జీఎస్టీ కొత్త ప్రణాళికపై బీజేపీయేతర రాష్ట్రాల అసంతృప్తి

వస్తు, సేవల పన్ను (జీఎస్టీ).. కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య చిచ్చు పెడుతున్నది. ప్రధాని నరేంద్రమోదీ ఇచ్చిన మాటను కేంద్ర సర్కారు తప్పుతుండటమే ఇందుకు కారణం. నష్టపరిహారం చెల్లిస్తామంటూ జీఎస్టీని అమల్లోకి తెచ్చిన కేంద్ర ప్రభుత్వం.. వసూళ్లు క్షీణించాయంటూ ఇప్పుడు చేతులెత్తేస్తోంది. జీఎస్టీ కొరతను తీర్చడానికి రాష్ట్రాలు రెండు ప్రతిపాదలను కేంద్రం శనివారం తీసుకువచ్చింది. జూన్ 2022 గడువుకు మించి పరిహార సెస్ పొడిగింపు ద్వారా తిరిగి చెల్లిస్తామంటోంది. అయితే ఈ ప్రతిపాదనకు అన్ని రాష్ట్రాల మద్దతు లభించలేదు. బిజెపియేతర రాష్ట్రాలు సోమవారం సమావేశమై ప్రణాళికను వ్యతిరేకిస్తూ ఒక వ్యూహాన్ని రూపొందిస్తున్నాయి.

ఈ వారం ప్రారంభంలో కేంద్రమంత్రి నిర్మలాసీతారామన్ ఆద్వర్యంలో జరిగిన జీఎస్టీ కౌన్సిల్ సమావేశంలో పలు కీలక నిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. ఈ చర్చలకు అనుగుణంగా, ఏప్రిల్ 2020 నుంచి జనవరి 2021 మధ్య రూ.3 లక్షల కోట్ల కొరతకు వ్యతిరేకంగా రాష్ట్రాలు రూ .97,000 కోట్లు రుణం తీసుకోవడానికి అనుమతించాలని ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతిపాదించింది.

ఈ ప్రతిపాదన ప్రకారం, కార్లు, శీతల పానీయాలు, పాన్ మసాలా, పొగాకు, బొగ్గుపై పరిహారం సెస్ నుండి మొత్తం ప్రిన్సిపాల్, వడ్డీ చెల్లించనుంది కేంద్రం. ఇది ప్రస్తుత జూన్ 2022 గడువుకు మించి పొడిగించబడుతుంది. దీనిని ఎంచుకున్న రాష్ట్రాలకు రుణాలు లభిస్తాయి ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేసిన రేటుతో వారి బ్యాలెన్స్ షీట్‌లో అప్పును జతచేస్తారు. రాబోయే సంవత్సరాల్లో ఎక్కువ రుణాలు తీసుకోవడానికి వారికి అవకాశం ఇస్తుంది.

రెండవ ప్రతిపాదన ప్రకారం, మొత్తం రుణాలు రూ .2.35 లక్షల కోట్లకు పెరిగాయి. అయా రాష్ట్రాలు మార్కెట్ నుండి రుణాలు తీసుకోవలసి ఉంటుంది. అంటే ఖర్చు ఎక్కువగా ఉంటుంది. మరీ ముఖ్యంగా, ఈ మార్గాన్ని ఎంచుకునే వారు మొత్తం వడ్డీ భారాన్ని భరించాల్సి ఉంటుంది. ఎందుకంటే ప్రధాన చెల్లింపు మాత్రమే సెస్ పరిధిలోకి వస్తాయి. దీంతో ఆయా రాష్ట్రాలు రుణాలు తీసుకునే హెడ్‌రూమ్‌ను వదులుకుంటారు.

“ఏ రాష్ట్రాలలోనూ సమస్య ఉండకూడదు, మాజీ ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ ఇచ్చిన నిబద్ధతను మేము గౌరవిస్తున్నాము. మొదటి ఎంపిక రుణం తిరిగి చెల్లించినప్పుడు రాష్ట్రాలు సెస్ యొక్క ప్రయోజనాలను పొందటానికి అనుమతిస్తుంది, ”అని కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ అధికారి ఒకరు చెప్పారు.

బిజెపియేతర పాలిత రాష్ట్రాలు మొదటి ఎంపికకు మద్దతు ఇవ్వడానికి సుముఖత వ్యక్తం చేశాయి. “మేము ఈ ప్రతిపాదనను అధ్యయనం చేస్తున్నాము, కాని ప్రైమా-ఫేసీ ఎంపిక ఒకటి రాష్ట్రాలకు ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది. కోవిడ్ -19 ప్రభావంతో రాష్ట్రాలు ఆర్థికంగా పూర్తిగా నష్టపోయాయని తెలిపాయి. ఈ భారాన్ని కేవలం రాష్ట్రాలే కాదు, కేంద్రం కూడా ఈ ఒత్తిడిని భరించాలని కోరాయి. అధిక రక్షణ వ్యయం వంటి ఇతర అవసరాలు కూడా ఉన్నాయి ”అని బీహార్ ఉప ముఖ్యమంత్రి సుశీల్ మోడీ చెప్పారు.

ప్రతిపక్ష పాలిత రాష్ట్రాలు రుణ భారాన్ని కేంద్రం చేపట్టాలని కోరుతున్నాయి. రుణాలు తీసుకోవడానికి సేవ చేయడానికి తమకు చాలా తక్కువ హెడ్‌రూమ్ ఉందని వాదించారు. అంతేకాకుండా, కేంద్రం తక్కువ ధరకు నిధులు సేకరించగలదని వారు వాదించారు.”నేను రుణాలు తీసుకోవలసిన రాష్ట్రాలకు అనుకూలంగా లేవు. రుణాలు తీసుకోవాలని కేంద్రాలు రాష్ట్రాలపై ఒత్తిడి తెస్తున్నాయి. మేము సోమవారం తెలియజేస్తామని జిఎస్‌టి కౌన్సిల్‌లో ఛత్తీస్‌గఢ్ మంత్రి టి ఎస్ సింగ్ డియో చెప్పారు. విభేదాల దృష్ట్యా, ఈ సమస్య త్వరలోనే జిఎస్‌టి కౌన్సిల్‌లో తుది నిర్ణయం కోసం తిరిగి వస్తుందని భావిస్తున్నామన్నారు. ‘ఒకే దేశం, ఒకే పన్ను, ఒకే మార్కెట్ నినాదం’తో 2017 జూలై ఒకటో తేదీన కేంద్ర ప్రభుత్వం చారిత్రాత్మకంగా తెచ్చినదే ఈ జీఎస్టీ. అటు కేంద్రంలో, ఇటు రాష్ట్రాల్లో ఉన్న డజనుకుపైగా పన్నులను ఏకం చేసి జీఎస్టీ పరిధిలో 500లకుపైగా సేవలు, 1,300లకుపైగా వస్తువులున్నాయి. 5, 12, 18, 28 శాతాల్లో ఆయా వస్తు, సేవలపై పన్నులను విధించారు.

అప్పటి నుంచి రాష్ట్రాలకు జీఎస్టీ నష్టపరిహారం సరిగా అందలేదు. జీఎస్టీ అమల్లోకి తెస్తున్నప్పుడు రాష్ట్రాలకు ఎలాంటి నష్టం వాటిల్లినా పరిహారం ఇస్తామన్న కేంద్రం.. తొలి ఐదేళ్లు ఈ సాయం చేస్తామని హామీ ఇచ్చింది. రాష్ట్రాల్లోని వివిధ పన్నులను జీఎస్టీలో కలిపేయడమే ఇందుకు కారణం. రెండు నెలలకోసారి ఈ నష్ట పరిహారం చెల్లిస్తామని కేంద్రం స్పష్టం చేసింది.

రాష్ట్రాలు తమ ఆదాయంలో దాదాపు సగం కేంద్రం నుంచే అందుకుంటున్నాయి. 47.5 శాతం ఆదాయం కేంద్రం నుంచే వస్తున్నది. ఇందులో జీఎస్టీ నష్టపరిహారం కూడా ఉండగా, అది పెద్ద మొత్తంలో ఉండటంతో ఆయా రాష్ట్రాలు ఇప్పుడు ఇబ్బందులకు గురవుతున్నాయి. వీటిలో బీజేపీయేతర పార్టీలు అధికారంలోరాష్ట్రాల్లోనే ఉండటం గమనార్హం. ఇప్పటికే తమ బకాయిలు త్వరగా చెల్లించాలంటూ కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ను వివిధ రాష్ట్రాల ఆర్థిక మంత్రులు, ఉన్నతాధికారులు కోరారు. జీఎస్టీ బకాయిల కోసం కేంద్రంపై రాష్ట్రాలు న్యాయ పోరాటానికి సిద్ధమవుతున్నాయి.