Budget 2024: ఎన్నికల సంవత్సరంలో బడ్జెట్‌ను రెండుసార్లు ఎందుకు సమర్పిస్తారు?
కొత్త ప్రభుత్వంలో అధికార మార్పిడికి ఎప్పుడూ అవకాశం ఉంటుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో కొత్త ప్రభుత్వం వస్తే పాత ప్రభుత్వ విధానాలను కూడా మార్చవచ్చు. ఈ కారణంగా ఎన్నికల సంవత్సరంలో బడ్జెట్‌ను ఎప్పుడూ రెండుసార్లు సమర్పిస్తారు. ఫిబ్రవరిలో ప్రభుత్వం మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతోంది. అదే సమయంలో, ఎన్నికల తర్వాత ఏ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చినా, రెండోది పూర్తి బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తుంది..
దేశ బడ్జెట్‌కు మరికొద్ది రోజులు మాత్రమే సమయం ఉంది. 2024 సంవత్సరం ప్రారంభమైంది. ఫిబ్రవరి 1 న ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తారు. ఈ సంవత్సరం దేశ బడ్జెట్ చాలా ప్రత్యేకంగా ఉంటుంది. ప్రజలు కూడా ఆర్థిక మంత్రిపై చాలా అంచనాలు పెట్టుకున్నారు. ఈ ఏడాది లోక్‌సభ ఎన్నికలు కూడా జరగనున్నాయి కాబట్టి ఈసారి బడ్జెట్‌ను రెండు సెషన్‌ల్లో ప్రవేశపెట్టనున్నారు. సరళమైన భాషలో వివరిస్తే ఫిబ్రవరి 1న మధ్యంతర బడ్జెట్ వస్తుంది.
ఈ ఏడాది ఎన్నికలు జరగనున్న నేపథ్యంలో బడ్జెట్‌పై ప్రజల్లో అంచనాలు భారీగా పెరిగాయి. అయితే ఎన్నికల సంవత్సరంలో బడ్జెట్‌ను రెండుసార్లు ఎందుకు సమర్పిస్తారు? దేశంలో ఇప్పటివరకు ఎన్నిసార్లు మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను సమర్పించారో మీకు తెలుసా?
స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుండి భారతదేశంలో 91 బడ్జెట్లు సమర్పించబడ్డాయి. అలాగే వాటిలో 14 మధ్యంతర బడ్జెట్లు. ఈ ఏడాది ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ తన తొలి మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. అలా చేసిన మొదటి మహిళా ఆర్థిక మంత్రి కూడా.
కొత్త ప్రభుత్వంలో అధికార మార్పిడికి ఎప్పుడూ అవకాశం ఉంటుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో కొత్త ప్రభుత్వం వస్తే పాత ప్రభుత్వ విధానాలను కూడా మార్చవచ్చు. ఈ కారణంగా ఎన్నికల సంవత్సరంలో బడ్జెట్‌ను ఎప్పుడూ రెండుసార్లు సమర్పిస్తారు. ఫిబ్రవరిలో ప్రభుత్వం మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతోంది. అదే సమయంలో, ఎన్నికల తర్వాత ఏ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చినా, రెండోది పూర్తి బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తుంది.
మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆదాయంతో పాటు అన్ని ఖర్చుల వివరాలు ఉంటాయి. ఇది కాకుండా, ప్రభుత్వ ఆర్థిక లోటు గురించి కూడా సమాచారం అందించింది. అలాగే ఓటు ఆన్ అకౌంట్ గురించి మాట్లాడితే అందులో ప్రభుత్వ ఖర్చుల సమాచారం మాత్రమే ఇచ్చారు.
ఇందులో ప్రభుత్వ ఆదాయాన్ని పేర్కొనలేదు. చాలా సార్లు ప్రజలు ఓటు ఆన్ అకౌంట్, మధ్యంతర బడ్జెట్ ఒకటే అని భావిస్తారు కానీ రెండూ వేర్వేరుగా ఉంటాయి. రెండు బడ్జెట్ల సమానత్వం గురించి మాట్లాడినట్లయితే, ప్రధాన విధాన ప్రకటనలు లేవు. మధ్యంతర బడ్జెట్, ఓట్‌ ఆన్ అకౌంట్ రెండూ కొన్ని నెలలు మాత్రమేనని.