గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030తో గిరిజనులకు పరివర్తన కలిగించే క్షణంః కేంద్ర మంత్రి జువల్ ఓరం
భారతదేశంలో గిరిజన సంక్షేమానికి, ఆదివాసీల అభివృద్ధియే ధ్యేయంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం సంకల్ప దీక్ష చేపట్టింది. సామాజిక ఆర్థిక అసమానతలు, సాంస్కృతిక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్న వారికి చేయూతను అందిస్తోంది. అణగారిన వర్గాలను ఉద్ధరించడానికి ప్రభుత్వం విద్య, ఆరోగ్య సంరక్షణ కార్యక్రమాలు, నైపుణ్య అభివృద్ధితో సహా వివిధ కార్యక్రమాలను అమలు చేస్తోంది.
భారతదేశంలో గిరిజన సంక్షేమానికి, ఆదివాసీల అభివృద్ధియే ధ్యేయంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం సంకల్ప దీక్ష చేపట్టింది. సామాజిక ఆర్థిక అసమానతలు, సాంస్కృతిక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్న వారికి చేయూతను అందిస్తోంది. అణగారిన వర్గాలను ఉద్ధరించడానికి ప్రభుత్వం విద్య, ఆరోగ్య సంరక్షణ కార్యక్రమాలు, నైపుణ్య అభివృద్ధితో సహా వివిధ కార్యక్రమాలను అమలు చేస్తోంది. గిరిజన జనాభా ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలను పరిష్కరిస్తూ.. వారి సంప్రదాయాలను గౌరవించే సమగ్ర విధానంతో ముందుకు వెళ్తోంది. గిరిజనులు ఎక్కువగా నివసించే గ్రామాలు, తండాల్లో ఆది సేవా పర్వ్ – గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030 చారిత్రాత్మక దత్తత గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030 ప్రకటనను అక్టోబర్ 2, 2025న ప్రత్యేక గ్రామ సభలలో ఆమోదించారు.
ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద గిరిజన గ్రాస్రూట్స్ లీడర్షిప్ మిషన్ ను అన్ని రాష్ట్ర, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలోని ఒక లక్ష గ్రామాలు, తండాల్లో 11.5 కోట్ల పౌరులకు సాధికారత కల్పిస్తుంది. భారత ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ నాయకత్వంలో, భారత ప్రభుత్వం 2024 నవంబర్ 15 నుండి 2025 నవంబర్ 15 వరకు జన జాతీయ గౌరవ్ వర్ష్గా ప్రకటించింది. ఈ చారిత్రాత్మక వేడుకలో భాగంగా, గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ఆది కర్మయోగి అభియాన్ను ప్రారంభించింది. ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన అట్టడుగు నాయకత్వ మిషన్గా భావించడం జరుగుతోంది. ఇది 30 రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలోని ఒక లక్ష గ్రామాలు, తండలాల్లో 11.5 కోట్లకు పైగా గిరిజన పౌరులను చేరుకుంది. ఈ కార్యక్రమాన్ని ప్రధానమంత్రి 2025 సెప్టెంబర్ 17న మధ్యప్రదేశ్లోని ధార్లో అధికారికంగా ప్రారంభించారు.
2025 అక్టోబర్ 2న ప్రత్యేక గ్రామ సభల సందర్భంగా గిరిజన గ్రామాలు, తండాల వారి గిరిజన విజన్ 2030 ప్రకటనను అధికారికంగా ఆమోదించడం ద్వారా ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయి సాధించారు. ఈ భాగస్వామ్య ప్రక్రియ ప్రతి గిరిజన సమాజం రాబోయే దశాబ్దానికి దాని స్వంత అభివృద్ధి ప్రాధాన్యతలను నమోదు చేస్తుందని భావిస్తున్నారు. ఇది విక్షిత్ భారత్@2047తో అనుసంధానించడం జరిగింది. ఈ చొరవతో లక్ష గ్రామ విజన్లు, ఆది సేవా కేంద్రాలు పురోగతిలో ఉన్నాయి.
గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030 డిక్లరేషన్ ముఖ్య లక్షణాలు:
• కమ్యూనిటీ నేతృత్వంలోని అభివృద్ధి: స్థానిక అవసరాలు, అవకాశాలను గుర్తించడానికి గ్రామస్తులు ట్రాన్సెక్ట్ వాక్స్, ఫోకస్డ్ గ్రూప్ డిస్కషన్స్ (FGDs) గ్యాప్ అనాలిసిస్లో చురుకుగా పాల్గొన్నారు.
• గ్రామ స్థాయి ప్రాధాన్యతలు: ప్రతి డిక్లరేషన్ విద్య, ఆరోగ్యం, జీవనోపాధి, సామాజిక ఆర్థిక చేరిక మౌలిక సదుపాయాలలో కార్యాచరణ లక్ష్యాలను వివరించడం జరుగుతుంది.
• ప్రభుత్వ పథకాలతో ఏకీకరణ: PM JANMAN, ధర్తి ఆబా జంజాటియా గ్రామ్ ఉత్కర్ష్ అభియాన్ 2.0 ఇతర కేంద్ర రాష్ట్ర కార్యక్రమాల కింద రూట్ మ్యాప్ రూపొందించడం జరిగింది.
• సంస్థాగత యంత్రాంగం: ప్రతి గ్రామంలో ఆది సేవా కేంద్రాలను సింగిల్-విండో పౌర సేవా కేంద్రాలుగా ఏర్పాటు చేశారు. గ్రామస్తులు వారానికి ఒక గంట స్వచ్ఛంద సేవ (ఆది సేవా సమయం) అందిస్తారు.
• టెక్నాలజీ-ఎనేబుల్డ్ గవర్నెన్స్: AI-ఆధారిత ఆది వాణి యాప్ ప్రభుత్వ అధికారులను గిరిజన సంఘాలతో స్థానిక భాషలలో అనుసంధానిస్తుంది. రియల్-టైమ్ కమ్యూనికేషన్, చివరి-మైల్ పథకం డెలివరీని తెలియజేస్తుంది.
ఈ భాగస్వామ్య విధానం గ్రామాలను వాటి అభివృద్ధిలో చురుకైన సహ-సృష్టికర్తలుగా మార్చడానికి దోహదపడుతుంది. జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందిస్తుంది. ప్రతి పౌరుడి స్వరం వారి సమాజ భవిష్యత్తును రూపొందిస్తుంది.
భాగస్వామ్య స్థాయి (ఆది కర్మయోగి పోర్టల్లో అప్లోడ్ చేయబడిన డేటా ప్రకారం) విలేజ్ విజన్ 2030 లో సుమారు 300 జిల్లాలు, 46,040 గ్రామాలు, 78 లక్షలకు పైగా పాల్గొంటున్నాయి. 7.5 లక్షలకు పైగా ఆది సతి సహయోగి నిమగ్నమై ఉన్నారు. ఈ కాలంలో, ఆధార్, ఆయుష్మాన్ భారత్, పిఎం కిసాన్, పిఎం జన్ ధన్ వంటి వ్యక్తిగత అర్హత కార్డులను సృష్టించి 23 లక్షల మంది లబ్ధిదారులకు పంపిణీ చేశారు.
గ్రాస్రూట్స్ లీడర్షిప్ మోడల్ః
జూలై 10, 2025 నుండి, 20 లక్షల మంది సీనియర్ అధికారులు, స్వయం సహాయక సంఘాల మహిళలు గిరిజన యువత 7 రోజుల నివాస పాలన ప్రక్రియ ప్రయోగశాలల ద్వారా ఆది కర్మయోగులుగా శిక్షణ పొందారు.
• ప్రభుత్వ పథకాలు చివరి మైలు వరకు అందేలా చూసుకోండి
• శాఖాపరమైన వనరుల కలయికను ప్రోత్సహించండి
• పాలనలో గిరిజన వర్గాలను సమాన భాగస్వాములుగా చేర్చుకోండి
ఆది కర్మయోగి అభియాన్ ముఖ్యాంశాలు:
1. 20 లక్షల మందికి పైగా నిర్వాహకులు, అధికారులు, స్వయం సహాయక సంఘాల మహిళలు, యువత శిక్షణ పొందారు.
2. 1 లక్ష గ్రామాలు, 1 విజన్ – గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030 అధికారికంగా స్వీకరించడం జరిగింది.
3. 1 లక్ష ఆది సేవా కేంద్రాలు – వారపు ఆది సేవా గంటతో సింగిల్-విండో పౌర సేవా కేంద్రాల ఏర్పాటు.
4. గ్రామ నేతృత్వంలోని ఫిర్యాదుల పరిష్కారం – సమస్యల సకాలంలో పరిష్కారం పథకం అమలు.
“గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030ని స్వీకరించడం అనేది భారతదేశంలోని గిరిజన వర్గాలకు పరివర్తన కలిగించే క్షణమని గిరిజన వ్యవహారాల కేంద్ర మంత్రి జువల్ ఓరం అన్నారు. ఈ చొరవ ప్రతి గ్రామం దాని స్వంత అభివృద్ధి రోడ్మ్యాప్ను రూపొందించుకోవడానికి అధికారం ఇస్తుందన్నారు. ప్రజలచే, ప్రజల కోసం నిర్ణయాలు తీసుకుంటారు. ఇది స్థానిక పాలనను బలోపేతం చేస్తుంది. భాగస్వామ్యాన్ని పెంచుతుంది. అట్టడుగు స్థాయి ఆకాంక్షలను విక్షిత్ భారత్@2047 అనే దార్శనికతతో సహాపడుతుందని కేంద్ర మంత్రి శ్రీ జువల్ ఓరం అన్నారు.
ఆది సేవా కేంద్రాల స్థాపన, పాలనలో గ్రామస్తుల చురుకైన భాగస్వామ్యం ద్వారా, సేవల పంపిణీని పునర్నిర్వచిస్తున్నామని కేంద్ర గిరిజన వ్యవహారాల సహాయ మంత్రి దుర్గాదాస్ ఉయ్కే అన్నారు. ప్రత్యేక గ్రామ సభలు, ట్రాన్సెక్ట్ వాక్లు, FGDల వంటి భాగస్వామ్య యంత్రాంగాలు PM జన్ ధన్, PM కిసాన్ ఆయుష్మాన్ భారత్ వంటి పథకాలు ఎవరినీ వదిలిపెట్టకుండా ప్రతి ఇంటి గుమ్మానికి సమర్థవంతంగా చేరేలా చూస్తాయని కేంద్ర సహాయ మంత్రి దుర్గాదాస్ ఉయ్కే తెలిపారు.
“గిరిజన గ్రామ విజన్ 2030 డిక్లరేషన్ జవాబుదారీతనం సమ్మిళిత పాలనలో ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయిని సూచిస్తుంది. AI-ఆధారిత ఆది వాణి యాప్ వంటి సాంకేతికతను ఉపయోగించడం ద్వారా మరింత ప్రభుత్వ సేవలు విస్తృతమవుతాయిని గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి విభు నాయర్ పేర్కొన్నారు.
మరిన్ని జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..