Currency: నోట్లను ప్రింటింగ్‌ చేసే హక్కు ఆర్బీఐకి ఉన్నా.. 1 రూపాయి నోటు, నాణేలు ముంద్రించదు.. ఎవరు ముద్రిస్తారు?
భారతదేశంలోని మార్కెట్లో కరెన్సీని ప్రవేశపెట్టడానికి దేశంలోని సెంట్రల్ బ్యాంక్‌కు పూర్తి అధికారం ఉంది . 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 2000 రూపాయల ..
భారతదేశంలోని మార్కెట్లో కరెన్సీని ప్రవేశపెట్టడానికి దేశంలోని సెంట్రల్ బ్యాంక్‌కు పూర్తి అధికారం ఉంది . 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 2000 రూపాయల నోట్లను ముద్రించే అధికారం రిజర్వ్ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇడియా (ఆర్బీఐ)కి ఉంది. ఈ విషయంలో చట్టంలోని సెక్షన్ 22 ప్రకారం.. ఈ హక్కు కేవలం ఆర్బీఐకే ఉంది. అయితే 1 రూపాయి నోట్లు, నాణేలను ముద్రించే అధికారం సెంట్రల్ బ్యాంకుకు లేదు. ఎందుకంటే ఈ నోటు, నాణేలను ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ముద్రిస్తుంది. దాని వెనుక కారణాలు చాలా ఆసక్తికరంగా ఉన్నాయి. గతంలో రెండు సార్లు ఒక్క రూపాయి నోటును నిషేధించారు. కానీ దాని చెల్లుబాటు ఇప్పటికీ ఉంది.
రిజర్వ్ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా చట్టం1934లోని సెక్షన్ 24 ప్రకారం.. 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 2000, 5000, 10000 రూపాయల డినామినేషన్లలో కరెన్సీ నోట్లను ముద్రించే అధికారం సెంట్రల్ బ్యాంక్‌కి ఉంది. కానీ నాణేల చట్టం ప్రకారం ఒక రూపాయి నోటు, నాణేలను ముద్రించే హక్కు భారత ప్రభుత్వానికి ఇవ్వబడింది.
ఒక రూపాయి నోటు లేదా నాణెం ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖచే ముద్రించబడుతుంది. కానీ, దాని మార్కెట్లో పంపిణీ చేసే బాధ్యత ఆర్బీఐ చూసుకుంటుంది. ఒక్క రూపాయి నోటుకు వెండి గీత ఉండదు. కానీ, ఇతర గమనికలు, లైన్స్‌ ఉంటాయి. ఈ చట్టం కాలక్రమేణా అనేకసార్లు సవరించబడింది. ఒక రూపాయి నోట్లు, నాణేలపై ఆర్‌బిఐ గవర్నర్ సంతకం చేయరు. ఆర్థిక కార్యదర్శి సంతకం చేస్తారు.
ఒక రూపాయి నోటు ముద్రణను తొలిసారిగా 1926లో నిషేధం విధించారు. తిరిగి 1940లో నోటు ముద్రణను ప్రారంభించింది. ఆ తర్వాత 1994లో మళ్లీ 1 రూపాయి నోటు ముద్రణపై నిషేధం విధించారు. అయితే 2015లో నోట్ల ముద్రణ మళ్లీ ప్రారంభమైంది. నేటికీ చలామణిలో ఉన్న ఒక రూపాయి నోట్లు లేదా నాణేల సంఖ్య పరిమితంగానే ఉంది. కానీ ఈ నాణెం ఇప్పటికి మార్కెట్లో చెల్లుబాటు ఉంది.
మరిన్ని బిజిెనెస్ న్యూస్ కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి