Railway Safety: రైలు ప్రమాదం జరిగినప్పుడు ఏ రంగు బోగీలు సురక్షితం? ప్రయాణికులు తప్పక తెలుసుకోవాల్సిన నిజాలు!
మనం రైలు ప్రయాణం చేసేటప్పుడు నీలం, ఎరుపు, ఆకుపచ్చ రంగుల్లో భోగీలను చూస్తుంటాం. కేవలం అందం కోసం మాత్రమే ఈ రంగులు వేశారని అనుకుంటే పొరపాటే! ప్రతి రంగు వెనుక ఒక బలమైన సాంకేతిక కారణం ఉంది. టెక్నాలజీని తెలిపే రంగులు ఇవి. భారతీయ రైల్వేలో కోచ్ రంగును బట్టి ఆ రైలు ఎంత వేగంతో వెళ్తుంది? అది ఎంత సురక్షితం? అనేది మనం సులభంగా కనిపెట్టవచ్చు. ఆ రంగుల రహస్యాలు మీ కోసం..
భారతీయ రైల్వేలో మనం చూసే వివిధ రంగుల భోగీలు కేవలం రంగుల కోసం వేసినవి కావు. ప్రతి రంగుకు ఒక ప్రత్యేకమైన సాంకేతికత మరియు కారణం ఉంది. ఆ వివరాలు ఇక్కడ సరళంగా ఉన్నాయి. మనకు రైల్వే స్టేషన్లలో ఎక్కువగా నీలం రంగు బోగీలు కనిపిస్తాయి. వీటిని ‘ఐసీఎఫ్’ (ICF) కోచ్లు అంటారు. ఇవి ఇనుముతో తయారవుతాయి మరియు వీటికి ఎయిర్ బ్రేకులు ఉంటాయి. ఇవి సాధారణంగా గంటకు 70 నుండి 140 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణించే మెయిల్ ఎక్స్ప్రెస్ లేదా సూపర్ ఫాస్ట్ రైళ్లలో ఉంటాయి.
ఇక ఎరుపు రంగు బోగీలను ‘ఎల్ హెచ్ బి’ (LHB) కోచ్లు అంటారు. ఇవి జర్మనీ సాంకేతికతతో తయారైనవి. ప్రస్తుతం వీటిని పంజాబ్లోని కపుర్తలాలో తయారు చేస్తున్నారు. ఇవి అల్యూమినియంతో తయారు చేయడం వల్ల చాలా తేలికగా ఉంటాయి మరియు డిస్క్ బ్రేకులను కలిగి ఉంటాయి. ఇవి గంటకు 200 కిలోమీటర్ల వేగంతో కూడా వెళ్లగలవు, అందుకే వీటిని రాజధాని, శతాబ్ది వంటి వేగవంతమైన రైళ్లలో ఉపయోగిస్తారు.
వీటితో పాటు ఆకుపచ్చ రంగు బోగీలను ‘గరీబ్ రథ్’ రైళ్లలో వాడతారు. పాత కాలంలో మీటర్ గేజ్ రైళ్లకు గోధుమ రంగును, నారో గేజ్ రైళ్లకు లేత రంగులను ఉపయోగించేవారు.
బోగీలపై ఉండే చారల (Stripes) అర్థం
రైలు బోగీల చివరి కిటికీ పైన కొన్ని రంగుల చారలు ఉంటాయి. ఇవి ప్రయాణికులకు చాలా ఉపయోగపడతాయి:
తెల్లని చారలు: నీలం రంగు బోగీలపై తెల్లని చారలు ఉంటే, అది ‘జనరల్’ లేదా అన్రిజర్వ్డ్ కోచ్ అని అర్థం.
ఆకుపచ్చ చారలు: గ్రే రంగు కోచ్లపై ఆకుపచ్చ చారలు ఉంటే, అవి కేవలం మహిళలకు మాత్రమే కేటాయించిన బోగీలు.
ఎరుపు చారలు: గ్రే రంగు కోచ్లపై ఎరుపు చారలు ఉంటే, అవి లోకల్ రైళ్లలోని (EMU/MEMU) ఫస్ట్ క్లాస్ కంపార్ట్మెంట్లను సూచిస్తాయి.
ఈ గుర్తులు ప్రయాణికులు రైలు ప్లాట్ఫారమ్ మీదకు రాగానే తమకు కావలసిన బోగీని సులభంగా వెతుక్కోవడానికి సహాయపడతాయి.
ఎరుపు రంగు (LHB) కోచ్లు ఎందుకు సురక్షితం?
యాంటీ టెలిస్కోపిక్ సాంకేతికత (Anti-Telescopic Technology): ప్రమాదం జరిగినప్పుడు లేదా రైలు పట్టాలు తప్పినప్పుడు, పాత నీలం రంగు బోగీలు ఒకదానిపై ఒకటి ఎక్కి ప్రయాణికులకు తీవ్ర గాయాలయ్యేలా చేసేవి. కానీ ఎరుపు రంగు LHB కోచ్లలో ‘యాంటీ టెలిస్కోపిక్’ ఫీచర్ ఉంటుంది. దీనివల్ల ప్రమాద సమయంలో భోగీలు ఒకదానిపై ఒకటి ఎక్కవు (No piling up), తద్వారా ప్రాణనష్టం గణనీయంగా తగ్గుతుంది.
అధునాతన బ్రేకింగ్ వ్యవస్థ: వీటికి ‘డిస్క్ బ్రేక్’ (Disc Brakes) వ్యవస్థ ఉంటుంది. దీనివల్ల అత్యంత వేగంగా వెళ్తున్నప్పుడు కూడా రైలును చాలా తక్కువ దూరంలోనే సురక్షితంగా ఆపవచ్చు.
తక్కువ బరువు – ఎక్కువ పటిష్టత: ఇవి స్టెయిన్లెస్ స్టీల్ అల్యూమినియంతో తయారవుతాయి. ఇవి నీలం రంగు బోగీల కంటే తేలికగా ఉంటాయి, కానీ చాలా దృఢంగా ఉంటాయి. ఇవి గంటకు 160 నుండి 200 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణించినా స్థిరంగా (Stability) ఉంటాయి.
తక్కువ శబ్దం కుదుపులు: LHB కోచ్లలో ప్రయాణించేటప్పుడు లోపల శబ్దం చాలా తక్కువగా వస్తుంది. అలాగే ‘సెంటర్ బఫర్ కప్లర్’ (CBC) ఉండటం వల్ల రైలు ఆగినప్పుడు లేదా స్టార్ట్ అయినప్పుడు పెద్దగా కుదుపులు (Jerks) ఉండవు.
నీలం రంగు (ICF) కోచ్లతో పోలిక:
- నీలం రంగు (ICF): ఇవి పాత కాలపు టెక్నాలజీతో తయారైనవి. వీటికి గాలి బ్రేకులు (Air Brakes) ఉంటాయి. ప్రమాదాలు జరిగినప్పుడు ఇవి విడిపోవడమో లేదా ఒకదానిపై ఒకటి ఎక్కే అవకాశమో ఎక్కువగా ఉంటుంది. అందుకే రైల్వే శాఖ క్రమంగా వీటిని తొలగించి ఎరుపు రంగు బోగీలను ప్రవేశపెడుతోంది.
ప్రస్తుతం మీరు ప్రయాణించే రైలులో ఎరుపు రంగు బోగీలు ఉన్నాయంటే, మీరు అత్యంత ఆధునికమైన మరియు సురక్షితమైన కోచ్లలో ప్రయాణిస్తున్నారని అర్థం. వందే భారత్ వంటి రైళ్లలో అంతకంటే అధునాతనమైన సాంకేతికతను ఉపయోగిస్తున్నారు.