ఆక్టోజెనేరియన్ నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ (NCP) అధినేత శరద్ పవార్ను భారత రాజకీయాలలో తెలివిగల కురు వృద్ధుడిగా చెప్పుకుంటారు. భారతీయ జనతా పార్టీ (BJP) నాయకుడు దేవేంద్ర ఫడ్నవీస్ చాణక్యం ముందు కుప్పకూలిపోయారు. ఎత్తులకు పైఎత్తులు వేస్తూ పక్కా ప్లాన్తో తిరుగులేని దెబ్బ కొట్టారు.ఫడ్నవీస్, శివసేన రెబర్ లీడర్ ఏక్నాథ్ షిండేల ద్వయం ఆడిన గేమ్ను శరద్ పవార్ ఎప్పుడూ ఊహించి ఉండకపోయి ఉంటారు. తన మేనల్లుడు అజిత్ పవార్పై ఉన్న అన్ని క్రిమినల్, అవినీతి ఆరోపణలను ఉపసంహరించుకోవాలని ఫడ్నవీస్ను పవార్ రెండున్నర సంవత్సరాల క్రితం ఆకర్షించారు. 2019 మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికల తర్వాత నాయకత్వ సమస్యపై శివసేన తన పాత మిత్రపక్షమైన బీజేపీతో తెగతెంపులు చేసుకున్న తరువాత అజిత్ పవార్ ఫడ్నవీస్తో చేతులు కలిపి ఉప ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. రహస్య ఒప్పందం ప్రకారం, అజిత్ పవార్పై పెండింగ్లో ఉన్న అన్ని కేసులను అధికారికంగా ఉపసంహరించుకోవడం ముఖ్యమంత్రిగా ఫడ్నవీస్ చేసిన మొదటి తప్పిదం. మిషన్ను పూర్తి చేసిన తర్వాత పవార్ తన మామ వద్దకు తిరిగి వెళ్లిపోయారు. అలా మహా సర్కార్ మూడు రోజుల్లో ప్రభుత్వం పడిపోయింది.
పవార్ ప్రతిష్టాత్మకమైన శివసేన నాయకుడు ఉద్ధవ్ ఠాక్రేను ఎన్నికల తర్వాత సంకీర్ణాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి ఉపయోగించుకున్నారు. తన మొదటి సారి ఎమ్మెల్యే కుమారుడు ఆదిత్య థాకరేను ముఖ్యమంత్రిని చేయాలన్న తన డిమాండ్ను వదులుకునేలా థాకరేను మభ్యపెట్టారు. ఇందుకు బదులుగా తానే ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. ఎన్సీపీ ఇచ్చిన ఆఫర్ను అంగీకరించిన కాంగ్రెస్ ఓ కూటమిగా ఏర్పడింది. ఆ తర్వాత మహా వికాస్ అఘాడి (MVA) పేరుతో ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. అజిత్ పవార్ తిరిగి డిప్యూటీ సీఎం అయ్యారు. పవార్ స్వయంగా మహారాష్ట్రకు సూపర్ సీఎం అయ్యారు.
థాకరే తన అనుభవరాహిత్యం కారణంగా.. పవార్ నిబంధనలను డైరెక్షన్లో పని చేయడం మొదలు పెట్టారు. పవార్ చెప్పిన అన్నింటికి ఓకే చెప్పండం మొదలు పెట్టారు థాకరే. అప్పటి నుంచి తన ట్రేడ్మార్క్ అయితే తన పవార్ బ్రాండ్ రాజకీయాలు మొదలు పెట్టారు. ఇలా ఇద్దరు NCP మంత్రులను అవినీతి ఆరోపణలపై ఎన్ఫోర్స్మెంట్ డైరెక్టరేట్ అరెస్టు చేసింది.. జైలులో పంపింది.
ఎన్సిపి ఆధిపత్యం.. విస్తృతమైన అవినీతి ఆరోపణల కారణంగా శివసేన కార్యకర్తలు అసంతృప్తికి గురయ్యారు. ఇది చివరికి షిండే చొరవలో తిరుగుబాటుకు దారితీసింది. MVA ప్రభుత్వం తదుపరి పతనానికి దారితీసింది. సిఎం పదవికి రాజీనామా చేసి తిరుగుబాటును ఆపాలని థాకరే రెండుసార్లు ప్రయత్నించినప్పటికీ వ్యతిరేకతను ఆపలేకపోయారు. తిరుగుబాటు అదే సమసిపోతుందంటూ శరద్ పవార్ చెప్పిన సలహా మంత్రం అస్సలు పని చేయలేదు.
బలపరీక్షను నిలిపివేసేందుకు థాకరే సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించాలని పవార్ సలహా ఇచ్చినట్లుగా ముంబై రాజకీయ పండితులు చెప్పుకుంటున్నారు. అయితే, గురువారం సభలో తన మెజారిటీని నిరూపించుకోవాల్సిందిగా మహారాష్ట్ర గవర్నర్ థాకరే ఆదేశాలను సుప్రీం కోర్టు సమర్థించిన కొన్ని గంటల్లోనే ఆయన రాజీనామాకు మొగ్గు చూపాల్సి వచ్చింది.
శరద్ పవార్ వేసిన వ్యూహం బెడిసి కొట్టడంతో MVA ప్రభుత్వం కుప్పకూలిపోయింది. శరద్ పవార్తోపాటు థాకరే కూడా మహారాష్ట్ర ప్రజల్లో అప్రతిష్ట పాలయ్యాయి. మాకియవెలీ రాజకీయాలకు బలిపశువుగా మారిన థాకరే తన గౌరవాన్ని నిలబెట్టుకోవడంతోపాటు ఓటర్ల సానుభూతిని పొందే సువర్ణావకాశం కూడా కోల్పోయారు.ఈ మొత్తం వ్యవహారంలో థాకరేకు దక్కింది కేవలం అధికార దాహం అనే పేరు. దీనికితోడు తన తండ్రి ఇచ్చిన మంచి ఇమేజ్ కూడా డ్యామెజ్ అయ్యింది. తన తండ్రి బాల్ థాకరే నుంచి వచ్చిన వారసత్వాన్ని నిర్వహించలేకపోయారు.
బెడిసిన పవార్ రాజకీయ వ్యూహం
అయితే మహారాష్ట్ర కౌన్సిల్ ఎన్నికల్లో బీజేపీకి అదనపు సీటు దక్కేలా చేసేందుకు కొందరు శివసేన ఎమ్మెల్యేలు క్రాస్ ఓటింగ్లో మునిగి తేలడంతో పవార్ మ్యాజిక్ అంతంత మాత్రంగానే ఉందని రుజువైంది. పవార్ గోడపై రాసుకున్న రాతలను బాగా చదివి ఉంటే ఏకనాథ్ షిండేకు బదులు అజిత్ పవార్ ఉప ముఖ్యమంత్రి అయ్యి ఉండేవారు. స్పష్టమైన కారణాల వల్ల ఎన్సిపి తనకు ఎంతో ఇష్టమైన కొన్ని ప్లం పోర్ట్ఫోలియోలను ఇప్పటికీ చేజిక్కించుకుని ఉండేది.
మొదటగా, థాకరే తన తండ్రి కాలంలో కుదిరిన కూటమి నుంచి వైదొలిగినప్పుడు శివసేనలో తిరుగుబాటుకు ఆజ్యం పోయడం బిజెపి అసలు ప్రణాళిక కాదు. బీజేపీ, ఎన్సీపీల మధ్య పొత్తు పెట్టుకోవడానికి ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ తనకు ఆఫర్ ఇచ్చారని పవార్ స్వయంగా వెల్లడించారు. ఈ వాదనను బిజెపి ఎప్పుడూ ఖండించలేదు కాబట్టి, పవార్ వాదన ప్రామాణికమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది.
బిజెపితో పొత్తు ప్రతిపాదనను ఎందుకు తిరస్కరించారో పవార్ వెల్లడించనప్పటికీ.. రెండువైపుల లాభం మొదాలనే ఇలా చేసి ఉండవవచ్చు. పవార్కు ప్రధానమంత్రి అవ్వాలనే ఆశయం ఇంకా బలంగా కొనసాగుతోంది. బీజేపీతో చేతులు కలిపితే ఈ విషయాన్ని వదులుకోవాల్సి వచ్చేది. రాష్ట్రపతి ఎన్నికలకు తమ అభ్యర్థిని ప్రకటించడంలో ప్రతిపక్షాలు ఇటీవల కలిసి రావడంతో మమతా బెనర్జీని విజయవంతంగా పక్కన పెట్టడం ద్వారా అతను తన ప్రధాన మంత్రి ఆశయాలను సజీవంగా ఉంచుకున్నాడు.
పవార్ను మహారాష్ట్రలో బిజెపితో జతకట్టకుండా నిరోధించే రెండవ కారణం ఏమిటంటే.. పవార్ను ఫాస్ట్మాస్టర్గా పరిగణించే సంస్థాగత అవినీతిని బీజేపీ సహించదని గ్రహించడం.
అయితే త్వరలో మహారాష్ట్రలో తిరిగి అధికారంలోకి రావాలని భావించిన బీజేపీ పవార్కు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతుంది. బాల్ థాకరే హయాంలో ఒకే హిందూ అనుకూల భావజాలాన్ని పంచుకున్న రెండు పార్టీలు కలిసి వచ్చినందున శివసేన విభజన కూడా బిజెపిని బలపరుస్తుంది. హిందూ ఓటు బ్యాంకులో చీలికను నివారించే నిర్ణయం గొప్ప డివిడెండ్లను చెల్లించింది. ఒప్పందంలో రెండు పార్టీలు బలంగా ఉద్భవించాయి. రాష్ట్రంలో రెండుసార్లు ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయగలిగాయి.
రెండు పార్టీలు కలిసి 2019 ఎన్నికలలో మళ్లీ మెజారిటీని సాధించాయి. అయితే థాకరే అసమంజసమైన ముఖ్యమంత్రి పదవిని తన పార్టీకి డిమాండ్ చేయడం వలన మూడవసారి బిజెపి-శివసేన ప్రభుత్వం ఏర్పడకుండా నిరోధించగలిగారు.
రెండున్నరేళ్ల విరామం తర్వాత ఇప్పుడు మళ్లీ శివసేనతో కలిసి బీజేపీ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేస్తుంది. ప్రభుత్వంలో కానీ, బయట కానీ థాకరే మార్గదర్శకత్వం లేకుండానే బీజేపీ-శివసేన ప్రభుత్వం ఏర్పడింది.