కార్తీక మాసం తెలుగు వారికీ ఆధ్యాత్మిక మాసం.. శివకేశవులను అత్యంత భక్తిశ్రద్దలతో పూజించే మాసం.. అంతేకాదు కార్తీక మాసం అనగానే నదీ స్నానం, దీపారాధన, తులసి పూజ, వనభోజనాలు, ఉసిరి దీపం వంటి అనేక నియమాలు గుర్తుకొస్తాయి. అయితే ఈ నెలలో ఉసిరి చెట్టు నీడలో భోజనం, ఉసిరి దీపం, ఉసిరి తినాలనే నియమం, ఉసిరి చెట్టు నీడలో దీపం పెట్టాలనే నియమం కూడా ఏర్పాటు చేశారు. తులసి తో సమానంగా కార్తీక మాసంలో ఉసిరి చెట్టు పూజలను అందుకుంటుంది. క్షీరాబ్ది ద్వాదశినాడు తులసితో పాటుగా ఉసిరిని కూడా పూజిస్తారు.
క్షీరసాగరమథనం లో జన్మించిన అమృతం కోసం దేవదానవుల మధ్య ఆ అమృత భాండం కోసం జరిగిన పెనుగులాటలో కొన్ని అమృతపు చుక్కలు భూమి పడ్డాయని.. అవి ఉసిరి చెట్టుగా మారిందని ఓ నమ్మకం. అందుకనే ఉసిరిలో అద్భుతమైన ఔషధ గుణాలున్నాయి. ఉసిరికి ఆయుర్వేదంలో ఉన్న ప్రాధాన్యత గురించి ఎంత చెప్పినా తక్కువే.. ఎందుకంటే ఉసిరిలో ఆరు రుచులలో ఒక ఉప్పు తప్ప మిగలిన అంటే మధురం(తీపి), ఆమ్లం(పులుపు), కషాయం(వగరు), లవణం(ఉప్పదనం), కటువు(కారం), తిక్తం(చేదు) ఈ ఐదు రుచుల సంగమం. ముఖ్యంగా ఉసిరిలో ఆమ్ల గుణం అంటే పులుపు ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.. కనుక దీనిని ఆమ్లా లేదా ఆమలకము అని పిలుస్తారు కూడా.
కార్తీక మాసంలోనే ఉసిరికి అత్యంత ప్రాధాన్యత ఇవ్వడంలో ఆరోగ్య రహస్యం దాగి ఉందని తెలుస్తోంది. ఈ నెలల నుంచి శీతాకాలం మొదలు అవుతుంది. దీంతో సీజనల్ వ్యాధులతో పాటు దగ్గు, జలుబు వంటివి వచ్చే అవకాశం ఉంది. దీంతో ఈ నెలలో ఉసిరిని తినడం.. లేదా ఉసిరి చెట్టు నీడన ఉండడం వలన ఈ దోషాలు నివారింపబడతాయి. సకల మానవాళిని రక్షిస్తుందని.. వృద్దాప్యాన్ని దరిచేరనివ్వని ఔషద మొక్కలలో ఉసిరికి ఉసిరే సాటి అని చరకసంహిత పేర్కొంది. ఆయుర్వేదం ప్రకారం ఉసిరి చెట్టులోని ప్రతి భాగమూ ఆరోగ్యాన్ని కలిగించేదే.. ఉసిరి మన ఆరోగ్యానికి సంజీవినిలాంటిది. అందుకే ప్రతి వ్యక్తీ తన జీవితకాలంలో ఐదు ఉసిరి చెట్లు నాటాలని చెబుతుంటారు.
ఈ సీజన్ లో ఉసిరి కాయలు బాగా వస్తాయి. ఉసిరి ఆరోగ్యానికి సంజీవినిలాంటిది. కనుక ఈ మాసంలో ఉసిరిని ఏదోక రూపంలో తినాలనే నియమం పెట్టారు. అంతేకాదు పూర్వకాలంలో ఉసిరి చెట్టుని ఇంటి పెరడులో పెంచుకునేవారు. ఉసిరి వేళ్లు బావిలోకి చేరితే ఉప్పునీరు కూడా తియ్యగా ఉంటాయని పెద్దలు చెబుతారు. తులసి, ఉసిరి, వేప చెట్ల నుంచి వీచే గాలి ఆరోగ్యానికి మంచిదని పెద్దల నమ్మకం.
అందుకే కార్తీక మాసం యావత్తూ ఉసిరికి సంబంధించిన నియమాలు కనిపిస్తాయి. ముఖ్యంగా క్షీరాబ్ది ద్వాదశి రోజున “ధాత్రి సహిత లక్ష్మీనారాయణస్వామినే నమః” అంటూ తులసితో పాటు విష్ణుమూర్తిని పూజిస్తారు. ఉసిరిని సాక్షాత్తూ విష్ణుస్వరూపంగా భావిస్తారు. అందుకనే కార్తీకంలో ఉసిరి కాయలు, కొమ్మలు, చెట్టు సమీపంలో ఉండేలా అనేక నియమాలను ఆచరిస్తారు. ఉసిరిని సేవిస్తారు. ఉసిరిలోని విటమిన్ సి ఈ మాసంలో వచ్చే కఫ సంబంధమైన జబ్బులను నివారిస్తే, అందులోని పీచు, ఆమ్ల గుణాలు జీర్ణ సంబంధ సమస్యలను తీరుస్తాయి. జీర్ణశక్తిని కాపాడుతుంది. శరీర ఉష్ణోగ్రత తగ్గిస్తుంది. శరీరంలో సమతుల్యం ఏర్పడే చూస్తుంది. ఇక ఉసిరి నుంచి వీచే చెట్టు గాలికి కూడా ఆరోగ్యానికి చాలా మంచిది. అందుకే కార్తీక మాసంలో ఉసిరి చెట్టు కింద దీపాలు, పూజలు, ఉసిరికి ప్రదక్షిణలు, వన భోజనాలు అంటూ ఉసిరి చెట్టు నీడలో ఎక్కువసేపు ఉండే విధంగా నియమాలను ఏర్పాటు చేశారు పెద్దలు.