ఎంగిలిపూలతో మొదలైన బతుకమ్మ సంబరాలు

బతుకమ్మ…కల్లలెరుగని తెలంగాణ ప్రజల సంబరం…పల్లె పల్లెన కనిపించే మహోత్సవం.. వెల్లివిరిసే పూల సమ్మేళనం.. వెదజల్లే మట్టి పరిమళం. ….బతుకమ్మ…ఒక అందమైన సంస్కృతిని ప్రతిబింబించే అపురూప దృశ్యం. తెలంగాణ విశిష్టతను చాటి చెప్పే సందర్భం…. యాంత్రిక జీవనంలో విసిగిపోయే మహిళలకు ఉల్లాసాన్ని మానసిక నవోత్తేజాన్ని అందించే పర్వదినం.. …బతుకమ్మ .. తరతరాల వారసత్వ వైభవం… ఆత్మీయ అనుబంధాల కదంబం… బతుకమ్మ….కులాల కట్టుబాట్లను చెరిపివేసి కలెగలుపుగా జరుపుకునే ఆనంద వేడుక… తొమ్మిది రోజుల పాటు సాగే ఆటపాటల పండుగ… నిన్నటి […]

ఎంగిలిపూలతో మొదలైన బతుకమ్మ సంబరాలు
Follow us

|

Updated on: Oct 17, 2020 | 11:23 AM

బతుకమ్మ…కల్లలెరుగని తెలంగాణ ప్రజల సంబరం…పల్లె పల్లెన కనిపించే మహోత్సవం.. వెల్లివిరిసే పూల సమ్మేళనం.. వెదజల్లే మట్టి పరిమళం. ….బతుకమ్మ…ఒక అందమైన సంస్కృతిని ప్రతిబింబించే అపురూప దృశ్యం. తెలంగాణ విశిష్టతను చాటి చెప్పే సందర్భం…. యాంత్రిక జీవనంలో విసిగిపోయే మహిళలకు ఉల్లాసాన్ని మానసిక నవోత్తేజాన్ని అందించే పర్వదినం.. …బతుకమ్మ .. తరతరాల వారసత్వ వైభవం… ఆత్మీయ అనుబంధాల కదంబం… బతుకమ్మ….కులాల కట్టుబాట్లను చెరిపివేసి కలెగలుపుగా జరుపుకునే ఆనంద వేడుక… తొమ్మిది రోజుల పాటు సాగే ఆటపాటల పండుగ… నిన్నటి నుంచి ప్రారంభమైన బతుకమ్మ సంబరం చూసేవారికి సరికొత్తగా అనిపించింది.. ఆడపడచులు, మహిళలు మాస్క్‌లు ధరించి బతుకమ్మలాడటం కొత్తే కదా!

తెలంగాణ…సాంస్కృతిక ప్రత్యేకతలున్న నేల. ఇక్కడి భాష, యాస, ఆచారాలు, వ్యవహారాలు అన్నింటిలో జానపద ముద్ర కొట్టొచ్చినట్టు కనిపిస్తుంది. పండుగలూ కూడా ప్రకృతి, వ్యవసాయం చుట్టూ అల్లుకుని వుంటాయి. బతుకమ్మ పండుగ అలాంటిదే! ఇది ముచ్చటైన పండుగ… మహోన్నతమైన పూల పండుగ.. పల్లె మనషుల నిండు మనుసులను చాటి చెప్పే పండుగ..బతుకమ్మ తెలంగాణ సాంస్కృతిక దర్పణం. తెలంగాణ ప్రజల జీవన విధానం అందులో ప్రతిబింబిస్తుంది. మానవసంబంధాలను నిలబెట్టి కొత్త జీవన స్ఫూర్తినిస్తుంది. బతుకమ్మ మనకు బతకడాన్ని నేర్పిస్తుంది.

బతుకమ్మ అచ్చంగా స్త్రీల పండుగ. అలా కనిపిస్తుంది. భాద్రపద అమావాస్యకు చాలా ప్రాముఖ్యత వుంది. పెద్దల అమావాస్య అనీ.. పెత్తరమాస అని పిలుస్తుంటారు. కాలంతో పరుగెత్తడం అలవాటయ్యాక తిథులను గుర్తు పెట్టుకోవడం ఒకింత కష్టమే! అందుకే అందరూ ఈ రోజు తమ పెద్దలకు, పితృదేవులకు పండుగ చేస్తారు. పల్లె సంబరం బొడ్డెమ్మ పండుగతో మొదలవుతుంది. నిజానికి ఈ ప్రాంత వాసులకు ఇది ఒక పండుగ కాదు. నాలుగు పండుగల మేళవింపు. బొడ్డెమ్మ పండుగ, పెద్దల పండుగ, బతుకమ్మ పండుగ, దసరా పండుగ.. ఈ నాలుగింటిని వరుసగా జరుపుతారు. ఇది ఒకరోజు సంబరం కాదు.. ఇరవై రోజుల ఉత్సవం.

భాద్రపద పంచమి రోజున మగవాళ్లు వెళ్లి పుట్టమన్ను తెస్తారు. ఇక్కడి ప్రజల సంస్కృతిలో పుట్టమన్నుకు ప్రత్యేక స్థానం వుంది. ఇంట్లో కొత్త పొయ్యి వెయ్యటానికి కూడా పుట్టమన్నే వాడుతారు. దుర్గమ్మ పండుగకు పుట్టమన్ను తెస్తారు. పుట్టమన్ను తడిపి ఒక చిన్న పీట మీద చతురస్రాకారంలో గుడి గోపురం మీద అంతురాలు చేస్తారు. వాటికి వరుసగా రంధ్రాలుంటాయి. పీటకు నాలుగు దిక్కులా నాలుగు చదరపు ముద్దలుంటాయి. వాటికి ఒక్కొక్క రంధ్రముంటుంది. దీన్ని బొడ్డెమ్మ అంటారు. బొడ్డె అంటే చిన్న కుప్ప లేదా రాశి. నిజానికి ఇది మట్టి పూజ. ఉత్పత్తి అంటే పంట.. పునరుత్పత్తి అంటే సంతానం సవ్యంగా సాగాలని చేసే పూజ. సాయంత్రం బొడ్డెమ్మను అలుకుతో కాని జాజుతో కాని తీర్చి దిద్దుతారు. మట్టి రంధ్రాలలో రంగు రంగుల రుద్రాక్ష, గోరింట, ముద్దాన్న పూలు పెట్టి అలంకరిస్తారు. సంధ్యవేల కూడలిలోనో, పెద్ద వాకిట్లోనో నడుమ పేడతో అలికి ముగ్గు వేస్తారు. మధ్యలో బొడ్డెమ్మలన్నీ పెట్టి చుట్టూ తిరుగుతూ ఆడపిల్లలు ఆడతారు. చీకటి పడిందాక ఆడి బొడ్డెమ్మలు తీస్తారు. నిదురపో బొడ్డెమ్మ నిదురపోవమ్మా.. నిద్రకు నూరేళ్లు, నీకు వెయేళ్లు అని పాటలతో నిద్ర పుచ్చి ఎవరింటికి వాళ్లు తీసుకెళతారు. ప్రతి సాయంత్రం ఇలా కొత్త అలుకు రాసి కొత్త పూలు అలంకరించి తొమ్మిది రోజుల తర్వాత పండుగ చేస్తారు. చివరి రోజు ఆట తర్వాత బొడ్డెమ్మలను బావిలో వేస్తారు.

పెత్తరమాస రోజు నుంచి బతుకమ్మ సంబరాలు మొదలవుతాయి. ఇంటి చుట్టూ దొరికే పూలన్నీ సంబరంలో పాలు పంచుకుంటాయి. రంగు రంగుల పూలన్నింటినీ తీసుకొచ్చి హారతి పళ్లెంలో అందంగా పేరుస్తారు. తెలంగాణలో ఈ పళ్లాన్ని తబుకు అంటారు. మెట్టినింటికెళ్లిన ఆడబిడ్డలందర్ని ఆప్యాయంగా పుట్టింటికి తీసుకొస్తారు. ఏడాది పొడవునా వ్యవసాయ పనులతో, ఇంటి పనులతో, అత్తింటి ఆరళ్లతో అలసిపోయిన ఆడవాళ్లకు తల్లిగారింటి నుంచి వచ్చే పిలుపు గొప్ప ఊరటనిస్తుంది. పుట్టినిల్లు కావాల్సినంత విరామాన్నిస్తుంది. చుట్ట పక్కాలు, చిన్ననాటి స్నేహితులు, పలకరింపులు, ఆప్యాయతలు, అభిమానాలు కష్టాలను కడతేరుస్తాయి. కొత్త ఉత్సాహాన్ని తెస్తాయి. మొత్తానికి తొమ్మది రోజులూ సందడే. అందుకే పేద కుటుంబాలైనా సరే …ఆడబిడ్డలను ఇంటికి పిలిపించుకుంటారు. ఇది కేవలం పండుగ కాదు… తల్లిదండ్రులతో, అన్నదమ్ములతో ఆడబిడ్డల ప్రేమ బంధాలను గట్టిపరిచే సందర్భం.

శివసేనలో చేరిన నటుడు గోవిందా.. లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో పోటీ!
శివసేనలో చేరిన నటుడు గోవిందా.. లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో పోటీ!
విదేశాల్లో మరో విషాదం.. తెలంగాణ సాఫ్ట్ వేర్ ఇంజనీర్ మృతి
విదేశాల్లో మరో విషాదం.. తెలంగాణ సాఫ్ట్ వేర్ ఇంజనీర్ మృతి
84 రన్స్ తో రఫ్ఫాడించిన రియాన్ పరాగ్‌.. ఢిల్లీ టార్గెట్ ఎంతంటే?
84 రన్స్ తో రఫ్ఫాడించిన రియాన్ పరాగ్‌.. ఢిల్లీ టార్గెట్ ఎంతంటే?
నా తమ్ముడిని బామర్ధి అంటూ.. వాడికి మెసేజ్‌లు చేస్తున్నారు..
నా తమ్ముడిని బామర్ధి అంటూ.. వాడికి మెసేజ్‌లు చేస్తున్నారు..
సమ్మర్ కు వెకేషన్ కు చిరంజీవి రెడీ.. భార్య సురేఖతో కలిసి మరోసారి
సమ్మర్ కు వెకేషన్ కు చిరంజీవి రెడీ.. భార్య సురేఖతో కలిసి మరోసారి
ముంబైకు భారీ షాక్..రాబోయే మ్యాచ్‌లకు ఆ స్టార్ ప్లేయర్ దూరం
ముంబైకు భారీ షాక్..రాబోయే మ్యాచ్‌లకు ఆ స్టార్ ప్లేయర్ దూరం
బీఆర్ఎస్ కు మరో షాక్.. కూతురితో సహా కేకే కాంగ్రెస్ లోకి!
బీఆర్ఎస్ కు మరో షాక్.. కూతురితో సహా కేకే కాంగ్రెస్ లోకి!
వాట్సాప్‌ యూజర్లకు పండగే.. ఫొటో ఎడిటింగ్‌ కోసం..
వాట్సాప్‌ యూజర్లకు పండగే.. ఫొటో ఎడిటింగ్‌ కోసం..
CSK vs RCB మ్యాచ్‌కు రికార్డు వ్యూస్.. ఎన్ని కోట్ల మంది చూశారంటే?
CSK vs RCB మ్యాచ్‌కు రికార్డు వ్యూస్.. ఎన్ని కోట్ల మంది చూశారంటే?
ఫోన్‌ కోసం డ్రైనేజీలోకి దిగి .. 36 గంటలు నరకయాతన
ఫోన్‌ కోసం డ్రైనేజీలోకి దిగి .. 36 గంటలు నరకయాతన