ఢిల్లీ పరిస్థితి నగర విషపూరిత వాతావరణానికి అద్దం పడుతుంది. ఢిల్లీలోని గాలి ఉక్కిరిబిక్కిరి కావడంతో ప్రజలు ఊపిరి పీల్చుకోవడం కూడా కష్టంగా మారింది. ఢిల్లీలోని గాలిని పీల్చడం ప్రతిరోజు 30 నుంచి 40 సిగరెట్లు తాగడంతో సమానం అని పలు నివేదికలు చెబుతున్నాయి. తీవ్రమైన కేటగిరీ నుంచి కాలుష్య స్థాయి ప్రమాదకర స్థాయికి చేరుకుంది. ఏక్యూఐ స్కేల్ 400 దాటిన తర్వాత ఢిల్లీలో గ్రేప్-4ని అమలు చేయాల్సి వచ్చింది. దీంతో పాఠశాలలు మూసివేయబడ్డాయి. ప్రజలు ఇళ్లలోనే ఉండాలని ప్రభుత్వం సూచించారు. చలికాలం వచ్చిందంటే ఢిల్లీలో చాలా ఏళ్లుగా ఇలాంటి పరిస్థితులు నెలకొంటున్నాయి. ఎయిర్ క్వాలిటీ లైఫ్ ఇండెక్స్ ప్రకారం, కాలుష్యం కారణంగా ఢిల్లీ ప్రజల జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు తగ్గుతోంది. అయినప్పటికీ ఏ ప్రభుత్వమూ దీనికి బాధ్యత వహించడానికి సిద్ధంగా లేదు.
కాబట్టి ఈ పరిస్థితిలో, లాక్డౌన్ మాత్రమే ఢిల్లీ కాలుష్యాన్ని తొలగించగలదా? కరోనా కాలంలో లాక్డౌన్ విధించబడినప్పుడు వాతావరణంలో గాలి కాలుష్యం లేదు. లాక్డౌన్ కారణంగా గాలిలోనే కాకుండా నీరు, శబ్ద కాలుష్యం కూడా భారీగా తగ్గింది. అయితే అది మహమ్మారి సంక్షోభం.. కానీ ఇప్పుడు లాక్డౌన్ అమలు చేయడం సులభం అవుతుందా? అనే ప్రశ్న ఉత్పన్నమవుతుంది. లాక్డౌన్ సమయంలో, ఢిల్లీ స్వచ్ఛమైన గాలి మరియు నీలి ఆకాశాన్ని చూసింది. ఉదాహరణకు, 2020లో లాక్డౌన్ అయిన మొదటి 21 రోజులలో ఆనంద్ విహార్లో PM 2.5 స్థాయిలు మూడు వందల నుండి 101కి పడిపోయాయి. అయితే కాలుష్యాన్ని అరికట్టడానికి లాక్డౌన్ శాశ్వత పరిష్కారం కాగలదా అనే ప్రశ్న తలెత్తుతుంది.
ఉజాలా సిగ్నస్ గ్రూప్ ఆఫ్ హాస్పిటల్స్ వ్యవస్థాపకుడు డాక్టర్ షుచిన్ బజాజ్ మాట్లాడుతూ లాక్డౌన్ వల్ల కాలుష్యం తాత్కాలికంగా తగ్గుముఖం పడుతుందని, అయితే అది పరిష్కారం కాదని, కోవిడ్ సమయంలో చూసినట్లుగా దీని ప్రభావం పేదలపై పడుతుందని చెప్పారు. బ్రిటన్ యొక్క గ్రేట్ స్మోగ్ (1950) కాలుష్యం కారణంగా 12,000 మంది మరణించారు. కానీ లాక్డౌన్ విధించలేదు. బదులుగా బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం గట్టి చర్యలు తీసుకుంది. కాలుష్యానికి వ్యతిరేకంగా ఢిల్లీ కూడా ఇదే విధమైన రాజకీయ సంకల్పాన్ని ప్రదర్శించాల్సి ఉంటుందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.
కర్నాల్లోని అమృతధార హాస్పిటల్ మెడికల్ డైరెక్టర్ షమిత్ గుప్తా కూడా శుచిన్ బజాజ్తో ఏకీభవించారు. ఢిల్లీ కాలుష్యానికి 35% దోహదపడే సమస్యలను లాక్డౌన్ కూడా అంతం చేయదని ఆయన చెప్పారు. అంతే కాకుండా వాహనాల నుంచి వచ్చే పొగ, నిర్మాణ పనులు, నిలిచిపోయిన గాలి వంటి అంశాలు కూడా కాలుష్యాన్ని పెంచుతున్నాయని చెప్పారు. ఏ నగరంలో ఏ రంగం అంటే రవాణా, విద్యుత్తు, నిర్మాణ రంగాల్లో ఎంత కాలుష్యం విస్తరిస్తున్నదో తెలియాల్సి ఉందన్నారు. ఈ సూక్ష్మ నైపుణ్యాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని లక్ష్యాలను నిర్దేశించకపోతే, గాలిని పీల్చుకునేలా చేయడం సాధ్యం కాదన్నారు. ఏ నగరంలో ఏ రంగం అంటే రవాణా, విద్యుత్తు, నిర్మాణ రంగాల్లో ఎంత కాలుష్యం విస్తరిస్తున్నదో తెలియాల్సి ఉంది. ఈ సూక్ష్మ నైపుణ్యాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని లక్ష్యాలను నిర్దేశించకపోతే, గాలిని పీల్చుకునేలా చేయడం సాధ్యం కాదు.
ప్రజా రవాణాను ప్రోత్సహించడం:
ప్రజా రవాణా మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచాలి. మెరుగైన మరియు అందుబాటులో ఉన్న రవాణా ప్రైవేట్ వాహనాల వినియోగాన్ని తగ్గిస్తుంది, ఇది వాయు కాలుష్యాన్ని తగ్గిస్తుంది. కాలుష్యాన్ని వ్యాపింపజేసే వారికి కఠిన జరిమానాలు, శిక్షలు విధించే నిబంధనలు ఉండాలి.
ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలకు ప్రాధాన్యత
ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలకు ఛార్జింగ్ మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయాలి, తద్వారా ప్రజలు పెట్రోల్, డీజిల్ వాహనాల వినియోగాన్ని తగ్గించుకుంటారు. కాలుష్యం వల్ల కలిగే ఆరోగ్య ప్రమాదాలు, పర్యావరణ ప్రాముఖ్యతపై ప్రజలకు అవగాహన కల్పించాలి.
లండన్ లాగా ఢిల్లీ కాలుష్యాన్ని అధిగమించగలదని, అయితే దీనికి రాజకీయ సంకల్పం మరియు తీవ్రమైన ప్రయత్నాలు అవసరమని డాక్టర్ బజాజ్ చెప్పారు. వాయు కాలుష్యాన్ని ఎన్నికల అంశంగా మార్చాలి, తద్వారా దానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వవచ్చు. ప్రభుత్వం, ప్రజలు, నిపుణులు కలిసి పటిష్టమైన చర్యలు తీసుకుంటే తప్ప, ఈ సమస్య కొనసాగుతుంది.
షుచిన్ బజాజ్ చైనా రాజధాని బీజింగ్ ఉదాహరణను ఇచ్చారు. దాదాపు పదేళ్ల క్రితం చైనాలోని బీజింగ్లో ఏక్యూఐ స్థాయి 100 దాటిందని ఆయన చెప్పారు. కానీ 2013 సంవత్సరంలో, వాయు కాలుష్యాన్ని ఎదుర్కోవటానికి చైనా ఒక పెద్ద ప్రణాళికను రూపొందించింది. 2022 నాటికి, బీజింగ్ AQI 30కి పడిపోయింది. వాళ్లు AQIని మెరుగుపరచగలిగినప్పుడు భారతదేశం ఎందుకు చేయకూడదు? అని ప్రశ్నించారు. లాక్డౌన్ అనేది తాత్కాలిక పరిష్కారం మాత్రమే అయితే స్థిరమైన చర్యల ద్వారా మాత్రమే నిజమైన పరిష్కారం సాధ్యమవుతుందని షుచిన్ బజాజ్ తెలిపారు.