Petrol: ఒకే చోట లభించే పెట్రోల్ – డీజిల్ మధ్య తేడా ఏంటీ..? ఎప్పడైన ఆలోచించారా..
నల్ల బంగారం నుండి పెట్రోల్, డీజిల్ ఎలా తయారు చేస్తారో మీకు తెలుసా? నల్ల బంగారం ఏంటీ అనుకుంటున్నారా..? అదేనండి ముడి చమురు. చమురు నిల్వలు ఉన్న దేశాలు ప్రపంచానికి చాలా కీలకం. అయితే పెట్రోల్ - డీజిల్ మధ్య తేడా ఏంటీ..? అనే విషయం గురించి ఎప్పుడైన ఆలోచించారా..?
ఈ ఆధునిక ప్రపంచంలో చమురును ‘నల్ల బంగారం’ అని పిలవడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. అనేక దేశాల ఆర్థిక వ్యవస్థ ముడి చమురుపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది. లక్షల సంవత్సరాల క్రితం భూమి లోపల పేరుకుపోయిన సేంద్రీయ పదార్థాలు అధిక పీడనం, ఉష్ణోగ్రతల కారణంగా ముడి చమురుగా, సహజ వాయువుగా మారాయి. ఈ ముడి చమురును డ్రిల్లింగ్ ద్వారా వెలికి తీస్తారు. అయితే ఈ ముడి చమురు నుంచి పెట్రోల్, డీజిల్ వంటి ఇంధనాలను ఎలా తయారు చేస్తారనేది చాలా ఆసక్తికరమైన విషయం.
ముడి చమురు సహజంగా ద్రవ రూపంలో లభిస్తుంది. ఇందులో అనేక రకాల హైడ్రోకార్బన్లు, రసాయన సమ్మేళనాలు ఉంటాయి. అందుకే దీనిని నేరుగా ఉపయోగించలేం. దీనిని రిఫైనరీలకు పంపించి, ఫిల్టర్ చేసి, వేరు చేసి, ప్రాసెస్ చేసిన తర్వాతే పెట్రోల్, డీజిల్, కిరోసిన్, ఎల్పీజీ, జెట్ ఇంధనం వంటి వాటిని తయారు చేస్తారు.
పెట్రోల్ తయారీ ప్రక్రియ..
పెట్రోల్ తయారీకి ప్రధాన ప్రక్రియ పాక్షిక స్వేదనం. ఈ ప్రక్రియలో ముడి చమురును పెద్ద స్టిల్లో ఉంచి అధిక ఉష్ణోగ్రత వద్ద వేడి చేస్తారు. అలా వేడి చేసినప్పుడు, హైడ్రోకార్బన్లు వాటి బరువు ఆధారంగా వేర్వేరు ఉష్ణోగ్రతల వద్ద ఆవిరైపోతాయి. తేలికైన సమ్మేళనాలు మొదట ఆవిరై పైకి వెళ్తాయి. ఈ దశలో పెట్రోల్ వేరు చేయబడుతుంది. ఆ తర్వాత పెట్రోల్ నాణ్యతను పెంచడానికి, అధిక దహన శక్తి కోసం రిఫార్మింగ్, ఆల్కైలేషన్ వంటి ప్రక్రియల ద్వారా వివిధ రసాయనాలను కలుపుతారు. ఈ శుద్ధి చేసిన పెట్రోల్ కార్లు, బైక్లు, చిన్న వాహనాలకు ప్రధాన ఇంధనంగా ఉపయోగపడుతుంది.
డీజిల్ తయారీ ప్రక్రియ
డీజిల్ తయారీ ప్రక్రియ కూడా పెట్రోల్ మాదిరిగానే పాక్షిక స్వేదనం ద్వారానే జరుగుతుంది. అయితే డీజిల్ బరువైన హైడ్రోకార్బన్ల నుంచి తయారవుతుంది. ఈ బరువైన సమ్మేళనాలు స్వేదనం ప్రక్రియలో కింది భాగంలో ఉంటాయి. వాటిని సేకరించి డీజిల్గా ఉపయోగిస్తారు. డీజిల్ను మరింత శుద్ధి చేయడానికి, హైడ్రోట్రీట్మెంట్ ప్రక్రియను ఉపయోగిస్తారు. ఈ ప్రక్రియలో సల్ఫర్, ఇతర మలినాలను తొలగిస్తారు. ఇలా శుద్ధి చేసిన డీజిల్ ట్రక్కులు, బస్సులు, రైళ్లు, ఓడలు వంటి భారీ వాహనాలకు ఇంధనంగా పనిచేస్తుంది.
పెట్రోల్, డీజిల్ మధ్య తేడాలు..?
పెట్రోల్ : పెట్రోల్ తేలికైన ఇంధనం. ఇది త్వరగా ఆవిరైపోతుంది, వేగంగా మండుతుంది. అందుకే పెట్రోల్ వాహనాలు వేగంగా ప్రయాణిస్తాయి, కానీ ఎక్కువ ఇంధనాన్ని వినియోగిస్తాయి.
డీజిల్: డీజిల్ బరువైన ఇంధనం. ఇది నెమ్మదిగా ఆవిరై, ఎక్కువ శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. అందుకే డీజిల్ వాహనాలు మరింత శక్తివంతంగా ఉంటాయి. సుదూర ప్రయాణాలకు అనుకూలంగా ఉంటాయి.
చమురు నిల్వలు అధికంగా ఉన్న దేశాలు ప్రపంచ మార్కెట్లో ఎక్కువ లాభాలను ఆర్జిస్తాయి. భారతదేశం ఎక్కువగా ముడి చమురును దిగుమతి చేసుకుంటుంది, అందుకే పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు అంతర్జాతీయ మార్కెట్పై ఆధారపడి ఉంటాయి. పెట్రోల్, డీజిల్ రెండూ ఒకే ముడి చమురు నుండి ఉత్పత్తి అయినప్పటికీ, వాటి శుద్ధి ప్రక్రియలు, లక్షణాలు, వినియోగం వేర్వేరు. ఒకటి వేగానికి, మరొకటి శక్తికి ప్రతీకగా నిలుస్తాయి. ఈ రెండూ మన రోజువారీ జీవితానికి, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఎంతో కీలకమైన వనరులు.
మరిన్ని ట్రెండింగ్ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి