మన్మోహన్ సింగ్ సొంతూరు.. పాకిస్థాన్‌లోని గాహ్ గ్రామం ఇప్పుడెలా ఉందో తెలుసా?
2004లో చక్వాల్ నగరానికి పశ్చిమాన 25కి.మీ దూరంలో వెనుకబడిన కుగ్రామమైన గాహ్‌పై పాక్ సర్కార్ ప్రేమ కలిగింది. భారత్‌తో దెబ్బతిన్న సంబంధాలను మెరుగుపరిచేందుకు శాంతి సూచనగా, అప్పటి పాకిస్తాన్‌లో పర్వేజ్ ముషారఫ్ డిపెన్సేషన్ గాహ్ కోసం అనేక అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించినట్లు ప్రకటించింది.
ఇస్లామాబాద్‌కు నైరుతి దిశలో దాదాపు 100 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న గాహ్ అనే గ్రామంలో ఎవరూ చనిపోలేదు. అయినప్పటికీ, శుక్రవారం(డిసెంబర్ 27) గ్రామస్తులందరూ ఒకచోట చేరి, ప్రత్యేక ప్రార్థనలు చేశారు. ఎందుకంటే, గాహ్ నివాసితులు డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ మరణానికి సంతాపం తెలియజేశారు. దివంగత పాకిస్తాన్ రాజకీయ నాయకుడు రాజా ముహమ్మద్ అలీ ఇంటికి చేరుకున్న గ్రామస్తులు ప్రత్యేక ప్రార్థనలు చేశారు. భారత మాజీ ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌ను గ్రామంలో పుట్టి ఉన్నత శిఖరాలకు ఎదిగిన వ్యక్తిగా అభివర్ణించారు. ఒక గ్రామ పెద్దను కోల్పోయాము అని గాహ్ నివాసి రాజా ఆషిక్ అలీ అన్నారు.
డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్‌లోని పంజాబ్‌లోని చక్వాల్ జిల్లాలో 26 సెప్టెంబర్ 1932న గాహ్‌లో జన్మించారు. ఢక్కు, అతని భార్య గురుశరణ్ కౌర్ కోహ్లీ పూర్వీకుల గ్రామం, చక్వాల్ జిల్లాలోనే ఉంది. ఒకసారి, గురుశరణ్ కౌర్ తన గ్రామాన్ని ఢక్కంగా పేర్కొన్నాడు, అయితే చక్వాల్ నగరానికి కేవలం 8 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఢక్కు, ఆమె తండ్రి సర్దార్ చత్తర్ సింగ్ కోహ్లీ ఇంజనీర్. ఢక్కు గ్రామంలో గుర్శరణ్ కౌర్‌ను ఎవరూ గుర్తుపట్టరు. 1947లో విభజన సమయంలో ఆమె వయస్సు కేవలం పదేళ్లు. అయితే, గ్రామంలోని అత్యంత వృద్ధ మహిళ ఖుర్షీద్ బేగం, చత్తర్ సింగ్‌ను గుర్తు చేసుకున్నారు.
2004లో మన్మోహన్ సింగ్ ప్రధాని అయ్యాక గాహ్, ఢక్కు గ్రామాలపై దృష్టి సారించారు. మన్మోహన్ సింగ్, గురుశరణ్ కౌర్ త్వరలో చక్వాల్‌ను సందర్శిస్తారని గ్రామస్థులు కూడా అనుకున్నారు. ఢక్కు గ్రామంలో, మహిళలు ప్రత్యేక అతిథులకు బహుమతులుగా అందించడానికి ఖర్జూరం, రెల్లు ఆకులతో చేసిన చకోరేలను తయారు చేశారు. అధికారులు రెండు గ్రామాల్లో తనిఖీలు చేసి వారి నమ్మకాన్ని బలపరిచారు. అయితే అది జరగలేదు.
2008లో మన్మోహన్ సింగ్ సహవిద్యార్థులలో ఒకరైన రాజా ముహమ్మద్ అలీ ఢిల్లీకి చేరుకున్నారు. అక్కడ అతను తన స్నేహితురాలు కౌర్‌ను కలిశారు. పేద విద్యార్థులకు ఆర్థిక సాయం అందించాలని కోరారు. అందుకు మన్మోహన్ సింగ్ సాయం చేసేందుకు ముందుకు వచ్చారు. ఉద్వేగభరితమైన రీయూనియన్ సమయంలో అలీ, సింగ్ స్నేహితులు బహుమతులు ఇచ్చిపుచ్చుకున్నారు. తరువాత, అలీ మరణించాడు. కానీ అతని మేనల్లుడు, రాజా ఆషిక్ అలీ, మన్మోహన్ సింగ్ తమ గ్రామాన్ని సందర్శించాలని కోరారు. 2004లో మన్మోహన్ సింగ్‌కు గాహ్‌లో ఏడుగురు సహవిద్యార్థులు ఉన్నారు. అయితే, దౌత్యపరమైన అడ్డంకులు అతని ఎంతో ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్న పాకిస్తాన్ పర్యటనను ఆలస్యం చేయడంతో, గ్రామస్తులతో సమావేశం ఎప్పుడూ జరగలేదు. 2004లో మన్మోహన్ సింగ్ ప్రధాని అయ్యాక గ్రామస్తులమైన మేం సంతోషించాం. ఈరోజు 2024లో ఆయన మృతికి సంతాపం తెలియజేస్తున్నాం’’ అని రాజా ఆషిక్ అలీ అన్నారు. మన్మోహన్ సింగ్ మృతి ప్రతి గ్రామస్తుని బాధించిందని అన్నారు.
2004లో భారతదేశానికి కొత్తగా ఎన్నికైన ప్రధానమంత్రి గాహ్ గ్రామానికి చెందినవారని పాకిస్తాన్ తెలుసుకున్నప్పుడు, 2004లో చక్వాల్ నగరానికి పశ్చిమాన 25కి.మీ దూరంలో వెనుకబడిన కుగ్రామమైన గాహ్‌పై పాక్ సర్కార్ ప్రేమ కలిగింది. భారత్‌తో దెబ్బతిన్న సంబంధాలను మెరుగుపరిచేందుకు శాంతి సూచనగా, అప్పటి పాకిస్తాన్‌లో పర్వేజ్ ముషారఫ్ డిపెన్సేషన్ గాహ్ కోసం అనేక అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించినట్లు ప్రకటించింది. గ్రామాభివృద్ధి ప్రాజెక్టులను వెంటనే ప్రారంభించాలని పాకిస్థాన్ ప్రభుత్వం పంజాబ్ ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది. ముఖ్యమంత్రి చౌదరి పర్వేజ్ ఎలాహి నేతృత్వంలోని అప్పటి పంజాబ్ ప్రభుత్వం, గాహ్‌ను మోడల్ గ్రామంగా ప్రకటించడం ద్వారా రూ.900 మిలియన్ల విలువైన ప్రాజెక్టులను ప్రకటించింది.
గాహ్‌కి వెళ్లే కార్పెట్‌తో కూడిన రహదారి నిర్మాణం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య విభాగం, మహిళలకు వృత్తి శిక్షణా సంస్థ, వెటర్నరీ డిస్పెన్సరీ, కృత్రిమ గర్భధారణ కేంద్రం, బాలుర కోసం ఒక ఉన్నత పాఠశాల, రెండు ప్రాథమిక పాఠశాలల అప్‌గ్రేడేషన్ వంటి ప్రాజెక్టులను ప్రకటించారు. బాలబాలికల కోసం వరుసగా-మధ్య స్థాయి వరకు, బాలికల పాఠశాలకు రహదారి నిర్మాణంతో పాటు గ్రామ స్మశాన వాటిక చుట్టూ సరిహద్దు గోడ, అంత్యక్రియల స్థలం నిర్మించారు.
మరిన్ని అంతర్జాతీయ వార్తల కోసం ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి..