Indian Currency Notes: ప్రస్తుతం భారతదేశంలో రూ.500 నోటు అతిపెద్ద నోటు. అయితే దేశంలో రూ.10,000 నోటు చెలామణిలో ఉన్న సమయం ఉంది. అది కూడా స్వాతంత్య్రానికి ముందు. 1938 సంవత్సరంలో రూ.10,000 నోటును విడుదల చేశారు. ఈ నోటు భారతదేశ చరిత్రలోనే అతిపెద్ద నోటు. అందుకే ఈ నోటు చలామణిలోకి వచ్చినప్పటి నుండి మూసివేసే వరకు దాని ప్రయాణం గురించి తెలుసుకుందాం.
స్వాతంత్య్రానికి ముందే ఇంత పెద్ద నోటును చలామణిలోకి తీసుకురావడం గొప్ప విషయమనే చెప్పాలి. ఇంత పెద్ద నోట్లు చలామణిలోకి రావడానికి కారణం ఏంటో తెలుసా? ఈ నోటు ప్రధానంగా వ్యాపారులు, వ్యాపారవేత్తల కోసం అధిక విలువైన లావాదేవీల కోసం ప్రవేశపెట్టినట్లు తెలుస్తోంది. విశేషమేమిటంటే అత్తాని, చౌవన్నీ నాణేల కంటే ముందే ఈ నోటును ప్రవేశపెట్టారు. 1957లో దేశంలో 25 పైసలు, 50 పైసలు ప్రవేశపెట్టారు.
అయితే బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం 1954లో ఈ నోటు చలామణిని నిలిపివేసింది. హోర్డింగ్ను ఎదుర్కోవడం, బ్లాక్మార్కెట్ కార్యకలాపాలను అరికట్టడమే దీనిని మూసివేయడం ఉద్దేశ్యమని ప్రభుత్వం పేర్కొంది. నిజానికి, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభమైన తర్వాత, దేశవ్యాప్తంగా హోర్డింగ్ సంఘటనలు పెరుగుతున్నాయి.
అయితే, 1946 జనవరిలో, ప్రవేశపెట్టిన ఎనిమిది సంవత్సరాల తర్వాత, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం రూ.10,000 నోటును ఉపసంహరించుకోవాలని నిర్ణయించింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో పెరిగిన హోర్డింగ్, బ్లాక్ మార్కెటింగ్ కార్యకలాపాలపై ఆందోళనల మధ్య ఈ చర్య తీసుకుంది. అధిక విలువ కలిగిన నోట్ల రద్దు ఈ సమస్యలను అరికట్టేందుకు దోహదపడుతుందని ప్రభుత్వం భావించింది.
దీనితో పాటు రూ. 5000 నోటు కూడా చెలామణిలోకి తీసుకువచ్చారు. అయితే ఇది 1978లో మరోసారి నిలిపివేశారు. ఈసారి కూడా బ్లాక్మార్కెటింగ్ను అరికట్టాలన్నదే ప్రభుత్వం ఉద్దేశం. అందుకే ఆ నోట్లను రద్దు చేసింది ప్రభుత్వం. పెద్ద నోట్లు కావడంతో సాధారణ ప్రజలు వీటిని వినియోగించలేరు. ప్రధానంగా వ్యాపారులు వీటిని వినియోగించారు. భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) డేటా ప్రకారం, ఆ సమయంలో ఈ నోట్ల మొత్తం విలువ సుమారు రూ.7,144 కోట్లు.
దేశంలో ఈ నోట్లను మళ్లీ చలామణి చేసే అంశాన్ని పరిశీలించారు. రఘురామ్ రాజన్ కమిటీ వారిని వెనక్కి తీసుకురావడాన్ని పరిశీలించాలని సూచించింది, అయితే భారత ప్రభుత్వం ఈ సూచనను అంగీకరించలేదు. 2016లో డీమోనిటైజేషన్ తర్వాత ₹ 2000 నోటును ప్రవేశపెట్టారు, అయితే ఇది దేశంలో బ్లాక్ మార్కెటింగ్కు అవకాశం కల్పించడంతో ప్రభుత్వం దానిని ఉపసంహరించుకుంది.
ప్రపంచంలోని అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు కూడా పెద్ద నోట్ల చెలామణికి దూరంగా ఉన్నాయి. ఎందుకంటే ఇది బ్లాక్ మార్కెటింగ్ సమస్యను సృష్టిస్తుంది. ఈ కారణంగా అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు చిన్న నోట్ల వినియోగాన్ని నొక్కి చెబుతున్నాయి. భారతదేశంలో కూడా ప్రస్తుతం రూ.500 నోటు అత్యధిక విలువ కలిగిన నోటు.
మరిన్ని బిజినెస్ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి