఖను పంపింది. “మయన్మార్‌లో పనిచేస్తున్న జపనీస్ కంపెనీలు కొత్త నిబంధనలను అనుసరించడంలో తీవ్రమైన సవాళ్లను ఎదుర్కొంటాయి. ఇది దేశంలో తమ వ్యాపారాలను కొనసాగించడంలో ఇబ్బందులను కలిగిస్తుంది. ఇది కూడా హానికరం.” అంటూ ఆ లేఖలో పేర్కొంది.
సింగపూర్ రాయబార కార్యాలయం కూడా దాదాపు ఇదే ప్రకటన విడుదల చేసింది. రెండు రాయబార కార్యాలయాలు మయన్మార్‌లో విదేశీ పెట్టుబడులను అందించే అగ్రశ్రేణి సంస్థలలో తమ దేశాలకు చెందిన కంపెనీలకు మినహాయింపులను అభ్యర్థించాయి. మయన్మార్‌లో చైనా తర్వాత జపాన్, సింగపూర్ అతిపెద్ద విదేశీ పెట్టుబడిదారులుగా ఉన్నాయి.
ఇప్పటికే డజను వ్యాపార సమూహాలు – వాటిలో ఫ్రెంచ్ మయన్మార్ ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్, ఆస్ట్‌చామ్ మయన్మార్, యూరోచామ్ మయన్మార్, మయన్మార్‌లోని బ్రిటిష్ ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్, జర్మన్ మయన్మార్ బిజినెస్ ఛాంబర్ – కొత్త విదేశీ కరెన్సీ నియమం తగ్గిపోతున్నట్లు ఒక సంయుక్త ప్రకటన విడుదల చేసింది. మయన్మార్ ప్రజల జీవన ప్రమాణాలు, విదేశీ వ్యాపార కార్యకలాపాలను నిలిపివేస్తాయి. విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడుల ప్రవాహాన్ని నిలిపివేస్తాయి. ఇతర దేశాలతో వాణిజ్య ఉద్రిక్తతలు సృష్టిస్తున్నాయి. విదేశీ కరెన్సీల వినియోగంపై పరిమితి, “ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థ, ప్రపంచ దేశాల నుంచి మయన్మార్‌ను దూరం చేస్తుంది” అంటూ అందులో పేర్కొన్నారు.
ILO నివేదిక..
జనవరి 2022లో, ఇంటర్నేషనల్ లేబర్ ఆర్గనైజేషన్ (ILO) నివేదిక ప్రకారం మయన్మార్ ఆర్థిక పతనం అంచున ఉంది. ఫిబ్రవరి 2021 తిరుగుబాటు తర్వాత దేశంలో ఎనిమిది శాతం ఉపాధి కుంచించుకుపోయిందని, 1.6 మిలియన్ల ఉద్యోగాలు కోల్పోయారని పేర్కొంది. దేశంలోని నిర్మాణ, రెడీమేడ్ గార్మెంట్, టూరిజం రంగాలు ఎక్కువగా దెబ్బతిన్న లిస్టులో ఉన్నాయి. దీంతో విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు భారీగా పడిపోయాయని తెలిపింది.
ఒక నెల క్రితం, యునైటెడ్ నేషన్స్ డెవలప్‌మెంట్ ప్రోగ్రామ్ (UNDP) ఒక ప్రకటన విడుదల చేసింది. “2022 ప్రారంభంలో, మయన్మార్ 55 మిలియన్ల జనాభాలో దాదాపు సగం మంది అంటే దాదాపు 25 మిలియన్ల మంది – జాతీయ దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన జీవిస్తారని అంచనా వేసింది. అయితే, దేశంలో పేదరికం సంఖ్య 2005 నుంచి భారీగా పెరిగింది.”
సెప్టెంబరు 2021తో ముగిసే సంవత్సరానికి మయన్మార్ ఆర్థిక వ్యవస్థ 18 శాతం క్షీణించింది. ప్రస్తుతం విదేశీ మారక నిల్వలను పెంచే చర్య కారణంగా పరిస్థితి మరింత దిగజారుతోంది. దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థపై తాజా ఆదేశం ప్రభావాన్ని కూడా లెక్కిస్తే.. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఒక శాతం వృద్ధి కోసం UN అంచనాలను త్వరలో మార్చే ఛాన్స్ ఉంది.
శ్రీలంక దారిలోనే..
ఏది ఏమైనప్పటికీ, శ్రీలంక తరహా సంక్షోభం ఏర్పడితే, బీజింగ్ కాపాడుతుందనే ఆశతో బర్మీస్ జనరల్స్ ఉన్నారు. మిలటరీ జుంటాను దించాలని పోరాడుతున్న మయన్మార్ ప్రజాస్వామ్య అనుకూల సమూహాలను ఇది ఖచ్చితంగా కలవరపెడుతోంది. పీపుల్ డిఫెన్స్ ఫోర్సెస్ (PDF), సమాంతర నేషనల్ యూనిటీ గవర్నమెంట్ (NUG) సైనిక విభాగం, ప్రాజెక్ట్‌లను మూసివేయకపోతే దేశంలోని వాయువ్య ప్రాంతంలో చైనా మద్దతు ఉన్న గనులపై దాడి చేస్తామని బెదిరించింది. లాభాలు జేబులకు చేరుస్తున్నాయని పేర్కొంది. 16 మయన్మార్ తిరుగుబాటు గ్రూపులు ఇటీవల ఒక సంయుక్త ప్రకటన విడుదల చేస్తూ మైనింగ్ ద్వారా వచ్చే ఆదాయం సీనియర్ మయన్మార్ మిలటరీ అధికారులు, స్నేహితుల జేబులకు చేరుకుంటుందని పేర్కొంది. ఈ ప్రాజెక్టులను మూసివేయకుంటే దాడులు చేస్తామని పీడీఎఫ్ ప్రతినిధి హెచ్చరించారు.
తిరుగుబాటు తర్వాత నెలల్లో ప్రదర్శనకారులచే 30 కంటే ఎక్కువ చైనా ఆధ్వర్యంలో నడుపుతున్న కర్మాగారాల్లో దాడులు చేశారు. తర్వాత, మయన్మార్‌లోని రఖైన్ తీరంలో చైనా నిధులతో కూడిన ఓడరేవుపై, గ్యాస్ పైప్‌లైన్‌పై PDF ఆఫ్‌టేక్ స్టేషన్‌పై దాడి చేసింది. ఆ తర్వాత చైనాకు చెందిన నికెల్ ప్రాసెసింగ్ ప్లాంట్‌పై దాడి జరిగింది. మయన్మార్‌లోని ఆందోళన చెందిన చైనా రాయబార కార్యాలయం చైనా ప్రయోజనాలపై సాయుధ దాడులను నిరోధించే తీరని ప్రయత్నంలో NUGని సంప్రదించడానికి ప్రయత్నించింది. ఇప్పటివరకు 1,700 అధికారిక మరణాలకు దారితీసిన అణిచివేతకు బీజింగ్‌ను బాధ్యులను చేసింది.
Also Read: రష్యా, ఉత్తర కొరియాల నోటి వెంట అణ్వాయుధాల మాట! ఉత్తుత్తి బెదిరింపులా? నిజంగానే ప్రయోగిస్తాయా?