
యంత్రాలను ఉపయోగించకుండా సాంప్రదాయ చేనేత పద్ధతులను ఉపయోగించి తయారు చేయబడిన వస్త్రం చేనేత. వీటిని పత్తి, పట్టు, ఉన్ని వంటి సహజ పదార్ధాల నుంచి తయారు చేస్తారు. కాలక్రమంలో వచ్చిన మార్పుల్లో భగంగా వీటి డిజైన్స్ లో కూడా మార్పులు వచ్చాయి.

పైథాని చీర: ఇది మహారాష్ట్రలోని ఔరంగాబాద్ జిల్లా 'పైథానా' గ్రామంలో తయారైన ప్రత్యేకమైన చీర. 'పైథాని' చేనేత చీరలకు ప్రధాన కేంద్రంగా ఉంది. చేతితో నేసిన ఈ పైథాని పట్టు చీరలు శక్తివంతమైన రంగులు, క్లిష్టమైన డిజైన్లతో పాటు నెమలి డిజైన్స్ కు ప్రసిద్ధి చెందినవి. 40 అంగుళాల చీరను కలిగి ఉంటాయి. అయితే కాలక్రమేణా వీటి రంగులు, డిజైన్లలో స్వల్ప మార్పులు వచ్చాయి. పైథాని చీరల పల్లు విశాలంగా ఉండి బంగారం, పట్టు దారాలలో తయరు చేస్తారు.

కంజీవరం చీరలు: తమిళనాడులోని కాంచీపురంలో తయారు చేయబడిన చేనేత పట్టు చీరలు ప్రత్యేకమైనవి ఎందుకంటే అవి స్వచ్ఛమైన పట్టు దారాలతో తయారు చేస్తారు. వీటిని కాంచీపురం చీరలు, కంజీవరం చీరలు అని కూడా పిలుస్తారు. కంచిపూర్ గ్రామానికి చెందిన స్థానికులు ఈ చీరను నేయడంలో ప్రావీణ్యం సంపాదించారు. ఈ చీరలో ఆలయ డిజైన్, దివ్య జంతువు 'యాలి' చిత్రం, నెమలి డిజైన్లు చీరకు అందాన్ని ఇనుమడింపజేస్తాయి. మన్నిక, పల్లులో ఉపయోగించే విరుద్ధమైన శక్తివంతమైన రంగులతో పాటు స్వచ్ఛమైన మల్బరీ సిల్క్ తో నేసిన చీరలుగా ప్రసిద్దిగంచాయి.

పోచంపల్లి చీరలు: ఇవి తెలంగాణలోని భూదాన్ పోచంపల్లి ప్రాంతానికి చెందినవి. వీటి శక్తివంతమైన రంగులకు ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఇకాట్ డైయింగ్ టెక్నిక్ ఉపయోగించి నేస్తారు. మ్యాథ్స్ లోని రేఖాగణిత నమూనాలతో ఇకత్ డైయింగ్ టెక్నిక్ తో ప్రకాశవంతమైన రంగులతో ఆకట్టుకుంటాయి.

పటోలా చీరలు: గుజరాత్లోని పటాన్లో తయారు చేయబడిన డబుల్ ఇకత్ నేసిన చీరలు. ఇవి శక్తివంతమైన రంగులు, క్లిష్టమైన నమూనాతో ప్రసిద్ధి చెందాయి. దీని ఫాబ్రిక్ రెండు వైపులా ఒకేలా ఉంటుంది. ఈ చీరలు విలాసానికి చిహ్నం. అత్యంత మన్నికైన ఈ చీరలు ఒకప్పుడు కుటుంబ వారసత్వంగా భావించేవారు. కులీనులు, రాయల్టీలు మాత్రమే ధరించేవారు.

ఇలకల్ చీర: ఈ ఇలకల్ చీర కర్ణాటకలోని బాగల్కోట్ జిల్లా ఇలకల్లో చేనేత వస్త్ర కళాకారులూ తయారు చేసే కాటన్ చీర. ఎనిమిదో శతాబ్దానికి చెందిన ఇలకల్ చీర నేటికీ అంతే ప్రజాదరణ పొందింది. ఈ చీర బాడీ కాటన్ తో తయారు చేస్తారు. చీర అంచుకు సిల్క్ దారంతో అందాలను జోడిస్తారు.

భాగల్పురి చీరలు: భాగల్పురి చీరలను టస్సార్ సిల్క్ చీరలు అని కూడా పిలుస్తారు. ఇవి బీహార్లోని భాగల్పూర్ నుండి వచ్చాయి. ఈ చీరలు వాటి ప్రత్యేకమైన ఆకృతి , సహజ అనుభూతికి ప్రసిద్ధి చెందాయి, తరచుగా చేతితో చిత్రించిన నమూనాలు , డిజైన్లతో అందంగా ఉంటాయి.

బనారసీ చీరలు: ఆకృతి, బంగారం, వెండి బ్రోకేడ్ పనికి ప్రసిద్ధి చెందాయి బనారసి చీరలు. వారణాసిలో పుట్టిన ఈ చీరలు పెళ్లి , శుభ కార్యాల్లో తప్పనిసరిగా ఉండాలి. పట్టుతో తయారు చేస్తారు. అందమైన అల్లికలు, పూలు, ఆకులు తీగలతో ఆకట్టుకుంటాయి.