Stroke: ఆధునాతన చికిత్సతో స్ట్రోక్ క్రమాన్ని ఇలా అడ్డుకోండి.. మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ వాగ్దానం..

Dr. Kalyan Sajja - Director, Stroke and Interventional Neurology, Life hospital, Guntur

‘ప్రపంచ స్ట్రోక్ డే’ ను ప్రతి సంవత్సరం అక్టోబర్ 29న జరుపుకుంటున్నారు. ప్రపంచ స్ట్రోక్ ఆర్గనైజేషన్ (WSO).. ఈ స్ట్రోక్ సంకేతాలను గుర్తించడం, తక్షణ వైద్య సంరక్షణను కోరడం, స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని అవలంభించడం ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెప్పడానికి ప్రపంచ స్ట్రోక్ దినోత్సవాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ సంవత్సరం ” గ్రేటర్ దాన్ స్ట్రోక్. లెట్స్ అండర్ స్టాండ్ ఇన్ సైట్స్ అఫ్ స్ట్రోక్” ( స్ట్రోక్‌ను మించినది, స్ట్రోక్ పరిమాణాలను అర్థం చేసుకుందాం) నేపథ్యంతో ఈ ప్రచారం చేస్తున్నారు.

ఈ స్ట్రోక్‌ను కొన్నిసార్లు బ్రెయిన్ ఎటాక్ అని పిలుస్తారు. మెదడులోని కొంత భాగానికి రక్త సరఫరాను నిరోధించినప్పుడు లేదా మెదడులోని రక్తనాళం పగిలినప్పుడు ఇది సంభవిస్తుంది. స్ట్రోక్ వల్ల శాశ్వతంగా మెదడు దెబ్బ తినడం, దీర్ఘకాలిక వైకల్యం లేదా మరణానికి కూడా కారణమవుతుంది.

స్ట్రోక్ ప్రమాద కారకాలు..

భారతదేశంలో ప్రతి సంవత్సరం, 1.8 మిలియన్ల మంది ప్రజలు స్ట్రోక్‌తో బాధపడుతున్నారు. మధుమేహం, గుండె జబ్బులు, డైస్లిపిడెమియా, మద్యం సేవించడం, డ్రగ్స్ వినియోగించటం, అధిక రక్తపోటు కలిగి ఉండటం, ధూమపానం వంటివి ప్రమాద కారకాలు.. స్ట్రోక్ సంబంధిత మరణాలలో దాదాపు 57%కి అధిక రక్తపోటు కారణమవుతుంది.

స్ట్రోక్‌లలో రెండు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి:

హెమరేజిక్ – ఇస్కీమిక్.. అయితే, ఇస్కీమిక్ అనేది అన్ని నూతన స్ట్రోక్‌ కేసులలో మూడింట రెండు వంతుల కంటే ఎక్కువగా ఉంది. మెదడుకు రక్త ప్రసరణ నిరోధించబడినప్పుడు ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్‌లు సంభవిస్తాయి. మెదడులోని రక్తనాళం పగిలి రక్తస్రావం అయినప్పుడు హెమరేజిక్ స్ట్రోక్‌లు సంభవిస్తాయి. అక్యూట్ ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ కారణంగా వ్యక్తులు చనిపోవడం, వైకల్యం బారిన పడటం జరుగుతుంది.

ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ చికిత్స అవకాశాలు:

IV థ్రోంబోలిసిస్: అక్యూట్ ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్స్ (AIS) కు ఇన్వాసివ్ ట్రీట్‌మెంట్ అవకాశాలతో మరింత ప్రభావవంతంగా చికిత్స చేయవచ్చు. రోగనిర్ధారణ చేయబడిన వ్యక్తులకు సాధారణ రక్త ప్రవాహాన్ని పునరుద్ధరించవచ్చు. ఈ తరహా స్ట్రోక్స్‌లో ఇంట్రావీనస్ థ్రోంబోలిసిస్ (IVT) ను దాదాపు 20 సంవత్సరాలుగా ఉపయోగిస్తున్నప్పటికీ, దీనికి రెండు ప్రధాన పరిమితులు ఉన్నాయి.. మొదటిది, ఇది లక్షణాలు ప్రారంభమైన 4.5 గంటలలోపు నిర్వహించబడాలి; రెండవది, అనేక ప్రతికూలతలు (ఇటీవలి శస్త్రచికిత్స, క్రియాశీల రక్తస్రావం, అసాధారణంగా గడ్డకట్టడం వంటివి) కూడా ఉన్నాయి

మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ: మెదడుకు తగినంత ఆక్సిజన్ లభించకపోతే, కణాలు – కణజాలాలు చాలా త్వరగా నాశనం అవుతాయి. అయినప్పటికీ, మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీతో కొంతవరకు లేదా పూర్తిగా నష్టాన్ని తిప్పికొట్టవచ్చు. సరళంగా చెప్పాలంటే, మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ మెదడుకు రక్తాన్ని తీసుకువచ్చే రక్తనాళాలలో రక్తం గడ్డకట్టడం ద్వారా వచ్చే బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌కు చికిత్స చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.

కొలెస్ట్రాల్ అధికంగా వున్న వారిలో మెదడుకు రక్త సరఫరా చేసే నాళాలు కాలక్రమేణా కుంచించుకు పోవచ్చు. అందుకే కొలెస్ట్రాల్ స్థాయి అధికంగా ఉన్న రోగులు తమను తాము క్రమం తప్పకుండా క్లాగ్స్ కోసం పరీక్ష చేయించుకోవాలి.

ప్రక్రియ సమయంలో, ఒక స్టెంట్ రిట్రీవర్‌తో కూడిన కాథెటర్ అడ్డుపడే ప్రదేశంలోకి వెళ్లతుంది. ఎక్స్-రే ఇమేజింగ్ స్టెంట్ పక్కనే చేయబడుతుంది. తద్వారా అది గడ్డ చుట్టూ తిరుగుతుంది, ఇంకా పెరుగుతుంది. దాని అసలు మార్గంలో తిరిగి వెళ్లి, దానితో క్లాట్‌ను బయటకు లాగుతుంది. ఇది రక్తం మళ్లీ కదలడానికి అవకాశం కల్పిస్తుంది.

మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ ప్రయోజనాలు

• మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ అనేది పెద్ద నాళాల ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్‌కు చికిత్స ఎంపిక. థ్రోంబెక్టమీ అనేది నిర్దిష్ట ప్రయోజనం కోసం రూపొందించిన పరికరాలను ఉపయోగించి అడ్డంకిగా ఉన్న గడ్డను భౌతికంగా తొలగించడంలో ఉంటుంది.

• మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీని చివరిగా తెలిసిన సాధారణం కంటే 6 గంటలలోపు కొన్ని సందర్భాల్లో 24 గంటల వరకు నిర్వహించాలి.

• ఈ ప్రక్రియ మెదడు ధమనులను రీకెనలైజ్ చేయడం లేదా మళ్లీ తెరవడం సులభం చేస్తుంది, తద్వారా రక్తం మళ్లీ సాధారణంగా ప్రవహిస్తుంది.

• మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ అనేది స్ట్రోక్‌కు కారణమయ్యే క్లాట్‌ను ఖచ్చితంగా లక్ష్యంగా చేసుకుంటుంది

• ఇది కనిష్టంగా ఇన్వాసివ్ ప్రక్రియ

మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ అనేది తీవ్రమైన ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్, ఇతర వాస్కులర్ పరిస్థితుల నిర్వహణను పునర్నిర్వచించిన ఒక సంచలనాత్మక ప్రక్రియ. రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని వేగంగా, ప్రభావవంతంగా తొలగించడం ద్వారా, ఇది రోగులకు కోలుకోవడానికి, మెరుగైన జీవన నాణ్యతలో మెరుగైన అవకాశాన్ని అందిస్తుంది. వైద్య సాంకేతికత అభివృద్ధి చెందుతున్నందున, మెకానికల్ థ్రోంబెక్టమీ ఆధునిక ఆరోగ్య సంరక్షణలో అద్భుతమైన పురోగతికి నిదర్శనంగా నిలుస్తోంది.